Farklı Silajlık Mısır Çeşitlerinin Bilecik Ekolojik Koşullarında Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 89 - 98, 31.12.2020

Abdulmuttalip Meşe Erdem Gülümser

Öz

Bu çalışma 18 adet silajlık mısır çeşidinin (Samada-07, Arifiye, Sakarya, ADA-9510, ADA-9516, ADA-523, AGA, Kerbanis, Keravnos, Kolesseus, Simpatico, Kilowatt, Kalideas, Larigal, SY-Antex, SY-İnove, SY-Gladius ve Dragma) Bilecik ekolojik koşullarında tarımsal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2019 ve 2020 yıllarında yürütülmüştür. Çalışma Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Bitkiler hamur olum döneminde hasat edilmiş ve silajlık mısır çeşitlerinde bitki boyu, gövde çapı, yaprak sayısı, koçan sayısı, ilk koçan yüksekliği, koçan ağırlığı ve kuru ot verimi belirlenmiştir. İki yıllık sonuçlara göre; bitki boyu 2.98-3.78 m, gövde çapı 1.75-2.76 m, yaprak sayısı 11.70-16.53 adet, koçan sayısı koçan sayısı 1.41-2.44 adet, ilk koçan yüksekliği 0.99-1.52 m ve koçan ağırlığı 337.89-534.60 arasında değişmiştir. En yüksek kuru ot verimi Samada-07 (4262.57 kg/da), Arifiye (4086.03 kg/da), ADA-9516 (3634.06 kg/da) ve AGA (3644.14 kg/da) çeşitlerinde, en düşük ise Simpatico (2503.62 kg/da) çeşidinde tespit edilmiştir. Sonuç olarak Bilecik ekolojik koşullarında çeşit seçimi için FAO olum gruplarının önemli olduğu, geççi çeşitlerin orta ve erkenci çeşitlere göre daha iyi olduğu tespit edilmiştir. Bu itibarla, morfolojik özellikler ile kuru ot verimi göz önüne alındığında, Samada-07, Arifiye, ADA-9516 ve AGA çeşitleri diğer mısır çeşitlerine oranla daha üstün performans sergilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Silajlık mısır, Çeşit, Morfolojik, Kuru ot verimi, Bilecik

Destekleyen Kurum

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü.

Proje Numarası

2019-02.BŞEÜ.01-04 numaralı BAP projesi

Teşekkür

Bu çalışma Abdulmuttalip Meşe’nin yüksek lisans tezinin bir bölümüdür. Ayrıca bu çalışmaya 2019-02.BŞEÜ.01-04 numaralı BAP projesi ile destek sağlayan Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü’ne teşekkür ederiz.

Determination of Agricultural Traits of Different Silage Corn Varieties in Bilecik Ecological Conditions

Öz

The study was conducted to determine hay yield and some quality characteristics of 18 silage maize varieties in the ecological conditions of Bilecik during the 2019 and 2020 years. The experiments were arranged in randomized blocks design with three replications. In the silage corn varieties harvested at dough stage and, plant height, stem diameter, number of leaf, number of ear, first ear height, ear weight and hay yield were investigated. According to the results of two years; plant height, stem diameter, number of leaf, number of ear, first ear height, ear weight ranged between 2.98-3.78 m, 1.75-2.76 m, 11.70-16.53, 1.41-2.44, 0.99-1.52 m and 337.89-534.60 g respectively. The highest dry matter yield was determined in Samada-07 (4262,57 kg/da), Arifiye (4086,03 kg/da), ADA-9516 (3634,06 kg/da) ve AGA (3644,14 kg/da), while the lowest was in Simpatico (2503,62 kg/da). As a result, it was determined that FAO groups are important for variety selection in Bilecik ecological conditions, and latest varieties are better than the median and earliest varieties. In this respect, Samada-07, Arifiye, ADA-9516 and AGA varieties performed better than other corn varieties in terms of the morphological characteristics and hay yield.

