THE SITUATIONS TO BE DECIDED WITHOUT A HEARING ON PROCEDURAL MATTERS IN THE APPEAL IN TURKISH CIVIL PROCEDURE LAW

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 50, 387 - 420, 30.06.2024

Derya Buluttekin

Öz

In Turkish civil procedure law, with the commencement of the regional courts of justice, a three-tier judicial system was introduced. Accordingly, inconclusive final decisions given by the first instance courts will first be subject to appeal legal review, if there are conditions. The Appeal, like appeal, is an ordinary remedy. Unlike the appeal review, the appeal review provides both procedural and legal compliance review. It is not necessary to hold a hearing in the appeal remedy, but a hearing will be held if necessary. However, the article 353/1-a of Turkish Code of Civil Procedure, it is regulated that the regional court of justice will decide on some of the files that have passed the preliminary examination stage in the appeal without a hearing. When the judge who is prohibited from hearing the case has made a decision, if the judge who was rejected despite the justified recusal request has heard the case, if the competent court has improperly ruled in a manner unauthorized or on lack of jurisdiction or has heard the case despite not having jurisdiction or competence, if there is a violation of other litigation conditions, if the court has deemed the lawsuit or counterclaim not filed in violation of the procedure, in case of a decision to consolidate or separate the cases, the failure of the court to collect or evaluate evidence that is important enough to be effective in the resolution of the dispute, or the failure to decide on a significant part of what is requested from the court, the all foregoing are serious procedural matters and the regional courts of justice will decide on these issues without a hearing.

Anahtar Kelimeler

Ordinary legal remedies, the appeal, the hearing in the appeal, the absolute reasons for the appeal

TÜRK MEDENİ USUL HUKUKUNDA İSTİNAF KANUN YOLUNDA USULE İLİŞKİN HUSUSLARDA DURUŞMA YAPILMADAN KARAR VERİLECEK HALLER

Öz

Türk medeni usul hukukunda bölge adliye mahkemelerinin faaliyete başlamasıyla üç dereceli yargılama sistemine geçilmiştir. Buna göre ilk derece mahkemelerinden verilen kesin olmayan nihai kararlar, şartları varsa öncelikle istinaf kanun yolu denetimine tabi tutulacaktır. İstinaf da temyiz gibi, olağan bir kanun yoludur. İstinaf incelemesi, temyiz incelemesinden farklı olarak hem usule uygunluk hem de hukuka uygunluk denetimini sağlamaktadır. İstinaf kanun yolunda duruşma yapmak şart olmayıp ihtiyaç duyulması halinde duruşma yapılacaktır. Bununla beraber Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 353/1-a’da, istinafta ön inceleme aşamasından geçmiş dosyaların bazıları hakkında bölge adliye mahkemesinin duruşma yapmadan vereceği düzenlenmiştir. Davaya bakması yasak olan hâkimin karar vermiş olması, haklı ret talebine rağmen reddedilen hâkimin davaya bakmış olması, görevli ve yetkili mahkemenin usulsüz olarak görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olması veya görevli ya da yetkili olmamasına rağmen davaya bakmış olması, başka dava şartlarına aykırılık bulunması, mahkemece usule aykırı olarak davanın veya karşı davanın açılmamış sayılmasına, davaların birleştirilmesi veya ayrılmasına karar verilmesi, mahkemece uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek derecede önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da mahkemeden talep edilen şeyin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması halleri usule ilişkin ağır yargılama hatalarıdır ve bu konular hakkında bölge adliye mahkemesi duruşma yapmadan karar verecektir.

