The Analysis of the Concept of Zīnat

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 23, 30.06.2024

İbrahim Şimşek

https://doi.org/10.61272/duid.1382945

Öz

The Qur'an is an unparalleled treasure as a linguistic and literary source. One of its literary aspects is the concepts within the Qur'an. Understanding the Qur'an necessitates accurately comprehending the words and expressions used in the verses. This requires identifying the root meaning of these words and the meanings they have acquired over time. This study examines and evaluates the important concept of “zīnat” (ornament/adornment), which adds richness to the Qur'an. The aim of this research is to identify the lexical meanings of the term "zīnat," the meanings it conveys, and its usage in the verses. To access the sources for this study, a review of printed materials was conducted. As the study focuses on the examination of the concept of zīnat in the Qur'an, the lexical meanings of this term were identified first. The primary focus of the study is the analysis of the term “zīnat” and other words used in similar meanings. After identifying the concept, its usage forms in the Qur'an were included. Considering the scope of the study, words related to zīnat in the Qur'an were included. However, not every concept with a semantic relationship to zīnat was included. Therefore, some words with similar meanings that do not appear in the Qur'an were not included in this research.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Qur'an, Adornment, Semantic, Ornament

Zînet Kavramının Analizi

Öz

Kur’an dil ve edebî kaynak olarak eşsiz bir hazinedir. Onun edebî yönlerinden birisi de Kur’an’daki kavramlardır. Kur’an’ı anlamanın yolu, âyetlerde geçen kelime ve ifadelerin doğru anlaşılmasından geçmektedir. Bu kavramların iyi anlaşılabilmesi de kelimenin kök anlamı ve farklı zamanlarda kazandığı manaların tespit edilmesi önem kazanmaktadır. Bu çalışmada Kur’an’a zenginlik katan önemli kavramlardan “zînet” kavramı ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Bu araştırmanın amacı, “zînet” kavramının sözlük anlamlarını, kavramın yüklendiği anlamlar ve âyetlerdeki kullanılan anlamlarını tespit etmektir. Bu çalışmanın kaynaklarına ulaşmak için basılı materyal taramasına başvurulmuştur. Çalışma, Kur’an’da yer alan zînet kavramının incelenmesi olduğu için öncelikle bu kavramın sözlük anlamları tespit edilmiştir. Çalışmanın konusunu temelde “zînet” kelimesinin analizi ve buna yakın anlamda kullanılan kelimeler oluşturmaktadır. Kavram tespiti yapıldıktan sonra Kur’an’daki kullanım biçimlerine yer verilmiştir. Burada çalışmanın kapsamı göz önünde bulundurularak zînetle ilgili Kur’an’da geçen kelimeler bu çalışmaya dâhil edilmiştir. Zînet ile anlam ilişkisi olan her kavrama yer verilmemiştir. Bu nedenle zînet kavramıyla yakın anlamlı olan ve çalışmamızda yer almayan farklı bazı kelimeler olsa da Kur’an’da geçmeyen bu kelimeler araştırmaya dâhil edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur'ân, Zînet, Semantik, Süs

