POPÜLİST EGEMENLİK ANLAYIŞININ TEORİK KÖKENLERİ: ROUSSEAU VE SCHMİTT

Yıl 2020, Cilt 25, Sayı 42, 3 - 38, 20.07.2020

Cennet USLU

Öz

Günümüzde hızla yükselen bir ideoloji olarak popülizm liberal demokrasileri tehdit etmektedir. Popülizm farklı bir demokrasi anlayışı ile yarı otoriter yarı demokratik olan melez rejimlerin ideolojik temellerini ve gerekçelerini sağlamaktadır. Popülizm bu farklı demokrasi anlayışı ile anayasal olarak çizilmiş sınırlara göre davranması beklenen yönetimlere sınırsız, denetimsiz ve paylaşılmayan bir iktidar vadetmektedir. Popülizmin otoriter potansiyelinin merkezinde kuşatıcı halk egemenliği anlayışı yatmaktadır. Bu anlayışın felsefî ve teorik kökleri Jean Jacques Rousseau ve Carl Schmitt’in görüşlerinde bulunmaktadır. Bu iki filozofun görüşleri sınırlandırılamaz, devredilemez, bölünemez ve yanılmaz bir egemenlik anlayışına ilham vermektedir. Bu egemenlik anlayışı halkın homojen, yekpare ve özcü bir şekilde tanımlanması sayesinde mümkün olabilmektedir. Popülizmde, halka atfedilmesine rağmen kuşatıcı egemenliğin bizzat halk tarafından kullanılmasının şart koşulmadığı, hatta bunun pek de mümkün veya arzu edilen bir durum olmayacağı fikri öne çıkmaktadır. Nihayetinde halka ait olan ancak halkın bizzat kendisi yerine halkın organik partisi, sözcüleri veya lideri tarafından kullanılabileceği düşünülen bir egemenlik anlayışı ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Popülizm, Egemenlik, Popülist Demokrasi, Rousseau, Schmitt

Kaynakça

• ABTS, K.&RUMMENS, S. (2007). “Populism versus Democracy”, Political Studies. 55(1): 405- 424.
• AĞAOĞULLARI, Mehmet A. (2014). “Jean-Jacques Rousseau: Halk Kendini Yaratıyor”, Batı’da Siyasal Düşünceler. M. A. Ağaoğulları (ed). İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 569-596.
• BALKIN, Jack M. (1995). “Populism and Progressivism as Constitutional Categories”, Yale Law Journal. 104(7): 1935- 1990.
• BLOKKER, Paul. (2018). “Populist Constitutionalism”, Routledge Handbook of Global Populism. Carlos de la Torre (ed.). London: Routledge.
• CANOVAN, Margaret. (2002) “Taking Politics to the People: Populism as the Ideology of Democracy”, Democracies and the Populist Challenge, Mény and Y. Surel (ed.). London: Palgrave, ss. 25– 44.
• CANOVAN, Margaret. (1999). “Trust the People! Populism and the Two Faces of Democracy”, Political Studies. 41(1): 2-16.
• CORDUWENER, Pepijn. (2014). ‘The Populist Conception of Democracy beyond Popular Sovereignty”, Journal of Contemporary European Research. 10(4): 423‐437.
• CORRIAS, Luigi. (2016). “Populism in a Constitutional Key: Constituent Power, Popular Sovereignty and Constitutional Identity”, European Constitutional Law Review. 12(1): 6-26.
• DEIWIKS, Christine. (2009). “Populism”, Living Reviews in Democracy. 1: 1-9, erişim adresi: https://cis.ethz.ch/research/living-reviewsin- democracy.html, erişim tarihi: 16.05.2020.
• FREEDEN, Michael. (1998). “Is Nationalism a Distinct Ideology?” Political Studies. 46(1): 748-765.
• HIRSCHL, Ran. (2004). Towards Juristocracy: The Origins and Consequences of the New Constitutionalism. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
• MENY, Yves& SUREL, Yves. (2002). “The Constitutive Ambiguity of Populism”, Democracies and the Populist Challenge, Y. Mény&Y. Surel (ed.). New York: Palgrave, ss. 1-21.
• MOUFFE, Chantal. (2015). Demokratik Paradoks. A. C. Aşkın (çev.), 3. Baskı. Ankara: Epos Yayınları.
• MUDDE, C.&KALTWASSE, C. R. (2017). Populism: A Very Short Introduction. Oxford University Press: New York.
• MUDDE, Cas. (2004). “The Populist Zeitgeist”, Governance and Opposition. 39(4): 541-563.
• MUDDE, Cas. (2013). Are Populists Friends or Foes of Constitutionalism?, Policy Brief, Oxford: The Foundation of Law, Justice and Society, erişim adresi: https://www.fljs.org/sites/www.fljs.org/files/publications/Mudde _0.pdf, erişim tarihi: 16.05.2020.
• MULLER, Jan-Werner. (2011). “Getting a Grip on Populism”, Dissentmagazine, September 23, erişim adresi: https://www.dissentmagazine.org/blog/getting-a-grip-onpopulism, erişim tarihi: 16.05.2020.
• MULLER, Jan-Werner. (2017a). Popülizm Nedir?, Onur Yıldız (çev). İstanbul: İletişim Yayınları.
• MULLER, Jan-Werner. (2017b). “Populism and Constitutionalism”, The Oxford Handbook on Populism, Cristóbal Rovira Kaltwasser et al. (ed.). Oxford: Oxford University Press, ss. 590-606.
• PARKER, Richard D. (1993). “Here, the People Rule”: A Constitutional Populist Manifesto”, Valparaiso University Law Review. 27(3): 531-584.
• ROUSSEAU, Jean-Jacques. (1993). Toplum Sözleşmesi, Vedat Günyol (çev). İstanbul: Adam Yayınları.
• SCHMITT, Carl. (2014). Parlamenter Demokrasinin Krizi, A.E. Zeybekoğlu (çev.). Ankara: Dost Yayınları.
• SCHMITT, Carl. (2016). Siyasal İlahiyat. Ankara: Dost Yayınları.
• TAGGART, Paul (2002). “Populism and The Pathology of Representative Politics”, Democracies and the Populist Challenge, Yves Meny& Yves Surel (ed.). UK: Palgrave Macmillan, ss. 62-80.
• TAGGART, Paul. (2004). Popülizm, Barış Yıldırım (çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• TUSHNET, Mark. (2011). “Abolishing Judicial Review”, Constitutional Commentary. 27: 581-589.
• TUSHNET, Mark. (2013). “The Relation Between Political Constitutionalism and Weak- Form Judicial Review”, German Law Journal. 14(12): 2249-2263.
• URBINATI, Nadia. (1998). “Democracy and Populism”, Constellations. 5(1): 110-124.
• URBINATI, Nadia. (2013). “The Populist Phenomenon”, Raisons Politiques. 3(51): 137-154.
• ZAKARIA, Fareed. (1997) “The Rise of Illiberal Democracy”, Foreign Affairs, 76(6): 22-43.