KUR’AN-I KERİM’DE GEÇEN VE ÖZNESİ ALLAH OLAN “EDALLE” VE “YÜDILLÜ” FİİLLERİNİN TÜRKÇEYE ÇEVİRİ SORUNU
Öz
Kur’an’ın
doğru anlaşılmasında kelimelerin aslî ve izafî anlamlarının önemi kadar çok
anlamlı sözcüklerin Kur’an’da geçtiği ayette hangi anlamda kullanıldığının
tespitinin de önemi vardır. Kur'ân kelimeleri tek başlarına, birbirlerinden
ayrı ve yalın halde bulunmazlar. Her kelime, başka bir kelime ile eş veya zıt
anlam ilişkisine sahiptir. Kelimelerin Kur’an’daki anlamı, bu ilişki ve bağlam
dikkate alınarak anlamlandırılmalıdır. Kur’ân’da faili Allah olan “edalle”
ve “yudıllü” fiillerinin doğru anlaşılması için eş ve zıt anlamlı
kelimeleri dikkate almak gerekir. Öznesi Allah olan 33 ayetten 21’i, “hidayet”
kelimesinin zıt anlamlısı olarak kullanılmıştır. “Hidayet" kelimesi sözlükte yol
göstermek, doğru yola iletmek ve gerçeğe ulaştırmak anlamına gelir.
Dolayısıyla zıddı olan “idlâl” kelimesi de yol göstermemek, doğru yola
iletmemek ve gerçeğe ulaştırmamak, sapıklıkta bırakmak anlamına gelir.
Kaynakça
- Abdülkadir ŞENER, Cemal SOFUOĞLU ve Mustafa YILDIRIM, Yüce Kur’ân ve Açıklamalı-Yorumlu Meal, baskı Türkiye Diyanet Vakfı, İzmir, 2009. Ahmed b. Yusuf, Umdetü’l-Huffaz, Beyrut, 1993. Ebu’l-Ferac Abdurrahman el-Cevzî, Nüzhetü’l-A’yüni’n-Nevâzır fî İlmi’l-Vücûhi ve’n-Nezâir, s. 406-408, Müssesetü’r-Risâle, Beyrut, 1086. Ebu Hanife, Fıkh-ı Ekber, çeviri Hasan Basri Çantay, DİB Yayınları, Ankara,1954. Beyhakî, Şu'abü'l-İman, I, 362, No: 186. tahkik: Abdü'l-Ali Abdü'l-Hamîd, Hâmid Eşref Ali, Mektebetü'r-Rüşd, Bombay, 2003. Halil ALTUNTAŞ ve Muzaffer ŞAHİN, “Kur’ân-ı kerîm Meâli, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayını 2. baskı, Ankara-2002. Hayrettin KARAMAN ve arkadaşları, Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meali Diyanet İşleri Başkan-lığı Yayını, Ankara-2007. Dördüncü baskı. Süleyman ATEŞ, Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meali Kılıç Kitabevi, Ankara-1980. İzutsu, Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan,. Süleyman Ateş, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fa-kültesi Yayınları, Ankara, 1975. Yazır, Hamdi, Hak Dinî Kur’ân Dili Türkçe Mealli Tefsir, Eser Kitabevi, İstanbul, 1971.
Öz
Asound interpretation of Quran draws from the
substantive and relative meanings of words in Quran. The specific meaning of
the homonyms, i.e., those words that have multiple meanings, is likewise
elemental to understanding the verses. The words in the verses are not
isolated, or, independent from the context. As Quran attributes to the words
synonymous or antonymous qualities, the meanings of cited words must be placed
in context. The same synonym-antonym relationships also serve the appropriate
tool to understand adalla and yudillu – the
verbs attributed to God. In 21 of 33 verses, where God appears as the subject,
there exists the opposite of hidaya, i.e., a word that means to “guide,”
“lead to the right path,” and “bring to truth.” The antonym of hidaya is
idlal, which means “not to guide,” “not to lead to the right path,” “not to
bring to truth,” and “to leave one in astray.”
Kaynakça
- Abdülkadir ŞENER, Cemal SOFUOĞLU ve Mustafa YILDIRIM, Yüce Kur’ân ve Açıklamalı-Yorumlu Meal, baskı Türkiye Diyanet Vakfı, İzmir, 2009. Ahmed b. Yusuf, Umdetü’l-Huffaz, Beyrut, 1993. Ebu’l-Ferac Abdurrahman el-Cevzî, Nüzhetü’l-A’yüni’n-Nevâzır fî İlmi’l-Vücûhi ve’n-Nezâir, s. 406-408, Müssesetü’r-Risâle, Beyrut, 1086. Ebu Hanife, Fıkh-ı Ekber, çeviri Hasan Basri Çantay, DİB Yayınları, Ankara,1954. Beyhakî, Şu'abü'l-İman, I, 362, No: 186. tahkik: Abdü'l-Ali Abdü'l-Hamîd, Hâmid Eşref Ali, Mektebetü'r-Rüşd, Bombay, 2003. Halil ALTUNTAŞ ve Muzaffer ŞAHİN, “Kur’ân-ı kerîm Meâli, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayını 2. baskı, Ankara-2002. Hayrettin KARAMAN ve arkadaşları, Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meali Diyanet İşleri Başkan-lığı Yayını, Ankara-2007. Dördüncü baskı. Süleyman ATEŞ, Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meali Kılıç Kitabevi, Ankara-1980. İzutsu, Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan,. Süleyman Ateş, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fa-kültesi Yayınları, Ankara, 1975. Yazır, Hamdi, Hak Dinî Kur’ân Dili Türkçe Mealli Tefsir, Eser Kitabevi, İstanbul, 1971.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Aralık 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Ekim 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 2 Sayı: 2 |
Düzce İlahiyat Dergisi, Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.