Anahtar Kelimeler

Olağan kanun yolları, istinaf, istinafta duruşma, mutlak istinaf sebepleri

Kaynakça

• AKİL Cenk, “Bir İstinaf Sebebi Olarak HMK m. 353/1-A-6 Üzerine Değerlendirme”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, No: 38, pp. 1-18, April 2019.
• AKİL Cenk, “Katılma Yoluyla İstinaf (HMK m. 348) Üzerine Kısa Bir Not”, Yargıtay Dergisi, Vol: 44, No: 1, pp. 61-86, January 2018 (Katılma Yoluyla İstinaf).
• AKKAYA Tolga, Medenî Usûl Hukukunda İstinaf, Yetkin Printing Publishing Distribution, Ankara, 2009.
• AKTEPE ARTIK Sezin, “İstinaf Kanun Yolunda Kamu Düzeni Kavramı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Vol: 30, No: 134, pp. 257-292, January 2018.
• ALANGOYA H. Yavuz, M. Kâmil YILDIRIM and Nevhis DEREN-YILDIRIM, Medenî Usul Hukuku Esasları, Beta Printing Publishing Distribution Inc., 8th Edition, İstanbul, September 2011.
• ARSLAN Ramazan, Ejder YILMAZ, Sema TAŞPINAR AYVAZ and Emel HANAĞASI, Medenî Usul Hukuku, Yetkin Publications, 7th Edition, Ankara, October 2021.
• ATALI Murat, “Hâkimin Hukuku Re’sen Uygulaması İlkesi ve İstinaf İncelemesinin Sebebe Bağlılığı”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Vol: Prof. Dr. M. Fatih Uşan’a Dekanlıkta 10. Yıl Anısına Teşekkür Armağanı, No: 2002/2, pp. 733-752, 2022.
• ATALI Murat, İbrahim Ermenek and Ersin Erdoğan, Medenî Usûl Hukuku, Yetkin Publications, 4th Edition, Ankara, October 2021.
• BUDAK Ali Cem and Varol KARAASLAN, Medenî Usul Hukuku, Filiz Bookstore, 5th Edition, İstanbul, September 2021.
• DEREN-YILDIRIM Nevhis, “Teksif İlkesi Açısından İstinaf”, İstinaf Mahkemeleri Uluslararası Toplantısı, 07-08 March 2003, Türkiye Barolar Birliği Publications, pp. 267-284, Ankara, 2004.
• GÖRGÜN Şanal, Levent BÖRÜ and Mehmet KODAKOĞLU, Medenî Usûl Hukuku, Yetkin Publications, 10th Edition, Ankara, October 2021.
• KARAASLAN Varol, “HMK m. 353/1-a Üzerine Bir İnceleme”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Vol: 22, No: 37, pp. 219-239, 2017.
• KARAASLAN Varol, “Kanun Yolları Sistemine Eleştirel Bir Bakış”, Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi, Vol: 15, No: 43, pp. 441-466, 2019.
• KAZANCI Hukuk, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası, https://www.kazanci.com.tr.
• KONURALP Haluk, “Bölge Adliye Mahkemelerinde Uygulanacak Usûl”, İstinaf Mahkemeleri Uluslararası Toplantısı, 07-08 March 2003, Türkiye Barolar Birliği Publications, pp. 247-265, Ankara, 2004.
• KONURALP Haluk, “İstinafta Kamu Düzeni Kavramı”, Medenî Usûl Hukukunda Kanun Yolları ve Arabuluculuk Kanun Tasarısı, Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukçuları Toplantısı VI, 19-20 October 2007, İzmir/Çeşme, Türkiye Barolar Birliği Publications, pp. 133-150, Ankara, 2008.
• KURU Baki and Burak AYDIN, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku, Yetkin Publications, 5th Edition, January 2021.
• KURU Baki, Nizasız Kaza, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Publications, Ankara, 1961.
• LEXPERA Hukuk Bilgi Sistemi: Mevzuat, İçtihat, Literatür & Örnekler, https://www.lexpera.com.tr.
• MERAKLI YAYLA Deniz, Medenî Usûl Hukukunda İstinaf Kanun Yolunda Yeniden Tahkikat Yapılması, Yetkin Publications, Ankara, 2014.
• MERİÇ Nedim, HMK ve İİK’da Yer Alan Parasal Sınırlar, Legalbank Elektronik Hukuk Bankası (https://legalbank.net, Access Date: 03.04.2024).
• MUSIELAK Hans-Joachim and Wolfgang VOIT, ZPO Zivilprozessordnung: mit Gerichtsverfassungsgesetz, Kommentar, 21. Auflage, Verlag Franz Vahlen, München, 2024 (Musielak/Voit/Ball ZPO §…, Rn. …).
• ÖZEKES Muhammet, “Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde Kanun Yolu İncelemesi Özellikle İstinaf”, Legal Hukuk Dergisi, No: 23, pp. 3103-3116, November 2004 (Kanun Yolu İncelemesi Özellikle İstinaf).
