EVALUATION OF THE ACTIONS OF SOLID WASTE COLLECTORS IN TERMS OF THE CRIME OF THEFT

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 48, 123 - 158, 30.06.2023

Nurullah Kantarcı

Öz

The taking of an item discarded by its owner by a third party shall not be within the scope of criminal law. Because in this case, there is an unclaimed property, and taking the unclaimed property will not constitute any offence. However, the situation will be different for items that the owner throws into recycling bins or locked containers for recycling. In this case, the owner of the goods acts intending to leave the ownership to the municipalities or authorized companies. Therefore, there is no unclaimed property. A theft offence will occur if solid waste collectors or third parties take such items that have been thrown into recycling bins. However, the need for punishment will not arise due to these acts, which have a very low content of injustice. In our study, the actions of solid waste collectors are evaluated in terms of the offence of theft, and solutions are proposed to exclude these actions from the scope of punishment when necessary.

Anahtar Kelimeler

Theft, lowness of the value of goods, ultima ratio, recycling, solid waste collectors

KATI ATIK TOPLAYICILARININ EYLEMLERİNİN HIRSIZLIK SUÇU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Sahibi tarafından çöpe atılan bir eşyanın üçüncü bir kişi tarafından alınması ceza hukukunun ilgi alanına girmeyecektir. Zira bu durumda ortada sahipsiz bir eşya bulunmaktadır ve sahipsiz eşyanın alınması herhangi bir suç teşkil etmeyecektir. Ancak sahibinin geri dönüşüm amacıyla geri dönüşüm kutularına veya kilitli konteynırlara attığı eşyalar bakımından durum farklı olacaktır. Bu ihtimalde eşyanın sahibi mülkiyeti belediyelere veya yetkili şirketlere terk iradesiyle hareket etmektedir. Dolayısıyla ortada sahipsiz bir eşya bulunmamaktadır. Katı atık toplayıcılarının veya üçüncü kişilerin geri dönüşüm kutularına atılmış olan bu gibi eşyaları almaları durumunda hırsızlık suçu oluşacaktır. Ancak haksızlık içeriği oldukça az olan bu eylemler sebebiyle bir cezalandırma ihtiyacı ortaya çıkmayacaktır. Çalışmamızda katı atık toplayıcılarının eylemleri hırsızlık suçu bakımından değerlendirilmiş ve bu eylemlerin gerektiğinde cezalandırılma alanı dışında bırakılabilmesi için çözüm önerileri ileri sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Hırsızlık, malın değerinin azlığı, son çare olma ilkesi, geri dönüşüm, katı atık toplayıcıları

