UNITED NATIONS TWIN CONVENTIONS AND HUMAN RIGHTS PROTECTION MECHANISMS

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 50, 151 - 186, 30.06.2024

Ali Said Çimen

Öz

The preservation of international peace and security depends on the preservation of the fundamental rights and freedoms of the individuals who make up the societies. The United Nations(UN), which has been given the protection of maintaining international peace and security, has given great importance to the preservation of the human lock while carrying out this legacy. In order not to repeat the painful experiences of the past, various UN human rights conventions have been accepted and human rights have been tried to be protected by these conventions. However, since the protection of human beings is not the main purpose of the UN, the protection systems accepted in the UN conventions have not provided sufficient protection for human rights. Against these, the aforementioned containment systems created by the UN, which is a global organization, are essential components for providing a more detailed preservation in the long run.

Anahtar Kelimeler

United Nations, human rights, Covenant on Civil and Political Rights, Covenant on Economic Social and Cultural Rights

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İKİZ SÖZLEŞMELERİ VE İNSAN HAKLARI KORUMA MEKANİZMALARI

Öz

Uluslararası barış ve emniyetin muhafazası, toplumları meydana getiren bireylerin temel hak ve hürriyetlerinin muhafazasından geçmektedir. Bu açıdan, uluslararası barış ve emniyeti muhafaza sorumluluğu verilen Birleşmiş Milletler (BM), bu sorumluluğunu ifa ederken insan haklarının muhafazasına büyük ehemmiyet göstermiştir. Öncesinde yaşanmış olan acı tecrübelerin yeniden yaşanmaması için, BM’ce çeşitli insan hakları sözleşmeleri kabul edilmiş ve bahse konu sözleşmeler vasıtasıyla insan hakları muhafaza edilmeye çalışılmıştır. Ancak insan haklarının muhafazası BM’in esas gayesi olmadığı için, BM sözleşmelerinde kabul edilen muhafaza sistemleri insan haklarına yeterli bir muhafaza sağlayamamıştır. Bunlara karşın küresel özellikte bir örgüt olan BM’in meydana getirdiği bahse konu muhafaza sistemleri, uzun süreçte daha detaylı bir muhafazanın temini adına temel oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Birleşmiş Milletler, insan hakları, Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi

Kaynakça

• “About United Nations Human Rights High Commissioner”, https://www.ohchr.org/en/about-us/high-commissioner, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Consolidated Guidelines for State reports under the International Covenant on Civil and Political Rights, U.N. Doc. CCPR/C/66/GUI/Rev.2 (2001)”, http://hrlibrary.umn.edu/hrcommittee/reportguidelines-2001.html, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Decisions and Views of the Human Rights Committee”, http://hrlibrary.umn.edu/undocs/undocs-index.html, Erişim Tarihi: 05.07.2023
• “Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi”, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d22/c016/tbmm22016089ss0148.pdf, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “European Convention on Human Rights”, https://www.echr.coe.int/documents/convention_eng.pdf, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “General Assambly’s Resolution, 217(III)A, Universal Declaration of Human Rights”, https://daccess-ods.un.org/access.nsf/Get?OpenAgent&DS=A/RES/217(III)&Lang=E, Erişim Tarihi: 04.07.2023.
• “General Assambly’s Resolution, 2200 A (XXI)”, https://daccess-ods.un.org/access.nsf/Get?OpenAgent&DS=A/RES/2200(XXI)&Lang=E, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “General Assambly’s Resolution, 290(IV), Essentials Of Peace”, https://digitallibrary.un.org/record/210389/files/A_RES_290%28IV%29-EN.pdf?ln=en, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “General Comments Adopted by the Human Rights Committee”, http://hrlibrary.umn.edu/gencomm/hrcomms.htm, Erişim Tarihi: 05.07.2023. “International Justice Resource Center, Human Rihgts Committee”, http://www.ijrcenter.org/un-treaty-bodies/human-rights-committee/#Inter-State_Complaints, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Introduction to the Committee Committee on Economic, Social and Cultural Rights”, https://www.ohchr.org/en/treaty-bodies/cescr/introduction-committee, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Introduction to the Committee Human Rights Committee”, https://www.ohchr.org/en/treaty-bodies/ccpr/introduction-committee, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi”, https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d22/c016/tbmm22016089ss0150.pdf, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Medeni ve Siyasal Haklara İlişkin Ek Seçimlik Protokol”, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/08/20060805-1.htm, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmeye Ek İhtiyari Protokol”, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/08/20060805-1.htm, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Milletlerarası Sözleşme Karar Sayısı: 2003/5851”, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/07/20030721.htm#2, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Optional Protocol to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights”, https://www.ohchr.org/sites/default/files/OProtocol_en.pdf, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Organisation of African Unity Charter”, https://au.int/sites/default/files/treaties/7759-file-oau_charter_1963.pdf, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Ölüm Cezasının Kaldırılmasını Amaçlayan, Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’ye Ek İkinci İhtiyari Protokol”, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/12/20051227-3.htm, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “Status of Ratification Interactive Dashboard”, http://indicators.ohchr.org/ Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “The Core International Human Rights Instruments and their monitoring bodies”, http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CoreInstruments.aspx, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “The Responsibility To Protect, International Commission On Intervention And State Sovereignty”, s. 14, https://reliefweb.int/attachments/705a0cca-6274-37dd-b2bc-9eca9d910d8c/9E3FADE53A92B6EDC1256C8D00508655-iciss-intervention-dec01.pdf, Erişim Tarihi: 04.07.2023.
• “The United Nations Human Rights System: How To Make It Work For You”, s. 4, https://digitallibrary.un.org/record/635551/files/UN%27s%2520Role.pdf?ln=en, Erişim Tarihi: 04.07.2023.
• “The United Nations Human Rights Treaty System, Fact Sheet No: 30, Review:1”, https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Publications/FactSheet30Rev1.pdf, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• “United Nations Charter (full text)”, https://www.un.org/en/about-us/un-charter/full-text, Erişim Tarihi: 04.07.2023. http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/2106(XX), Erişim Tarihi: 28.02.2022.
