Yerel Yönetimlerin Mali Özerkliği

Yıl 2013, Cilt: 17-18 Sayı: 26-27-28-29, 41 - 70, 15.03.2015

İrfan Türkoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı, 2003 yılından sonra Türkiye’nin kamu mali yapısında başlamış yeni oluşumları belediyelerin mali özerkliği kapsamında değerlendirmek olacaktır. Konu incelenirken 10.12.2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (KMYKK), 10.7.2004 tarih ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu (BBK), 22.2.2005 tarih ve 5302 sayılı İl Özel idaresi Kanunu (İÖİK) ile 3.7.2005 tarih ve 5393 sayılı Belediye Kanunu (BK) çerçevesinde belediyelerin görev ve gelir dağılımı üzerinde yoğunlaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Mali Özerklik, Kamu Geliri, Kamu Gideri, Kamu Hizmetleri, Gelir Bölüşümü

Fiscal Autonomy of Local Governments

Öz

This paper aims to elucidate the recent emerging local government regulations in the fiscal audit after 2003 in terms of financial autonomy of municipalities. It focuses on some important laws and regulations such as Public Finance Management and Control Act dated 10.12.2003 with Article no. 5018, Metropolitan Municipality Act, dated 10.07.2004 with Article no. 5216, Providence Governance Act, dated 22.2.2005 with Article no.5302 and Municipality Act dated 3.07.2005 with Article no. 5393 which are ratified by the Nationally Assembly

Anahtar Kelimeler

Fiscal Autonomy, Public Revenue, Public Expenditure, Public Services, Revenue Sharing

