COMMITING FRAUD BY PRESENTING ONESELF AS A POLICE OFFICER, JUDGE OR PROSECUTOR

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 48, 185 - 221, 30.06.2023

Özlem Alkan

Öz

The crime of fraud, which is expressed as a modern provision among crimes against property, is a regulation aimed at preventing the unlawful profit obtained by the perpetrator as a result of his fraudulent actions. Among the debates about how fraudulent acts will occur in this type of crime, the theory that comes to the fore in Turkish doctrine is the staging theory, which approaches the element of fraud from an objectivist perspective. If this type of crime, which has many qualified forms, is committed by putting the person in the place of a public authority, conditions not found in the text of the article are sought. These conditions are the criteria of the staging theory, which are the criteria of qualified lying and the elimination of the scrutiny possibility of the victim. For this reason, within the scope of the study, the case that the crime is committed by introducing himself as a policeman, judge or prosecutor, which is included in the article 158/1(l) of the Turkish Criminal Code, which requires severe penalty, will be evaluated in line with the case law of the Supreme Court in order to understand the principles of the staging theory.

Anahtar Kelimeler

Crime of fraud, the deceit, staging theory, qualified lie, elimination of the scrutiny possibility

DOLANDIRICILIK SUÇUNUN KİŞİNİN KENDİSİNİ POLİS, HAKİM VEYA SAVCI OLARAK TANITMASI SURETİYLE İŞLENMESİ

Öz

Malvarlığına karşı suçlar arasında modern bir düzenleme olarak ifade edilen dolandırıcılık suçu, failin hileli hareketleri neticesinde elde ettiği haksız kazancın engellenmesine yönelik bir düzenlemedir. Bu suç tipinde hileli hareketlerin nasıl meydana geleceğine ilişkin tartışmalar arasında Türk öğretisinde de ön plana çıkan teori, hile unsuruna nesnelci bir bakış açısıyla yaklaşan sahneye koyma teorisidir. Pek çok nitelikli hali bulunan dolandırıcılık suçunun kişinin kendisini bir kamu otoritesi yerine koymak suretiyle işlenmesi halinde madde metninde bulunmamasına rağmen uygulamadan doğan ve sahneye koyma teorisinin kriterleri olarak bilinen nitelikli yalan ve mağdurun denetleme olanağının ortadan kaldırılması şartlarının yerine getirilmesi aranmaktadır. Bu nedenle çalışma kapsamında suçun daha ağır cezayı gerektiren hallerinden biri olan ve TCK m.158/1(l) bendinde yer alan, kişinin kendisini polis, hakim veya savcı olarak tanıtması suretiyle işlenmesi hali, sahneye koyma teorisinin esaslarının daha iyi anlaşılabilmesi adına Yargıtay içtihatları doğrultusunda değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Dolandırıcılık suçu, hile, sahneye koyma teorisi, nitelikli yalan, denetleme olanağının ortadan kaldırılması