• “United Nations Human Rights Council”, http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/AboutCouncil.aspx, Erişim Tarihi: 04.07.2023.
• “UNODC and The Promotion and Protection of Human Rights, Position Paper, 2012”, https://www.unodc.org/documents/justice-and-prison-reform/UNODC_Human_rights_position_paper_2012.pdf, Erişim Tarihi: 05.07.2023.
• ALGAN, Bülent/TİRYAKİ Refik: “Uluslararası Hukuk Açısından Uluslararası Organizasyonlar Ve İnsan Haklarının Korunması: Birleşmiş Milletler Örneği”, Avrasya Dosyası, BM Özel, İlkbahar 2002, Cilt: 8, Sayı: 1, ss. 92-127.
• ARSAVA, Füsun: “BM Güvenlik Konseyi’nin İnsan Haklarını Koruma Rolü Ve Güvenlik Konseyi’nin Yetkilerinin Dayanağı Ve Sınırları”, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, Cilt: 4, No: 13, 2007, ss. 1-16.
• Birleşmiş Milletler Türk Derneği, Birleşmiş Milletler ve İnsan Hakları, Birleşmiş Milletler Türk Derneği Yayınları, Ankara 1979.
• BOZKURT, Enver: İnsan Haklarının Korunmasında Uluslararası Hukukun Rolü, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2003.
• BOZKURT, Enver/ERDAL Selcen/POYRAZ Yasin: Devletler Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• CİVELEK, Jale: “1789 Fransız Bildirisi Ve 1948 Evrensel İnsan Hakları Bildirisi”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt: 9, Sayı: 1, 1989, ss. 1-9.
• ÇALIK, Tacettin: “Birleşmiş Milletler Organlarının İnsan Hakları İle İlişkisi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, Cilt:2, Yıl: 2015, ss. 1091-1134.
• DEMİR, Esra: “İnsan Haklarının Evrenselliği Görüşü Karşısında Kültürel Rölativizm”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 3, 2008, ss. 209-242.
• DEMİRDAL, M. Balkan: “İşkence Ve Diğer Zalimane, Gayri İnsani Veya Küçültücü Muamele Veya Cezaya Karşı Sözleşme”, İnsan Hakları Hukuku, Ankara 2013, ss. 201-221.
• DOĞAN, İlyas: İnsan Hakları Hukuku, Astana Yayınları, Ankara, 2022.
• DOĞAN, İlyas/HAZAR Zeynep: “BM Medeni Ve Siyasi Haklar Sözleşmesi”, İnsan Hakları Hukuku, Astana Yayınları, Ankara 2013, ss. 143-156.
• DOĞAN, İlyas/ÖZDEMİR Omca: “İnsan Haklarının Birleşmiş Milletler Şartı Temelinde Korunması”, İnsan Hakları Hukuku, Astana Yayınları, Ankara 2013, ss. 223-249.
• DOĞAN, İlyas/ŞAHİN Fatma Süzgün: “Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Yasaklanması”, İnsan Hakları Hukuku, Astana Yayınları, Ankara 2013, ss. 177-184.
• DÖNER, Ayhan: İnsan Haklarının Uluslararası Alanda Korunması Ve Avrupa Birliği Sistemi, Seçkin Yayınları, Ankara 2005.
• ERDOĞAN, Mustafa: Anayasal Demokrasi, Siyasal Kitabevi, Ankara 2017.
• EREN, Abdurrahman: Türkiye’de İnsan Haklarının Korunması, Uluslararası Koruma Mekanizmaları ve Ulusal İnsan Hakları Kurumlarının Rolü. Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara. 2007.
• GÖÇER, Mahmut: İnsan Haklarının Korunması ve Birleşmiş Milletler, Nobel Yayın, Ankara 2009.
• GREEN, James Frederick: The United Nations And Human Rights, Washington D.C., 1958.
• HANSKI, Raija/SCHEININ Martin: Leading Cases Of The Human Rights Committee, Turku, Finland, 2003.
• JOSEPH, Sarah/KYRIAKAKIS Joanna: “The United Nations And Human Rights”, Research Handbook On The International Human Rights Law, (Edited by, Sarah Joseph and Adam McBeth), 2010. ss. 1-35.
• KALABALIK, Halil: İnsan Hakları Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara, 2017.
• KARAOSMANOĞLU, Fatih: İnsan Hakları, Seçkin Yayınları, Ankara 2011.
• SCHMİDT, Markus: “United Nations”, International Human Rights Law, (Edited by: Daniel Moeckli, Sangeeta Shah, Sandesh Sivakumaran), Oxford 2010, ss. 391-432.
• SKOGLY, Sigrun I.: “Extraterritoriality: Universal Human Rights Without Universal Obligations”, Research Handbook On The International Human Rights Law, (Edited By: Sarah Joseph and Adam McBeth, 2010, ss. 71-96.
• SMITH, Rhona K. M.: International Human Rights, Fifth Edition, Oxford 2012.
• SSENYONJO, Manisuli: “Economic, Social And Cultural Rights: An Examination Of State Obligations”, Research Handbook On The International Human Rights Law, (Edited by, Sarah Joseph and Adam McBeth, 2010, ss. 36-70.
• STEINERTE, Elina/ WALLACE Rebecca: United Nations Protection Of Human Rights, Section A: Mechanism For Human Rights Protection By United Nations Bodies, London 2009.
• TOPAL, Ahmet Hamdi: “Birleşmiş Milletler Sisteminde İnsan Haklarının Korunması”, Mevzuat Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 83, Kasım 2004, http://www.mevzuatdergisi.com/2004/11a/01.htm, Erişim Tarihi: 28.02.2022.
• VÄYRYNEN, Raimo: “Enforcement And Humanitarian Invention: Two Faces Of Colective Actions By The United Nations”, Future Of The United Nations System: Potential For The Twenty-First Century, (Editor: Chadwick F. Alger), 1998.
• VERDIRAME, Guglielmo: The UN And Human Rights, New York 2011.