• ÖZEKES Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Asli Müdahale, Alfa Printing Publishing Distribution, İstanbul, 1995.
• ÖZEKES Muhammet, Medeni Usûl Hukukunda Hukukî Dinlenilme Hakkı, Yetkin Publications, Ankara, 2003 (Hukukî Dinlenilme Hakkı).
• ÖZEKES Muhammet, Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku Cilt III, Ed: Hakan Pekcanıtez, Muhammet Özekes, Mine Akkan and Hülya Taş Korkmaz, On İki Levha Publishing, 15th Edition, İstanbul, 2017 (Pekcanıtez Usûl).
• ÖZEKES Muhammet, Sorularla Medenî Usûl Hukukunda Yeni Kanun Yolu Sistemi, İstinaf ve Temyiz, Türkiye Barolar Birliği Publications, Ankara, 2008.
• PEKCANITEZ Hakan and Nedim MERİÇ, Medenî Usûl Hukukunda Fer’i Müdahale, On İki Levha Publishing, İstanbul, 2020.
• PEKCANITEZ Hakan, “Hukukî Dinlenilme Hakkı”, Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Publications, pp. 753-791, İzmir, 2000.
• PEKCANITEZ Hakan, “İdari Yargıda Fer’i Müdahil Hükmü Tek Başına Temyiz Edebilir Mi? (Karar Tahlili)”, Prof. Dr. Turhan Tûfan Yüce’ye Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Publications, pp. 591-601, İzmir, 2001 (İdari Yargıda Fer’i Müdahil).
• PEKCANITEZ Hakan, Oğuz ATALAY and Muhammet ÖZEKES, Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, On İki Levha Publishing, 9th Edition, İstanbul, September 2021.
• RAUSCHER Thomas and Wolfgang KRÜGER, Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung, ZPO: mit Gerichtsverfassungsgesetz und Nebengesetzen, Band 2, 6. Auflage, §§355-945b, Verlag C.H.Beck, München, 2020 (MüKoZPO/… ZPO § … Rn. …).
• ROSENBERG Leo, Karl Heinz SCHWAB and Peter GOTTWALD, Zivilprozessrecht, 17. Auflage, Verlag C.H. Beck, München, 2010 (Rosenberg/Schwab/Gottwald § … Rn. …).
• SAENGER Ingo (Hrsg.), Zivilprozessordnung: Familienverfahren, Gerichtsverfassung, Europäisches Verfahrensrecht, NomosHandkommentar, 10. Auflage, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden, 2023 (Hk-ZPO/... §… Rn. …).
• ŞAHİN Çağatay Serdar, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu Uyarınca İstinaf Yargılamasında Ön İnceleme Aşaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, Vol: 21, pp. 2659-2701, 2019.
• TABAK Onur, “HMK m. 353/1-a Uyarınca Verilen Kararların Kesinliği Meselesi”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Vol: 9, No: 1, pp. 155-168, January 2023.
• TAŞPOLAT TUĞSAVUL Melis , “İstinaf İncelemesi Sonucunda Verilebilecek Kararlar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Vol: 30, No: 134, pp. 313-354, January 2018.
• THOMAS Heinz and Hans PUTZO, Zivilprozessordnung: FamFG, Verfahren in Familiensachen, GVG, Einf'tihrungsgesetze, EU-Zivilverfahrensrecht, Kommentar, 33. Auflage, Verlag C.H. Beck, München, 2012 (… in Thomas/Putzo § … Rn. …).
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ ADALET BAKANLIĞI, Bölge Adliye Mahkemeleri, https://www.adalet.gov.tr/Birimler/BAM, Access Date: 01.06.2024).
• ÜNAL KAYA Hilal, “Medeni Yargıda İstinaf Sebepleriyle Bağlılık Kuralı”, İstanbul Hukuk Mecmuası (İstanbul Law Review), Vol: 78, No: 4, pp. 1899-1919, 2020
• VORWERK Volkert and Christian WOLF, BeckOK ZPO, 53. Edition, Verlag C. H. Beck, München, 2024 (BeckOK ZPO/… ZPO § … Rn. …).
• WIECZOREK Bernhard and Rolf A. SCHÜTZE, Zivilprozessordnung und Nebengesetze (ZPO) Großkommentar: Band 7 §§ 511-591, 5. Auflage, Walter de Gruyter, Berlin, 2021 (Wieczorek/Schütze/… § … ZPO Rn. …).
• YILDIRIM Kamil, “İstinaf Sebepleri ve İlk Derece Mahkemesinde Hatalı Vakıa Tespitleri”, Medenî Usûl Hukukunda Kanun Yolları ve Arabuluculuk Kanun Tasarısı, Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukçuları Toplantısı VI, 19-20 October 2007, İzmir/Çeşme, Türkiye Barolar Birliği Publications, pp. 89-131, Ankara, 2008.
• YILMAZ Ejder, İstinaf, Yetkin Publications, Ankara, 2005.