Kaynakça

• Abduh, Îsâ. el-İktisad el-İslamî medhal ve menhec. Kahire: Dârü’l-İğtisâm, 1974.
• Abdülbâkî, Muhammed Fuâd. el-Mu‘cemü’l-müfehres li elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1990.
• Askerî, Ebû Hilal Abdullah b. Sehl. el-Furûku’l-luğaviyye. Kahire: Dârü’l-İlmi ve’s-Sekâfe, 1997.
• Beydâvî, Ebû Saîd Abdullah İbn Ömer İbn Muhammed Kâdî. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. çev. Abdülvehhab Öztürk. İstanbul: Kahraman Yayınları, 2011.
• Bursevî, İsmail Hakkı. Rûhu’l-Beyân. İstanbul: Erkam Yayınları, 2013.
• Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî. Ahkâmü’l-Kur’ân. trc. Mehmet Keskin. Ankara: İ’tisam Yayınları, 2018.
• Duman, Zeki. “Kur’an’da Örtünmenin Temel Sınırları”. İslamiyât (Nisan-Haziran), 2001.
• Dâmegânî, Ebû Abdullah el-Hüseyin b. Muhammed. el-Vücûh ve’n-nezâir li-elfâzi Kitabillâhi’l-Azîz. nşr. Muhammed Hasan Ebü’l-Azm ez-Zefîrî. Kahire: Vizâretü’l-Evkaf, 1992.
• Ezherî, Ebû Mansur Muhammed b. Ahmed. Tehẕîbü’l-luġa. thk. Abdüsselam Muhammed Harun. Kahire: el-Müessesetü'l-Mısriyyetü'l-Âmme, 1964.
• Fevzân, Abdullah b. Salih. Zînetü’l-mer’etü’l-müslime. Riyad: Dârü’l-Muslim, 1998.
• Firûzâbâdî, Mecdüddîn Muhammed b. Yakûb. el-Kâmûsü’l-Muhît. Beyrut: Mektebe er-Risâle, 1987.
• Izutsu, Toshihiko. Kur’an’da Dînî ve Ahlâkî Kavramlar. İstanbul: Pınar Yayınları, 2019.
• İbn Âşûr, Muhammed, et-Tâhir. Tefsîru’t-tahrîr ve’t-tenvîr. Tunus: Dârü’t-Tûnusiyye, 1984.
• İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec. Zâdu’l-mesîr fî ilmi’t-Tefsîr. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 1984.
• İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec. Nüzhetü’l-a‘yüni’n-nevâzır fî ilmi’l-vücûh ve’n-nezâir. thk. Muhammed Abdülkerim. Beyrut: Müessesetür’r-Risâle, 1987.
• İbn Fâris, Ebu’l-Hüseyn Ahmed b. Zekeriyyâ b. Muhammed er-Râzî el-Kazvînî el Hemedânî. Muʿcemu meḳāyîsi’l-luġa. thk. Abdüsselâm Muhammed Hârûn. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1979.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Muhammed. Lisânü'l-‘Arab. Beyrut: Dâru İhyai’t-Turasi’l-Arabiyye, 1997.
• İsfahânî, Ebu’l-Kâsım el-Huseyn b. Muhammed er-Râğıb. el-Müfredât fi ğarîbi’l-Kur’an. Mekke: Mektebetu Nezar Mustafa el-Bâz, 1991.
• Karaman, H- Çağrıcı, M- Dönmez, İ- Gümüş, S. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. Ankara: DİB Yayınları, 2006.
• Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. el-Câmi’ li-ahkâmi’l-Kur’ân. Beyrut: Dârû İhyâi’t-Turasi’l-Arabiyye, 2006.
• Mustafa, İbrahim. vd. el-Mu’cemü’l-vasîṭ. Kahire: Mektebetü’ş-Şuruki’d-Devliyye, 2004.
• Münâvî. et-Tevkîf alâ muhimmati't-ta‘rîf. thk. Muhammed ed-Dâye. Dımaşk, 1990.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. Medârikü’t-tenzîl ve hakāiku’t-teʾvîl. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1998.
• Râzî, Ebû Abdillâh Zeynüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Abdilkādir. Muhtârü’s-Sıhâh. Beyrût: el-Mektebetü’l-’Asriyye, 1999.
• Râzî, Fahruddin Muhammed b. Ömer. Mefâtihu’l-ğayb. 32 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1990.
• Sabûnî, Muhammed Ali. Safvetü’t-tefâsîr. Beyrut: Dârü’l-Kur’an-ı Kerîm, 2000.
• Sa‘dî, Abdurrahman. el-Kavâidü’l-hısân li-tefsiri’l-Kur’ân. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1998.
• Şâfiî, Hüseyin Muhammed. ed-Delâilü’l-müfehres lî elfazı’l-Kur’ani’l-Kerîm. Kahire: Dârü’l-İslâmiye, 2002.
• Taberî, Ebû Câfer Muhammed İbn Cerîr. Câmi’u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur’an. Kahire: Dârü’l-Hicr, 2001.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. 9 Cilt. İstanbul: Eser Neşriyat, 1979.
• Zebîdî, Muhammed b. Abdurrezzak. Tâcü'l-arûs min cevâhiri'l-Kâmûs. Beyrut: Dârü’l-Hidaye, 2001.
• Zemahşerî, Cârullah Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşâf an hakâikı ğavâmidı’t-tenzîl ve uyûni’l-ekâvîl fî vucûhi’t-te’vîl. thk. Muhammed Abdüsselâm Şâhîn. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1995.