Kur’an Tercümesi Meselesi ve Muhammed Abdu’l-Azim ez-Zürkanî’nin Yaklaşımı

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 105 - 120, 30.12.2019

Necmettin Salih Ekiz

Öz

Kur’an’ın
Tercümesi tarih boyunca güncelliğini korumuş bir meseledir. Özellikle fıkıh mezheplerinin
teşekkülünden sonra mezhep imamları tarafından ‘namazda tercüme ile kıraat’
başlığı altında ele alınmıştır. İslam devletinin sınırlarının genişlemesiyle Farsça
konuşan Müslümanların sayısının artması da göz önünde bulundurularak,
tartışmalar daha çok ‘Farsça ile namazın hükmü’ etrafında dönmüştür. Tercüme hakkındaki daha detaylı
tartışmalar ise son dönemde ortaya çıkmış, bu tartışmaların en şiddetlisi ise
geçtiğimiz 20. yüzyılın başlarında Mısır’da yaşanmıştır. Bu çalışmadaki
amacımız, meselenin fıkhî boyutunu derinlemesine incelemekten ziyade, Kur’an’ın
tercümesinin başlangıcının tarihte nereye kadar götürülebileceğini tespit
etmeye çalışmak ve Muhammed Abdu’l-Azîm ez-Zürkanî’nin Menâhilü’l-İrfan fî
Ulûmi’l-Kur’an isimli eserinden
yola çıkarak modern dönemde tercüme meselesinin âlimler tarafından nasıl ele
alındığını ortaya koymaktır. Zürkani’nin mezkûr eserini seçmemizin nedeni ise, tartışmaların
en yoğun olarak yaşandığı bir dönem ve yerde yaşamış olup kendisinden önceki
tartışmaları maddeler halinde sıralayıp yorumlamasından dolayıdır.

---

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Tercüme, Zürkani, mısır

Kaynakça

• - Ahmad, Mounjed “İşkâlât Delaliyye fi Tercmeti’l-Kur’an’i’l-Kerim”, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
• - Altuntaş, Halil. Kur’an’ın Tercümesi ve Tercüme ile Namaz Meselesi, TDV Yayınları, Ankara 2005
• - Aydar, Hidayet, Kur’an’ın Tercümesi Meselesi, Kur’an Okulu Yayıncılık, İstanbul 1996
• Aydar, H. “Kur’an”. TDV İslam Ansiklopedisi (c. 26, s. 404-406). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
• - Baberti, el-İnâye Şerhu’l-Hidaye, Daru’l-Fikr, Mısır 2002
• - Buhari, Muhammed b. İsmail, el-Camiu’s-Sahih, Daru İbn Kesir, Beyrut 2002
• - Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Tarihi, Fecr Yayınları, Ankara 2015
• - Çetin, Abdurrahman. Kur’an İlimleri ve Kur’an’ı Kerim Tarihi, Dergah Yayınları, İstanbul 2014
• - Demirci, Muhsin. Tefsir Tarihi, İFAV, İstanbul 2015
• - Dihlevi, Ş. Veliyyullah. el-Fevzü’l-Kebir fi Usuli’t-Tefsir, Mektebetü’l-Büşra, Karaçi 2011
• - Hamidullah, Muhammed. Kur’an’ı Kerim Tarihi, İstanbul 1993
• Hamidullah, Muhammed. İslam Peygamberi, Beyan Yayınları, İstanbul 2019
• Hamidullah, Hz. Peygamberin Altı Orijinal Diplomatik Mektubu, Beyan Yayınları, İstanbul
• - Hanbel, Ahmed b. Müsned, Daru’l-Hadis, 1995
• - İbn Abidin, Reddü’l-Muhtar, Alemü’l-Kütüb, 2003
• - Kâsânî, Bedayi’u’s-Sanâi, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2003
• - Kattan, Menna’. Mebahis fi Ulumi’l-kur’an, Mektebetü Vehbe, Kahire
• - Mahluf, M. Hüseyin. Fi Hukmi Tercemeti’l-Kur’an
• - Meraği, Mustafa. Bahsun fi Tercemeti’l-Kur’an’i’l-Kerim ve Ahkamiha, Beyrut 1981
• - Müslim, Sahih-i Müslim, Daru Taybe, 2006
• - Nevevi, el-Mecmu’, Daru’l-Fikr, Beyrut
• - Öztürk, Mustafa. “Meal”. TDV İslam Ansiklopedisi (Ek-2. 205-207). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
• - Paçacı, Mehmet. Kur’an’a Giriş, İsam Yayınları, İstanbul 2013, syf 152-163.
• - Rıza, Reşid. Tercemetü’l-Kur’an Ve Mâ Fîhâ Mine’l-Mefasid
• - Sabri, Mustafa. Mes’eletü Tercemeti’l-Kur’an
• - Sabuni, M. Ali. et-Tibyan fi Ulumi’l-Kur’an, Mektebetü’l-Büşra, Karaçi 2011
• - Serahsi, el-Mebsut, Daru’l-Ma’rife, Beyrut 1989
• - Süleyman, Muhammed. Hadesü’l-Ahdas Fi’l-İslam el-İkdam alâ Tercemeti’l-Kur’an
• - Vecdi, M. Ferid. el-Edilletü’l-İlmiyye alâ Cevazi Tercümeti Maâni’l-Kur’ani ila’l-Luğati’l-Ecnebiyye, Matbaatu’l-Maâhid ed-Diniyye, Kahire 1936