Kaynakça

• AKALIN, Güneri. Kamu Ekonomisi, Ankara, Akçağ Yayınları, 2000
• AKDOĞAN, Abdurrahman. Kamu Maliyesi, Ankara, Gazi Kitabevi, 2003
• ARONSON, J. Richard ve J. L. HILLEY. Financing State and Local Governments, Fourth Edition, Washington, D.C., The Brookings Institution, 1986
• AYTAÇ, Fethi. “5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun Ana Esasları ve Uygulamada Karşılaşılması Muhtemel Bazı Sorunlar.”, Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, IX, Ekim 2004: 6.
• BAHL, Roy. “Implementation Rules for Fiscal Decentralization.” International Studies Program, School of Policy Studies, Georgia State University, Atlanta, Georgia, Working Paper 99-1, January 1999.
• BAŞBAKANLIK TOKİ, IULA EMME, Yerel Yönetim Yapıları, İstanbul, Kent Basımevi, 1993
• BLAIR, Philip. “Trends in Local Autonomy and Democracy: Reflections from a European Perspective”, Local Government in Europe, Batley, R. ve Stoker, G (Ed.), New York: St. Martin’s Press, 1991.
• BUCHANAN, James M. “Federalizm ve Mali Eşitlik”, (Çev. A. NEMLİ ve S. Y. ÖNCEL), Maliye Teorisi ve Politik İktisat: James M. Buchanan’dan Seçilmiş Makaleler, İstanbul: İÜ Yayın No: 1167, 1966
• COŞKUN, B. ve T. UZUN. “İl Özel İdaresinde Yeniden Yapılanma.”, H. ÖZGÜR ve M. KÖSECİK (Ed.), Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar: 1, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2005: 157-174.
• COŞKUN, B. ve T. UZUN. Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Gelişimi, Niteliği ve Muğla İli Yerel Yönetimlerinin Uygulamada Karşılaştıkları Sorunlar, Muğla, Muğla Üniversitesi Yayını, 1999
• DDK. Yerel Yönetimler Sorunları– Çözüm Önerileri, DDK Yayımları-1, Haziran 1996
• DPT. 2005 Yılı Programı, 31 Ekim 2004 Tarih, 25629 (Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete
• ERYILMAZ, Bilal. “Merkezi İdare ile Mahalli İdareler Arasındaki Mali İlişkiler: Sorunlar ve Öneriler.”, Akademik Araştırmalar Dergisi, 3, 1988a.: 161-171.
• FALAY, N., E. KALAYCIOĞLU ve U. ÖZKIRIMLI. Belediyelerin Mali Yönetimi: İktisadi ve Siyasal Bir Çözümleme, İstanbul, TESEV Yayınları: 2, Boyut Matbaacılık, 1996
• FALAY, Nihat. “ Kamu Hizmeti ve Yerel Yönetimler İlişkisi.” I. Ulusal Yerel Yönetimler Çalıştayı, 18 Mart Üniversitesi Biga İİBF, 6-7 Haziran 2003
• GİRAY, Filiz. Maliye Tarihi, Bursa, Ezgi Yayınları, 2001
• GÖRMEZ, Kemal. “Türkiye’de Yerel Yönetim Reformu Üzerine.” Yeni Türkiye (Yönetimde Yeniden Yapılanma Özel Sayısı), Mayıs-Haziran 1995: 327-339.
• GÜNDAY, Metin. “Kamu Yönetimi Reformunun İdari Yapılanmaya İlişkin Anayasal İlkeler Açısından Değerlendirilmesi.” Danıştay Başkanlığı 137.Yıl Sempozyumu, 11 Mayıs 2005, Ankara: Danıştay Matbaası, 2005:163-176.
• HABITAT, Basic Facts on Urbanization, The City Agency of The United Nation, 1999
• KAAN, Tufan. “Sağlığın Yerelleşmesi.”, Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildirileri, 1-2 Kasım 2000, Ankara, TODAİE Yayın No: 304, 2002:397-405.
• KALABALIK, Halil. Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Yerel Yönetim Hukuku, Ankara, Seçkin, 2005
• KARPAT, Kemal H. Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul, Alfa Yayıncılık, 1996
• KAYA (Kamu Yönetimi Araştırması). Yerel Yönetimler Araştırma Grubu Raporu, Ankara, TODAİE Yayın No:247, 1992
• KAZANCI, Metin. “1973 Sonrası Belediyeler ve Belediyelere İlişkin Sorunlar.” E. TÜRKCAN (Ed.), Yeni Bir Belediyeciliğe Doğru, Ankara: Halkevleri Matbaası, 1982.
• KIRIŞIK, F. ve Ö. SEZER. “Türk Anayasalarında Yerel Yönetimler”, ÇYYD, XV, Nisan 2006: 5-30.
• McMILLAN, Melville L. “Intergovernmental Transfers and Rural Local Governments.” R. BOADWAY ve A. SHAH (Ed.), Intergovernmental Fiscal Transfers, Washington, D.C.: The World Bank, 2007.
• MUSGRAVE, R. A. ve P. B. MUSGRAVE. Public Finance in Theory and Practice, Fifth Edition, İstanbul, Literatür Yayıncılık Dağıtım, 1994.
• NADAROĞLU, Halil. Mahalli İdareler, Üçüncü Baskı, İstanbul, Beta Yayınevi, 1986
• OECD. OECD Economic Outlook, Volume: 2003/2, No. 74, December 2003, Paris, 2003
• ÖNCEL, Yenal. Mahalli İdareler Maliyesi, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1992
• ÖNDER, Özgür. “Hollanda Yerel Yönetimleri.”, ÇYYD, XIV, Nisan 2005:35- 63.
• ÖZDEMİR, Biltekin. “Merkezi İdare ile Mahalli İdareler Arasındaki İlişkiler.”, Merkezi İdare ile Mahalli İdareler Arasındaki Mali İlişkiler, VII. Türkiye Maliye Sempozyumu, Marmaris-Altınyunus 23-25 Mayıs 1991, MÜ İİBF Maliye Bölümü ve Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, İstanbul,1991:312-325.
• ÖZER, İlhan. Türk Kamu Maliyesi ve Sorunları, Ankara, TODAİE Yayın No:156, Sevinç Matbaası, 1976
• ÖZTÜRK Azim (1997) 21. Yüzyıl Türkiye’si için Yerel Yönetim Modeli, İstanbul:
• Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları.
• QUASTEN, Walter. Üniter ve Federal Devletlerde Yerel Yönetimler, Uluslararası Yerel Yönetimler Konferansı, 13-14 Temmuz 1995, Ankara, TBD-KAV, 1995
• SAĞBAŞ, İ. ve M. KÖSECİK. “Mali Denkleştirme: Ekonometrik Bir Yaklaşım” Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildirileri, 1-2 Kasım 2000, Ankara, TODAİE Yayın No: 304, 2002:519-532.
• SAKINÇ, Süreyya. “Vergilendirme Yetkisinin İderelerarası Tahsisi ve Türkiye Uygulaması” Anayasal Mali Düzen, 13. Maliye Sempozyumu, 14-16 Mayıs,1998, MÜMAUM Yayın No:12, 2000
• SARAN, Ulvi. Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, Ankara, Atlas Yayıncılık, 2004.
• TAMER, Mustafa. İl Özel İdaresi, 2.Baskı, İzmir, Ty.
• TEKELİ, İlhan. “Yerel Yönetimlerde Demokrasi ve Türkiye’de Belediyelerin Gelişimi” AİD, XVI, Haziran 1983: 3-22.
• TORTOP, Nuri. “Yerel Yönetimler ve Mali Özerklik” ÇYYD, V, Eylül 1996a: 3-13.
• TORTOP, Nuri. Yerel Yönetimler Maliyesi (Görev ve Kaynak Bölüşümü), Ankara, TODAİE Yayın No: 263, 1996
• TOSUNER, Mehmet. “Mahalli İdarelerde Vergilendirme Yetkisi.” DEÜİİBF Dergisi, XX, 2, 1995: 259-272.
• TÜSİAD. Yerel Yönetimler-Sorunlar, Çözümler, İstanbul, 1995
• ULUSOY, A. ve A. K. TOPAL. “Yerel Yönetimlerin Mali Sorunları ve Çözüm Önerileri”, TİD, Mart 1997: 203-209.
• ULUSOY, Ahmet. “Yerel Yönetimler ve Vergilendirme Yetkisi” Vergi Sorunları Dergisi, Ekim 2000: 130-142.
• ÜNLÜ Halil (1993) Yönetimler Arası İlişkiler, Ankara: TC Başbakanlık TOKİ IULA EMME.
• YALÇINDAĞ, S. ve N. ULUSAY. “Yerinden Yönetim ve Kalkınma” BM Yerinden Yönetim ve Araştırma Grubu Raporu, Ankara, TODAİE Yayınları, 1967