This study, which aims to evaluate the waqf (vakıf, charitable endowments) system of Istanbul in the eighteenth-century, is based on the grading of Istanbul Ahkâm Registers in the period of 1750-1762. In order to classify the provisions of Ahkâm Registers; (a) registry (book) numbers, (b) application areas, (c) conflict issues, (d) the social position of the litigants, (e) the religion of the litigants, and (f) application years were chosen as the basic analysis variables. Each judgement, which were based on this systematic, were examined in themselves. 192 provisions of the waqf system were determined in Istanbul Ahkâm Registers in the period of January 1750-December 1762. The analysis of this Ahkâm Books (between 3-6 books), the maximum provisions were found with 3rt part (29.7%) of them. The most problems of the waqf system of Istanbul were “revenue and accounting of the waqf” (62%), “using, devolution and istibdal (exchanging) of the waqf’s place” (60.4%) and “lease of the waqf, rental procedures and tenancy” (45.8%). Moreover, the most waqf’s problems occurred in Surici (64.1%) region. Also, the most waqf system problem in Surici and Uskudar was “istibdal (exchanging)”(respectively 95 and 10 cases) and in Haslar and Galata was “intermeddling, suppression or occupancy to the waqf’s place” (respectively 13 and 4cases). The waqf system problems of Istanbul in the eighteenth-century mostly occurred between the reaya (92.2%). Both the applicants and the complainees were intensity composed by the Muslims reaya which were dwelling in centrum. It was determined that 54.2% of this waqf’s problems occured in the period of 1758-1762
18th Century The Ottoman Waqf System The Waqfs in Istanbul Istanbul Ahkâm Registers
18.yüzyılda İstanbul’daki vakıf sistemini değerlendirme amacındaki bu çalışma, 1750-1762 yılları arasındaki döneme ait İstanbul Ahkâm Defterleri’nin tasnifine yöneliktir. Ahkâm Defterleri’nde yer alan kayıtlardaki hükümleri tasnif edebilmek için; (a) defter numaraları, (b) başvuru yerleri, (c) ihtilaf konuları, (d) ihtilafın taraflarının sosyal konumları, (e) ihtilafın taraflarının dinleri ve (f) başvuru yılları, temel analiz değişkenleri olarak seçildi. Her bir hüküm, bu sistematiğe göre -öncelikle kendi içlerinde ve daha sonra da genel analize tabi tutularak- incelendi. İstanbul Ahkâm Defterleri Kayıtları’nda, Ocak 1750-Aralık 1762 tarihleri arasındaki dönemde, ticaret ile ilgili olarak 192 tane hüküm tespit edildi. 3-6 arasında yer alan ilgili Ahkâm Defteri’ndeki bu hükümlerden, en fazla kaydın 3 numaralı defterde (%29,7) yer aldığı görüldü. İstanbul’daki vakıf sistemde yaşanan sorunların, yoğunluklu olarak “vakfın gelirleri ve muhasebesi” (%62), “vakıf yerinin tasarrufu, intikali ve istibdali” (%60,4) ve “vakıf yerinin kiralanması, kiralanma usulleri ve kiracılık” (%45,8) konularıyla ilgili oldukları belirlendi. Bununla birlikte vakıflarla ilgili en fazla sorunun, Suriçi (%64,1) bölgesinde oluştuğu görüldü. Yine, Suriçi ile Üsküdar bölgelerinde genellikle “istibdal” (sırasıyla 95 ve 10 karar) ve Haslar ile Galata bölgelerinde yoğunlukla “vakfın yerine müdahale, yeri zaptetme veya işgal etme” (sırasıyla 13 ve 4 karar) konularına ilişkin sorunların yaşandığı tespit edildi. 18.yüzyılda İstanbul vakıf sistemindeki sorunların, çoğunlukla yönetilenler (reaya) arasında yaşandığı (%92,2) görüldü. Hem müracaat eden ve hem de şikayet edilen taraflar, çoğunlukla şehir merkezinde yaşayan Müslüman yönetilen reayadan müteşekkildi. İncelenen dönemdeki sorunların %54,2’sinin, 1758-1762 yılları arasındaki dönemde yaşandığı belirlendi
18.yüzyıl Osmanlı Vakıf Sistemi İstanbul’daki Vakıflar İstanbul Ahkâm Defterleri
Konular | Hukuk |
---|---|
Diğer ID | JA66TU33AY |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Mart 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 17-18 Sayı: 26-27-28-29 |