THE EFFECT OF EMPLOYEE’S PRIVATE LIFE ON EMPLOYMENT RELATION

Yıl 2020, Cilt 25, Sayı 42, 135 - 168, 20.07.2020

Seda ARSLAN DURMUŞ

Öz

İŞÇİNİN ÖZEL YAŞAMININ İŞ İLİŞKİSİNE ETKİSİ

Öz

Kişiler, özel hayatını özgürce ve bir başkasına hesap vermeden yaşama hakkına sahiptirler. Bu alanındaki bilgilerin öğrenilmesi, herhangi bir şekilde depolanması, kopyalanması, başkalarına aktarılması, kullanılması ve kamuya açıklanması, özel yaşama müdahale teşkil edecektir. İş ilişkisinde işverenin yönetim hakkı kapsamında işçinin işyerindeki davranışlarının ve işçinin diğer işçilerle olan ilişkilerinin, hareketlerinin işverence düzenlenmesi söz konusu olabilir. İşçinin işverene bağımlı olarak çalışması, işverenin emir ve talimatlarına uymasını gerektirir. İşverenin emir ve talimatları, işçinin özel yaşamına müdahale anlamına gelmemelidir. İşveren, yönetim hakkını kullanırken işçinin kişilik haklarını ihlal etmemelidir. İşçinin kişisel yaşam hakkı, onun özel yaşamına saygı hakkını içerir. İşverenin işçiyi gözetme borcu da, yönetim hakkının sınırını oluşturmaktadır. İşveren, sınırlı da olsa işçinin işyerindeki yaşam tarzı ve davranışlarına müdahale edebilir. İşçinin özel yaşam hakkı ile işverenin yönetim hakkı arasındaki dengenin çok iyi kurulması gerekir. Bu hassas denge ölçülülük ilkesine uygun olmalıdır. İşverenin işçinin işyeri dışındaki yaşam tarzı ve davranışlarına müdahalesine ise özel yaşam hakkına müdahale teşkil edebileceğinden izin vermemek gerekir.

