Türkiye’de Yargının Hukuk Ötesi Sorunları

Yıl 2019, Cilt: 24 Sayı: 40, 3 - 30, 09.06.2019

Fazıl Hüsnü Erdem

Öz

Türkiye’nin temel sorun alanlarından
birini yargı oluşturmaktadır. Son yıllarda yapılan kamuoyu araştırmalarında
yargıya yönelik güven duygusunun her geçen gün daha da azaldığı tespit
edilmektedir. Yargının işleyişine ilişkin kamuoyunda oluşan yaygın güvensizlik
duygusu ve toplumda güçlü bir şekilde kendisini hissettiren adalet arayışı ve
beklentisi, yargının kendisinden beklenen özgürlükleri koruma ve adalet dağıtma
işlevini gereği gibi yerine getirememesinden beslenmektedir. Yargının, var oluş
sebebine uygun bir biçimde görev icra edememesi, anayasal ve yasal düzenlemelerin
eksikliğinden ya da yanlışlığından ziyade, yargının siyasal iktidar karşısında
bağımsız ve tarafsız olamamasından kaynaklanmaktadır. Bu sebeple, yargı
alanında yaşanan sorunların çözümüne ve yargıya dair güvensizlik duygusunun
aşılmasına yönelik çözüm arayışlarında anayasal ve yasal düzenlemelere değil,
hukuk ötesi parametrelere odaklanmak ve bu çerçevede çözüm üretmeye çalışmak
gerekir. 

Anahtar Kelimeler

Adalet ve yargı, kuvvetler ayrrılığı, hukukun üstünlüğü, yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı, siyasi sistem ve yargı, yargının araçsallaşması ve siyasallaşması

Kaynakça

• ARSLAN, Zühtü: Anayasa Teorisi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2005. CENTEL, Nur: “Yargı Bağımsızlığı” Anayasa ve Uyum Yasaları (13-14 Aralık 2002) Açık Oturum Tutanakları, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2003, ss. 105-125. ERDEM, Fazıl Hüsnü: “Hükümet Sistemi Tartışmalarında Kuvvetler Ayrılığı (Dengesi) İlkesini Yeniden Düşünmek”, Yeni Türkiye, Sayı 51, Mart-Nisan 2013, ss. 313-318. ERDEM, Fazıl Hüsnü: “Türk Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Siyasal Partilerin Kapatılması: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Hukuk ve Adalet, Sayı 3, Sonbahar 2004, ss. 252-301. ERDEM, Fazıl Hüsnü: “Türkiye’de ‘İdeolojik Devlet’ Gölgesinde Yargı ve Bağımsızlığı Sorunu”, Demokrasi Platformu, Sayı 2, Bahar 2005, ss. 51-69. ERDEM, Fazıl Hüsnü: “Yargının Siyasi İktidar ve Devlet İktidarı Karşısında Bağımsızlığı Sorunu”, Prof. Dr. Hüseyin HATEMİ’ye Armağan, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, Sayı 6, Eylül 2005, ss. 127-132. ERDOĞAN, Mustafa: “ ‘Hikmet-i Hükümet’ten Hukuk Devletine Yol Var Mı?”, Doğu Batı, Sayı: 13, Yıl: 2000-01, ss. 45-57. GÖZLER, Kemal: “Hukuk Nereye Gidiyor? Gözlemler ve Sorular”, http://www.anayasa.gen.tr/hukuk-nereye-gidiyor.htm, (Yayın Tarihi: 12 Aralık 2018). HANİOĞLU, M. Şükrü: “Eğitimde reform “hukuk sorunumuz”u çözebilir mi?”, Sabah, 16 Eylül 2018. HANİOĞLU, M. Şükrü: “Siyaset ve adalet”, Sabah, 2 Temmuz 2017. https://d.barobirlik.org.tr/2018/20180903_adliyilaciliskonusma.pdf (Erişim tarihi: 27.3.2019) https://worldjusticeproject.org/ (Erişim tarihi: 27.3.2019). https://www.ab.gov.tr/files/ceb/Progress_Reports/2016_ilerleme_raporu_tr.pdf (Erişim tarihi: 29.3.2019). https://www.ab.gov.tr/siteimages/pub/komisyon_ulke_raporlari/2018_turkiye_raporu_tr.pdf https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/turkiye-barolar-birligi-baskani-av-prof-dr-metin-feyzioglunun-2017-2018-adli-yil-acilis-mesaji-78203 (Erişim tarihi: 27.3.2019) Hürriyet, 29.04.2016. KAYA, Emir: Hukuk Zihniyeti, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016. KILIÇBAY Mehmet Ali ; Doğu’nun Devleti Batı’nın Cumhuriyeti, Genişletilmiş 2. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 2001. KILIÇBAY, Mehmet Ali: Cumhuriyet Ya Da Birey Olmak, İmge Kitabevi, Ankara, 1994. SANCAR, Mithat/ATILGAN, Eylem Ümit: “Adalet Biraz Es Geçiliyor…” Demokratikleşme Sürecinde Hâkimler ve Savcılar, TESEV Yayınları, İstanbul, 2009. SANCAR, Mithat/AYDIN, Suavi: “Biraz Adil, Biraz Değil…”Demokratikleşme Sürecinde Toplumun Yargı Algısı, TESEV Yayınları, İstanbul, 2009.