Kaynakça

• AKKAŞ, Ahmet Hulusi, “Suç Konusu Malın Değerinin Azlığının Ceza Sorumluluğuna Etkisi”, İnÜHFD, Cilt: 9, Sayı: 1, Yıl: 2018.
• AKSOY DURSUN, Sanem, Eşya Kavramı, İstanbul 2012.
• ARTUK, Mehmet Emin/GÖKÇEN, Ahmet/ALŞAHİN, Mehmet Emin/ÇAKIR, Kerim, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 20. Baskı, Ankara 2022.
• BODE, Lorenz, “Strafbarkeit des sog. Containerns”, NStZ-RR 2020. (Containerns)
• BODE, Lorenz, “Zur Strafbarkeit privater Schrottsammler”, JA 2016. (Schrottsammler)
• BOSCH, Nikolaus, in: Schönke/Schröder Strafgesetzbuch Kommentar, 30. Auflage, 2019. (SS- BOSCH)
• CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide/ÇAKMUT, Özlem, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, Cilt: 1, 3. Bası, İstanbul 2016.
• ÇINAR, İsmail, “Altlama Hatasının (Der Subsumtionsirrtum) Kavramsal ve Hukuki Anlamı”, YBHD, Yıl: 6, Sayı: 2021/2.
• DÖNMEZER, Sulhi, Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, 12. Bası, İstanbul 1984.
• DÖNMEZER, Sulhi/ERMAN, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Genel Kısım, Cilt 2, 10. Bası, İstanbul 1994.
• DREHER, Eduard, “Die Behandlung der Bagatellkriminaliät”, Festschrift für Hans Welzel zum 70. Geburtstag (1974).
• EISELE, Jörg, Strafrecht Besonderer Teil 2, 2. Auflage, Stuttgart 2012.
• ERDEM, Mustafa Ruhan, “Suçun Konusunda Yanılma ve Sapma”, DEÜHFD, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, Cilt: 21, Özel Sayı 2019.
• ERMAN, Ragıp Barış, Yanılmanın Ceza Sorumluluğuna Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İÜSBE, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, İstanbul 2006.
• GÖKTÜRK, Neslihan, Haksızlık Yanılgısının Ceza Sorumluluğuna Etkisi, Ankara 2016.
• GÜNEY, Niyazi/ÖZDEMİR, Kenan/BALO, Yusuf Solmaz, Yeni Türk Ceza Kanunu, Ankara 2004.
• GÜRÜHAN, Caner/TOPAÇ, Tahir Hami/KANAT, Ahmet Serhat Ergin, “Yargıtay’ın Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan Değer Azlığı Kavramına Yönelik Yaklaşımı”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Sayı: 8, Aralık 2016.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem, “Hırsızlık”, GÜHFD (AHBVÜHFD), Cilt: 12, Yıl: 2008, Sayı: 1-2.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler -Kişilere Karşı Suçlar-, 4. Baskı, Ankara 2015.
• HAKERİ, Hakan, “Ceza Hukukunda Önemsiz Hareketler”, TBBD, Sayı: 69, Yıl: 2007.
• HEINRICH, Bernd, Strafrecht Allgemeiner Teil, 3. Auflage, Stuttgart 2012.
• HOHMANN, Olaf, in: Münchener Kommentar zum StGB, Band IV, 4. Auflage, München 2021. (MüKo-HOHMANN)
• HOVEN, Elisa, “Bagatelldelikte- Zum Umgang mit „geringfügigen Straftaten“ im materiellen und prozessualen Recht”, JuS 2014. (Bagatelldelikte)
• HOVEN, Elisa, “Verfassunskonforme strafgerichtliche Verurteilung wegen Containers”, NJW 2020. (Verfassungskonforme)
• İÇEL, Kayıhan, Suçların İçtimaı, İstanbul 1972.
• İÇEL, Kayıhan/SOKULLU-AKINCI, Füsun/ÖZGENÇ, İzzet/SÖZÜER, Adem/MAHMUTOĞLU, Fatih Selami/ÜNVER, Yener, İçel Suç Teorisi, 2. Kitap, 2. Bası, İstanbul 2000.
• JÄGER, Christian, “Zur Strafbarkeit des Mülltauchens”, JA 2020.
• JAHN, Matthias, “Abfall als Tatobjekt des Diebstahls”, JuS 2011. (Abfall)
• JAHN, Matthias, “Containern als Diebstahl –Zur Strafbarkeit wegen Diebstahls durch das Entwenden von Entsorgten Lebensmitteln”, JuS 2020. (Containern)
• JESCHECK, Hans Heinrich/WEIGEND, Thomas, Lehrbuch des Strafrecht Allgemeiner Teil, 5. Auflage, Berlin 1996.
• KAUFMANN, Arthur, Die Parallelwertung in der Laienspäre, München 1982.
• KILINÇ, İsmail, “Çöp, Geri Dönüşüm ve Hukuk”, Ankara Barosu Dergisi, 2014/2.
• KINDHÄUSER, Urs, in: Nomos Kommentar Strafgesetzbuch, 5. Auflage, Baden-Baden 2017. (NK-KINDHÄUSER)
• KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Ankara 2022. (Genel Hükümler)
• KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 8. Baskı, Ankara 2022. (Özel Hükümler)
• KÖPRÜLÜ, Timuçin, “Malvarlığına Karşı İşlenen Suçlarda Değer Azlığı”, TBBD, Sayı: 71, Yıl: 2007.
• KREY, Volker/HELLMANN, Uwe/HEINRICH, Manfred, Strafrecht Besonderer Teil, Band 2 Vermögensdelikte, 16. Auflage, Stuttgart 2012.
• MEZGER, Edmund, Strafrecht ein Lehrbuch, 3. Auflage, Berlin-München 1949.
• MITSCH, Wolfgang, Strafrecht Besonderer Teil 2 -Vermögensdelikte, 3. Auflage, Heidelberg 2014.
• ÖLMEZ, Gökhan, Suçun Tanımlanabilir ve Değerlendirilebilir Unsurları, AHBVÜ Lisans Üstü Eğitim Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Temmuz 2020.
• ÖNDER, Ayhan, Şahıslara ve Mala Karşı Cürümler ve Bilişim Alanında Suçlar, İstanbul 1994.
• ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Ankara 2022. (Genel Hükümler)
• ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 17. Baskı, Ankara 2022. (Özel Hükümler)
• ÖZBEK, Veli Özer/MERAKLI, Serkan, “Hırsızlık Suçunda Malın Değerinin Azlığının Tespiti ve Buna Bağlı Olarak Ortaya Çıkan Hukuki Sorunlar”, DEÜHFD, Cilt: 19, Sayı: 1, Yıl: 2017.
• ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi, 2. Bası, Ankara 2005.
• ÖZKAN, Salih, “Yüksek Eyalet Mahkemesi Karar İncelemesi-Önemsiz Fiillerin Cezalandırılması ve Ölçülülük İlkesi”, in: Dr. Dr. h.c. Silvia Tellenbach’a Armağan, Ankara 2018. (Karar İncelemesi)
• ÖZKAN, Salih, Ceza Hukukunda Önemsizlik, İstanbul 2018. (Önemsizlik)
• ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 19. Baskı, Ankara 2019.
• ROXIN, Claus, Strafrecht Allgemeiner Teil, Band I, 3. Auflage, München 1997.
• SCHIEMANN, Anja, “Containern“ – Strafbar aber nicht strafwürdig?”, KriPoZ 4, 2019.
• SCHMITZ, Roland, in: Münchener Kommentar zum StGB, Band IV, 4. Auflage, München 2021. (MüKo-SCHMITZ)
• SOYASLAN, Doğan, “Malvarlığına Karşı Suçlar”, 3. Yılında Yeni Ceza Adalet Sistemi, Ankara 2009.
• TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/ÖNOK, Rıfat Murat, Ceza Özel Hukuku, 20. Baskı, Ankara 2022.
• TUNÇ, Kübra, Ceza Hukukunda Kastı Engelleyen Hata, Ankara 2020.
• ÜNAL, Mehmet/BAŞPINAR, Veysel, Şekli Eşya Hukuku, 9. Baskı, Ankara 2017.
• ÜNVER, Yener, Ceza Hukukunda İzin Verilen Risk, İstanbul 1998. (İzin Verilen Risk)
• ÜNVER, Yener, Ceza Hukukuyla Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer, Ankara 2003. (Hukuksal Değer)
• WENDT, Rudolf, “The Principle of Ultima Ratio and/or the Principle of Proportionality”, Onati Socio-Legal Series, Vol: 3, No: 1, 2013.
• WITTIG, Petra, in: Beck’scher Kommentar StGB v. Heintschel-Heinegg, 55. Edition, 2022. (BeckOK-WITTIG)
• YAZICIOĞLU, Recep, “TCK m. 145 Malın Değerinin Az Olması -Hırsızlık Suçunda Malın Değerinin Az Olması veya Suçun İşleniş Şekli ve Özelliklerinin Ceza Tayininde Göz Önüne Alınması”, CHD, Yıl: 6, Sayı: 15, Nisan 2011.
• YENİDÜNYA, Ahmet Caner, Yargıtay Kararları Işığında Hırsızlık Suçu, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• YENİSEY, Feridun/PLAGEMANN, Gottfried, Alman Ceza Kanunu Strafgesetzbuch (StGB), 2. Baskı, İstanbul 2015.
• YILDIZ, Ali Kemal, Hırsızlık, Özel Ceza Hukuku, Cilt IV, Malvarlığına Karşı Suçlar, İstanbul 2018.
• LG Ravensburg, Urteil vom 03. 07. 1987 - 3 S 121/87, NJW 1987.
• OLG Hamm, Beschluss vom 10. 2. 2011 - III 3 RVs 103/10. JuS 2011.
• BayObLG, Beschl. v. 2.10.2019–206 StRR 1013/19 und 206 StRR 1015/19. NStZ-RR 2020.
• https://fedlex.data.admin.ch. E.T: 12.12.2022.
• www.legalbank.net. E.T: 24.11.2022.
• https://karararama.yargitay.gov.tr. E.T: 08.12.2022.
• https://cygm.csb.gov.tr/genelgeler-i-442.
• https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150402-2.htm. E.T: 23.01.2023.
• https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/07/20190712-9.htm. E.T: 23.01.2023.