Anahtar Kelimeler

İşçinin özel yaşamı, işverenin yönetim hakkı, işçinin kişiliğinin korunması

Kaynakça

• ARSLAN ERTÜRK, Arzu: Türk İş Hukukunda İşçinin Sadakat Borcu, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2010.
• BAYRAM, Fuat: “Türk İş Hukukunda İşverenin İşçinin Kişilik Hakkını Koruma Borcu”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hukuk Anabilim Dalı, Özel Hukuk Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2003.
• BEDÜK, Mehmet Nusret: “İşçinin Kılık Kıyafetinin İş İlişkisine Etkisi”, Legal İHSGHD, C. 16, S. 64, 2019, s. 1369-1410.
• BİRBEN, Erhan: “İşçinin Özel Yaşamı Nedeniyle İş Sözleşmesinin Feshi”, İş Hukukunda Genç Yaklaşımlar II, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2016, s. 135-169.
• ÇELİK, Nuri / CANİKLİOĞLU, Nurşen / CANBOLAT, Talat: İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 31. Bs., İstanbul, Beta Basım, 2018.
• UGAN ÇATALKAYA, Deniz: İş Hukukunda Ölçülülük İlkesi, İstanbul, Beta Basım, 2019.
• ENGİN, Murat: Türk İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda İşveren, Ankara, Banka-Sigorta İşçileri Sendikası, 1993.
• GÖZLER, Kemal: Sigara İçme Özgürlüğü ve Sınırları, Ankara Barosu Dergisi, 1990/1, s. 31-67.
• GÜZEL, Ali: “İş Hukukunda ‘Yetki’ ve ‘Özgürlük’”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Turhan Esener’e Armağan, C. 15, S. 1, 2016, s. 93-126.
• GÜZEL, Ali / UGAN ÇATALKAYA, Deniz: “İş Sözleşmesinin Uygulanmasında ve İşverenin Yönetim Yetkisinin Sınırlanmasında Dürüstlük (Objektif İyiniyet) Kuralının İşlevi Üzerine”, MÜHF Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan, İstanbul, 2014, s. 17-66.
• HELVACI, Serap: Türk ve İsviçre Hukuklarında Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar, İstanbul, Beta Basım, 2001.
• HELVACI, Serap: Gerçek Kişiler, 8. Bs., İstanbul, Legal Yayıncılık, 2017.
• KANDEMİR, Murat: İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından Tele Çalışma, İstanbul, Legal Kitapevi, 2011.
• KARADEMİR, Artür / TURGUT, Cemile: “İş Güvencesi Kapsamındaki İşçinin Özel Yaşamından Kaynaklanan Nedenlerle İş Sözleşmesinin Feshi”, Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 6, Aralık 2017, s. 67-109.
• KILIÇOĞLU, Ahmet: Şeref, Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluluk, Güncelleştirilmiş 3. Bs., Ankara, Turhan Kitabevi, 2008.
• KUŞKU, Çisem: “İşverenin, İşçinin İnternet Ve E-Posta Kullanımına Müdahalesi ve İşçinin Kişilik Hakları”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hukuk Anabilim Dalı, Özel Hukuk Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
• OKUR, Zeki: İş Hukuku’nda Elektronik Gözetleme, İstanbul, Legal Yayıncılık, 2011 (Elektronik Gözetleme).
• OKUR, Zeki: “İş Hukukunda İşçinin Sigara İçme Özgürlüğü ve Sınırları”, Kamu-İş, C. 10, S. 3/2009 (Sigara İçme Özgürlüğü).
• OKUR, Zeki: “Yeni Teknoloji ve İş Hukuku”, Çimento İşveren Dergisi, C. 20, S. 3, Mayıs 2006, s. 4-19 (Yeni Teknoloji).
• OKUR, Zeki: “İşyerinde İşçinin Bilgisayar ve İnternet’i Özel Amaçlı Kullanımının İş İlişkisine Etkisi”, Kamu-İş, C. 8, S. 2/2005, s. 47-75 (Bilgisayar ve İnternet).
• ÖKTEM SONGU, Sezgi: “İşçilerin İşyerinde Özel Amaçlı İnternet ve EPosta Kullanımına İşverenin Müdahalesi Üzerine Bir Değerlendirme”, Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, C. 1, İstanbul, Beta Basım, 2011, s. 1057-1099.
• ÖZDEMİR, Erdem: İş Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklarda İspat Yükü ve Araçları, İstanbul, Beta Basım, 2006.
• ÖZEL, Sibel: Uluslararası Alanda Medya ve İnternette Kişilik Hakkının Korunması, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2004.
• SEVİMLİ, Ahmet: İşçinin Özel Yaşamına Müdahalenin Sınırları, İstanbul, Legal Yayıncılık, 2006.
• SÜMER, Haluk Hadi: İş Hukuku, 24. Bs., Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2019.
• SÜZER, Sarper: İş Hukuku, Yenilenmiş 16. Bs., İstanbul, Beta Basım, 2018.
• ŞEN, Ersan: Devlet ve Kitle İletişim Araçları Karşısında Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması, İstanbul, Kazancı, 1996.
• TAŞKENT, Savaş: İşverenin Yönetim Hakkı, İstanbul, 1981.
• TUNCAY, A. Can: İş Hukukunda Eşit Davranma İlkesi, İstanbul, Fakülteler Matbaası, 1982.
• ÜZELTÜRK, Sultan: 1982 Anayasası ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesine Göre Özel Hayatın Gizliliği Hakkı, İstanbul, Beta Basım, 2004.
• YAMAKOĞLU, Efe: Bilişim Teknolojilerinin Kullanımının İş Sözleşmesi Taraflarının Fesih Hakkına Etkisi, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• TEZCAN, Durmuş: “Bilgisayar Karşısında Özel Hayatın Korunması”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 8, Ankara, 1991, s. 385-392, https://ayam.anayasa.gov.tr/media/4797/dtezcan.pdf, Erişim Tarihi: 19.03.2020.