Kaynakça

• ARSLAN, Göksel: Örneklerle Uygulamada Dolandırıcılık, Hırsızlık ve Mala Zarar Verme Suçları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• ARTUK, M. Emin/ KOÇYİĞİT, Halime Ebru: 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Düzenlenen Rüşvet Suçunun Benzer Suçlardan Ayrımı, Terazi Hukuk Dergisi, C. 10, S. 106, 2015, s.14-26.
• ARTUK, M. Emin/ GÖKCEN, Ahmet/ ALŞAHİN, M. Emin/ ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, 19. Baskı, Ankara, 2021.
• ATALAN, Mustafa: Uygulamalı-Yorumlu-Analizli Dolandırıcılık, Sahtecilik ve Güveni Kötüye Kullanma Suçları Şerhi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• AYDIN, Devrim: Dolandırıcılık Suçu, Hacettepe HFD, C. 11, S. 2, 2021, s. 649-705.
• BAHAR, Atalay: İkna Yoluşla Dolandırıcılık: Dolandırıcılık Faaliyetlerinde İkna ve Etkili İletişim Yöntemlerinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma, Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, S. 35, 2020, s.139-163.
• CENTEL, Nur/ ZAFER, Hamide/ ÇAKMUT, Özlem: Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, Cilt I, Beta Yayıncılık, 4. Bası, İstanbul, 2017.
• CENTEL, Nur/ ZAFER, Hamide/ ÇAKMUT, Özlem: Türk Ceza Hukukuna Giriş, 11. Bası, İstanbul, 2020.
• DÖNMEZER, Sulhi: Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, Filiz Kitabevi, 12. Bası, İstanbul, 1982.
• DÖNMEZER, Sulhi: Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, Beta Yayınları, 17. Bası, İstanbul, 2001.
• EKER KAZANCI, Behiye/ ZEYREK, İlker: TCK’da Dolandırıcılık Suçu, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, C. 21, Özel Sayı, 2019, s.517-583.
• EKİCİ ŞAHİN, Meral: Dolandırıcılık Suçu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• EREM, Faruk: Ceza Hukuku Hususi Hükümler, Cilt 2, Ajans – Türk Matbaacılık Sanayii, Ankara, 1968.
• EREM, Faruk: Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku, Cilt IV, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1993.
• ERMAN, Sahir: Sahtekarlık Cürümleri, Sulhi Garan Matbaası Varisleri, Koll. Şti., 3. Baskı, İstanbul, 1970.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki/ GÜNGÖR, Devrim: Türk Ceza Hukukunda Suçların Tasnifi, TBB Dergisi, S. 69, 2007, s.21-50.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki: Türk Ceza Hukukunda Dolandırıcılık Suçları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Zabunoğlu Armağanı, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2011, s.405-440.
• KAMIŞLI, Gani: Yargıtay Kararları Çerçevesinde Dolandırıcılık Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• KANGAL, Zeynel Temel: Özel Ceza Hukuku, Cilt IV, Malvarlığına Karşı Suçlar, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
• KANIK, Tahir: Dolandırıcılık Cürmü, Adalet Dergisi, S. 3-4, 1963, s.317-339.
• KILIÇARSLAN İSFEN, Sibel: Alman Ceza Kanunu’nda Dolandırıcılık Suçunun Maddi Unsuru Olarak Aldatma, Rechtsbrücke/Hukuk Köprüsü, C. 9, S. 9, 2015, s.81-91.
• MAHMUT, Koca/ ÜZÜLMEZ, İlhan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, 4. Baskı, Ankara, 2017.
• MAVİŞ, Volkan: Dolandırıcılık Suçunda Hile Unsuruna İlişkin Sorunlar, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, C. 1, 2015, s. 597-626.
• MERAN, Necati, Dolandırıcılık, Sahtecilik, Güveni Kötüye Kullanma, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• OKUYUCU ERGÜN, Güneş: Dolandırıcılık Suçunun Susmak Suretiyle İşlenmesi Sorunsalı, İnÜHFD, C. 12, S. 1, 2021, s.304-312.
• ÖNDER, Ayhan: Şahıslara ve Mala Karşı Cürümler ve Bilişim Alanında Suçlar, Filiz Kitabevi, Ankara, 1994.
• ÖZBEK, Veli Özer: Ekonomi Ceza Hukuku, İkinci Kitap: Özel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• ÖZGENÇ, İzzet: Ekonomik Çıkar Amacıyla İşlenen Suçlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2002.
• SELÇUK, Sami: Dolandırıcılık Cürmünü Hırsızlık ve İnancı Kötüye Kullanma Cürümlerinden Ayıran Ölçütler, Yargıtay Dergisi, C. 6, S. 4, 1980, s.467-481.
• SELÇUK, Sami: Dolandırıcılık, Yasa Yayınları, İstanbul, 1982.
• SOYASLAN, Doğan: Ceza Hukuku Özel Hükümler, Cilt I, Savaş Yayınevi, Ankara, 1995.
• SOYASLAN, Doğan: Ceza Hukuku Özel Hükümler, 11. Bası, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• TEZCAN, Durmuş/ ERDEM, Mustafa Ruhan/ ÖNOK, R. Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008.
• TANERİ, Gökhan/ KAMIŞLI, Gani: Dolandırıcılık- Sahtecilik- Güveni Kötüye Kullanma Suçları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• TÜMERKAN, Somay: Dolandırıcılık Suçu (Karşılıksız Çek Kaşidesi Fiilleri), Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul, 1987.
• TÜRKOĞLU, Halide Gökçe: Roma Hukukunda Suç ve Ceza, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2017.
• WHITTY, Monica T., “Predicting Susceptibility to Cyber-Fraud Victimhood”, Journal of Financial Crime, C. 26, S. 1, 2019, s.277-292.
• YAZICIOĞLU, R. Yılmaz: Hırsızlık Suçunun Malvarlığına Karşı İşlenen Bazı Benzer Suçlardan Ayrımı, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, C. 19, S. 2, 2013, s.757-795.
• YEA, Ning/ CHENG, Le/ ZHAO, Yun, “Identity Construction of Suspects in Telecom and İnternet Fraud Discourse: From A Sociosemiotic Perspective”, Social Semiotics, C. 29, S. 3, 2019, s.319-335.
• YENİDÜNYA, Caner: Dolandırıcılık Suçunun Maddi Unsurları Üzerine Bir Değerlendirme, https://caneryenidunya.com/dolandiricilik-sucunun-maddi-unsurlari/, Erişim: 27.04.2022.
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/, Erişim: 11.04.2022.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi, Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı (1/775) ve Adalet Komisyonu Raporu, Sıra Sayısı: 438, https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss438.pdf, Erişim: 17.04.2022.
• https://www.egm.gov.tr/dolandiricilik, Erişim: 11.04.2022.