et-Taberî’de Sünnet – Vahiy İlişkisi ve Sünnetin Bağlayıcılığı

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 41 - 55, 01.04.2017

Yrd. Doç. Dr. Fatma Akdokur Aktaş

Öz

et-Taberî, İslâmî
ilimlerin hemen bütün alanlarında eser telif etmiş bir âlimdir. O, eserlerinde,
Sünnetin önemli bir kısmının vahiy kaynaklı olduğunu kabul ettiğini gösterir
çeşitli açıklamalara yer vermektedir. Dolayısıyla onun, Sünnet – vahiy ilişkisi
konusunda “Sünnetin bir kısmı vahiy mahsulü, bir kısmı ise Hz. Peygamber’in
(s.a.v.) içtihadının sonucudur,” görüşünde olduğunu söylemek mümkündür.

et-Taberî, aynı
zamanda Sünneti, “hikmet”in içinde bir olgu olarak görmektedir. O, Hz.
Peygamber’in (s.a.v.) farklı boyutlarda bağlayıcılığı olan Sünnetlerini her
mü’minin dikkate alması gerektiğini; içtihadî söz ve fiillerinin ise tıpkı
diğer insanlarda görüldüğü gibi, doğru ya da hatalı olabileceğini belirtmektedir.

Bu makalede konu,
Sünnetin vahiyle ilişkisi bağlamında ele alınıp, Sünnetin bağlayıcılığına dair et-Taberî’nin
bu yaklaşımları ortaya konulacak şekilde işlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

et-Taberî, Sünnet, vahiy, hikmet, Sünnet - vahiy ilişkisi, Sünnetin bağlayıcılığı

Kaynakça

• Abdulmecid Deyye (d-y-h), Abdulmecid Abdullah, Muhammed b. Cerîr et-Taberî ve Menhecuhû fî’l-Fıkhi’l-İslâmî, el-Câmia el-Urduniyye Kulliyyetu’d-Dirâsât el-Ulyâ, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Amman, 1997.
• Akdokur, Fatma, Tehzîbu’l-Âsâr Bağlamında et-Taberî’nin Hadisçiliği, İlâhiyât Ank. 2014.
• Coşkun, Selçuk, Kavramsal ve Olgusal Açıdan Sünnet - Gelenek İlişkisi, İFAV Yay., İstanbul 2014.
• Görmez, Mehmet, Sünnet ve Hadisin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu, TDV Yay., Ank.1997.
• Hammâdî Zueyb, es-Sunne beyne’l-Usûl ve’t-Târîh, el-Merkezu’s-Sekâfî el-Arabî, Beyrut 2005.
• Hatiboğlu, Mehmet Said, Hz. Peygamber ve Kur’an Dışı Vahiy, Otto Yay. Ank., 2009.
• Kırbaşoğlu, M. Hayri, İslâm Düşüncesinde Sünnet, Ankara Okulu Yay., Ank. 2002, 6. bsk.
• eş-Şâfiî, Muhammed b. İdrîs, er-Risâle, terc. Abdulkadir Şener-İbrahim Çalışkan, T.D.V. Yay., Ank. 2003.
• et-Taberî, Muhammed b. Cerîr b. Yezîd, Câmi‘u’l-Beyân ‘an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, thk. Ahmed Abdurrezzâk el-Bekrî, Muhammed Âdil Muhammed, Muhammed Abdullâtîf Halef, Mahmud Mursî Abdulhamid, Dâru’s-Selâm, Kahire 2005.
• Tehzîbu’l-Âsâr, Nâsır b. Sa‘d er-Raşîd, Metâbi‘u’s-Safâ, Mekke 1404.
• Tehzîbu’l-Âsâr el-Cüz’ü’l-Mefkûd, Dâru’l-Me’mûn li’t-Turâs, thk. Ali Rıdâ b. Abdillâh b. Ali Rıdâ, Dımışk 1995.
• Tehzîbu’l-Âsâr, Musnedu İbn Abbâs, thk. Mahmud Muhammed Şâkir, Matbaatu’l-Medenî, Kahire 1982.
• Tehzîbu’l-Âsâr, Musnedu Ömer, thk. Mahmud Muhammed Şâkir, Matbaatu’l-Medenî, Kahire 1983.
• Yüksek, Ali, İslâm Hukuk Tarihinde Taberî Mezhebi, Üniversite Yay., Samsun 2014.