Anahtar Kelimeler

Silage corn, Variety, Morphological, Hay yield, Bilecik

Proje Numarası

2019-02.BŞEÜ.01-04 numaralı BAP projesi

Kaynakça

• Z. Acar, M. Tan, İ. Ayan, Ö. Ö. Aşçı, H. Mut, U. Başaran, E. Gülümser, M. Can, G. Kaymak, Türkiye’de Yem Bitkileri Tarımının Durumu ve Geliştirme Olanakları, Türkiye Ziraat Mühendisleri IX. Teknik Kongresi, 529-553, 13-17 Ocak (2020).
• N. Yılmaz, O. Akman, O. F. Öner, Bazı silajlık mısır çeşitlerinde (Zea mays L.) bitkisel özelliklerinin belirlenmesi, Akademik Ziraat Dergisi, 9 (1) (2020) 103-110.
• Öz, A., Kapar, H., M. Dok, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayınları 2017. http://arastirma.tarim.gov.tr/ktae/Belgeler/brosurler/Mısır%20Tarımı.pdf (15.09.2020).
• A. Gökkuş, F. Kahriman, F. Alatürk, B. Ali, Variation of Nutritional Values in Leaves and Stalks of Different Maize Genotypes Having High Protein and High Oil During Vegetation. Agriculture and Agricultural Science Procedia, 10 (2016) 18-25.
• R. Loucka, Y. Tyrolová, F. Jančík, P. Kubelková, P. Homolk, V. Jambor, Variation for In Vivo Digestibility in Two Maize Hybrid Silages, Czech J. Anim. Science 63 (1) (2018) 17–23.
• O. Argillier, Y. Barriere, M. Lila, A. Jeanneteau, K. Gelinet, V. Menanteau, Genotypic variation in phenolic components of cell-walls in relation to the digestibility of maize stalks, Agronomie, 16 (1996) 123-130.
• A. Meşe, E. Gülümser, H. Mut, Bilecik İli Yem Bitkilerinin Mevcut Durumu, BŞEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 6 (2) (2019) 336-343.
• Y. Kırtok, Mısır Üretimi ve Kullanımı, Kocaoluk Basım ve Yayınevi, Ders Kitabı, (1998).
• Ş. Erdal, M. Pamukçu, H. Ekiz, M. Soysal, O. Savur, A. Toros, Bazı Silajlık Mısır Çeşit Adaylarının Silajlık Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Akdeniz ÜZF Derg., 22 (1) (2009) 75–81.
• R. Cengiz, M.C. Sezer, A. Duman, Ö. Doğru, A.E. Özbey, N. Akarken, M. Esmeray, H. Hanoğlu, Bazı Kendilenmiş Mısır Hatlarının Silajlık Mısır Islahında Değerlendirilmesi, Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-14 Eylül (2011).
• E. Özata, H. Kapar, Atdişi Mısır Yoklama Melezlerinin Verim ve Bazı Verim Öğeleri, Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-14 Eylül (2011).
• E. Moralar, Tekirdağ İlinde Yetiştirilen Bazı Silajlık Mısır Çeşitlerinde Gelişme Sürecini Belirlenmesi ve Verimliliklerinin Tespiti, NKÜ Fen Bilimleri Ens., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
• Y.G. Demiray, Bingöl İli Ekolojik Şartlarına Uygun Tane Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. BÜ Fen Bilimleri Ens., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• O. Yozgatlı, U. Başaran, E. Gülümser, M. Ç. Doğrusöz, H. Mut, Yozgat Ekolojisinde Bazı Mısır Çeşitlerinin Morfolojik Özellikleri, Verim ve Silaj Kaliteleri, KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi 22 (2) (2019) 170-177.
• Y. Ergül, Silajlık Mısır Çeşitlerinin Önemli Tarımsal ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, SÜ Fen Bilimleri Ens., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• F. Gürel, Kastamonu Ekolojik Şartlarına Uygun Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi, GOP Fen Bilimleri Ens., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• İ. Gül, C. Akıncı, H. Baytekin, Diyarbakır Koşullarında ikinci Ürün Olarak Yetiştirilen Mısır Çeşitlerinde Verim ve Bazı Tarımsal Karakterler ile Karakterler Arasındaki İlişkilerin Saptanması, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2 (3) (1998) 31-40.
• C. Konak, İ. Turgut, E. Serter, Büyük Menderes Vadisinde II. Ürün Koşullarında Yetiştirilen Melez Mısır Çeşitlerinin Verim ve bazı Agronomik Özellikleri, Akdeniz ÜZF Dergisi, 11 (1) (1998) 11-20.
• Y. Kabakcı, M. Tanrıverdi, Harran Ovasında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi, Harran Tarımsal Araştırma Ens. Müd. Faaliyet Raporu, (2000).
• M. Kara,Bir Melez Mısır Populasyonunda Verim ve Verim Unsurları Arasındaki İlişkilerin Korelasyon ve Path Analizi Yoluyla Değerlendirilmesi, AÜZF Tarım Bil. Derg., 7 (4) (2001) 1-4.
• S. Altıparmak, Şeker Mısırda (Zea mays saccharata L.) Farklı Azot Dozlarının Verim ve Verim Ögelerine Etkisi, A.Ü. Fen Bilimleri Ens., Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
• H. Yıldız, E. İlker, A. Yıldırım, Bazı Silajlık Mısır (Zea mays) Çeşit ve Çeşit Adaylarının Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 12 (2) (2017) 81-89.
• İ. Turgut, Bursa Koşullarında Yetiştirilen Şeker Mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) Bitki Sıklığının ve Azot Dozlarının Taze Koçan Verimi ile Verim Öğeleri Üzerine Etkileri, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24 (2000) 341-347.
• H. Kılıç, İ. Gül, Hasat Zamanının Diyarbakır Şartlarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Mısır Çeşitlerinde Verim ve Bazı Tarımsal Karakterler ile Silaj Kalitesine Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11 (3-4) (2007) 43-52.
• H. Akdemir, A. Alçiçek, R. Erkek, Farklı Mısır Varyetelerinin Agronomik Özellikleri, Silolanma Kabiliyeti ve Yem Değeri Üzerine Araştırmalar, Türkiye Birinci Silaj Kongresi, 16-19 Eylül, (1997).
• S. İptaş, A. Öz, A. Boz, Tokat Kazova Koşullarında Birinci Ürün Silajlık Mısır Yetiştirme Olanakları, Tarım Bilimleri Dergisi 8 (4) (2002) 267-273.
• B. Sade, N.A. Akbudak, R. Acar, E. Arat, Konya Ekolojik Şartlarında Silajlık Olarak Uygun Mısır Hibritlerinin Belirlenmesi, Hayvancılık Araştırma Dergisi 12 (1) (2002) 17-22.
• Ş. Yılmaz, H. Gözübenli, E. Can, I. Atış, Amik Ovası Koşullarında Yetiştirilen Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Silaj Verimi ve Adaptasyonu, Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim (2003).