Akademisyenlerin; Sporun Yumuşak Gücünün Toplumları Etkileme ve Dönüştürmedeki Etkileri Üzerine Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 15, 10.04.2022

İlhan Gözen Fatih Yenel

Bu makale için 24 Ekim 2023 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dujoss/issue/80272/1379875

Öz

Bu çalışmada, günümüz dünyasında önemli bir güç olan sporun yumuşak gücü işlenmiş ve bu gücün toplumları etki altına alma, toplumları yönlendirme, toplumları dönüştürme ve sporun yumuşak gücüyle ülke menfaatleri doğrultusunda çıkarımlar elde etme bağlamındaki etkilerinin anlaşılması ve bu gücün etkin kullanılması yönünde Ankara’daki devlet üniversiteleri spor bilimleri fakültelerinde görevli 6 akademisyenle 2021-2022 eğitim-öğretim döneminde görüşmeler yapılmıştır. Nitel araştırma paradigmasına uygun olarak yürütülen bu çalışmada veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme sorularıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler üzerinde içerik analizi yapılmıştır. Yapılan içerik analizi sonucunda, çalışmanın bulguları dört temel boyut altında toplanmıştır. Bunlardan birincisi, “Kimlik oluşturmada sporun yumuşak gücü”, ikincisi “Yumuşak gücü destekleyen diğer güç unsurları”, üçüncüsü “Sporun yumuşak gücü açısından Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” ve dördüncüsü “Sporun yumuşak gücünün toplumlar üzerindeki etkisi” dir. Çalışmanın sonunda; ülkemizde sporun yumuşak gücünün tam olarak anlaşılmadığı ve bu gücün etkin kullanılmadığı, farklı toplumlar üzerinde etki yaratacak ve ülke menfaatleri doğrultusunda çıkarımlar elde edecek politikalar yeterince güdülmediği görüşü ortaya çıkmıştır. Bunun yanında, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde spor iş ve işleyişlerine yönelik bir vizyon ortaya konması ve bu vizyon çerçevesinde bir koordinasyon merkezi kurulması gerektiği ifade edilmiştir. Aynı zamanda, yumuşak güç unsurları arasında olan; kültür, turizm, sanat, müzik, edebiyat, sinema ve benzeri unsurlarla sporun karşılıklı etkileşiminin sağlanması gerektiği vurgulanmış, bu güç unsurlarıyla evrensel boyutta plan ve programlar yapılmasının önemine değinilmiştir. En önemlisi, spor diplomasisini etkin kullanarak farklı toplumlar üzerinde etkiler yaratılması gerekliliğine vurgu yapılmış ve liyakata dayalı bir işleyişin geliştirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Bu bağlamda konuyla alakalı akademik çalışmalar incelenmiş ve bu gücü etkin kullanan ülkeler araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Spor, Yumuşak Güç, Sporun Yumuşak Gücü, Toplumu Etkileme, Toplumu Dönüştürme

Kaynakça

• Akdağ, Z., & Ekici, S. (2017). Avrupa Birliği’nin Uluslararası Politikada Etkili Olma Aracı: Yumuşak Güç. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 33-64.
• Akkurt, M. (2020). Antik çağ uygarlıklarında sporun görünümü, uygulama nedenleri ve fonksiyonları (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Argan, M. (2004). Spor ve Turizm Pazarlamasının Kesişim Noktası Olarak Spor Turizmine Kuramsal Bir
• Atasoy, B., & Kuter, F. Ö. (2005). Küreselleşme ve spor. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 11-22.
• Batmaz, H. Ç., Yıldırım, F., & Karadağ, M. (2016). Küresel Rekabetin Spor Endüstrisinin Etkisi. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 42, 521-534.
• Baykan, E. (2007). Kültür turizmi ve turizmin kültürel varlıklar üzerindeki etkileri. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 30-49.
• Bayraktar, C. (2003). Sosyal Yapı Özelliklerinin Spora Etkisi. Cilt: XVII, Sayı: 1
• Bilener, T. (2019). Dış Politika Analizinde Yumuşak Güç-Keskin Güç Karşılaştırması: Çin Örneği. The Turkish Yearbook of International Relations, 50, 241-257.
• Bilir, H. (2020) Sporun Toplumsal İşlevi: Sosyolojik Bir Yaklaşım. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(4), 27-36.
• Bingöl, H., & Polat, S. (2019). Sporun Siyasi Bir Unsur Olarak Liderler Tarafından Kullanılması. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 111-117.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Pegem.
• Çavuş, T. (2012). Dış Politikada Yumuşak Güç Kavramı ve Türkiye’nin Yumuşak Güç Kullanımı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 23-37.
• Çeyiz, S., & Özbek, O. (2014). Küreselleşme ve Spor Etkileşimi. International Journal Of Sport Culture And Science, 2 (Special Issue 1), 487-495.
• Çırka, S. (2017). Küreselleşme Sürecinde Sporun Genel Bir Değerlendirmesi. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, (45), 127-146.
• Dever, A., & İslam, A. (2015). Tarihsel süreç içerisinde Türkde spor algısı. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (5), 46-61.
• Duman, F. K. (2020). Sporun Sosyal Bütünleşme Üzerindeki Etkileri. Spor Eğitim Dergisi, 4(3), 169-177.
• Emekli, G. (2006). Coğrafya, kültür ve turizm: turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15 (1-2), 51-59.
• Erdoğan Uslu, B. E. T. Ü. L. (2021). Yumuşak Güç Kavramı ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Yumuşak Güç Unsuru Olarak Hollywood Sineması (Doctoral dissertation). (Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Uluslararası Politik Ekonomi Anabilim Dalı).
• Gökbayrakağaçdan, D. (2018). Yumuşak Güç ve Farkındalık Üzerine Bir Çalışma. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 781-788.
• Göksu, Ö. (2019). Türkiye'nin ülke markasının inşası kamu diplomasisinde sporun rolünde. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (Uksad, 5 (2), 403-433.
• Gölbaşı, H. (2018). Osmanlı Devleti'nde Spor Tekkeleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (15).
• Güneş, E. P. U. (2016). Toplumsal değişim, teknoloji ve eğitim ilişkisinde sosyal ağların yeri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(2), 191-206.
• Halil, K. O. C. A., Zaman, S., & Coşkun, O. (2007). Erzurum’un spor-kamp turizmi potansiyeli. Doğu Coğrafya Dergisi, 12(18), 205-224.
• İnce, M. (2017). Türk spor basınında asparagas haber ve spor ekonomisine etkileri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 547-563.
• Kömür, G. (2020). Yumuşak Güç Unsuru Olarak Kamu Diplomasisi. International Journal Of Politics And Security, 2(3), 89- 115.
• Küçük, V., & Harun, K. O. Ç. (2004). Psiko-sosyal gelişim süreci içerisinde insan ve spor ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9).
• Meder, M. (2001). Bilgi toplumu ve toplumsal değişim. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(9), 72-81.
• Merriam, S. B. (2013). Araştırmanın desenlenmesi ve örneklem seçimi (Çev. S. Turan ve D. Yılmaz), S. Turan (Çev. Ed.), Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber, Ankara. Nobel. ss, 55-82.
• Özel, C. (2018). Yumuşak Güce Bütünsel Bakış. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-27.
• Pınar, L. (2017). Amerika Birleşik Devletleri'nin Yumuşak Gücü ve Hollywood. İtobiad: İnsan ve Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6 (1).
• Soygüden, A. (2019). Sporda Yaşanan Örnek Etik Davranişlerin Toplumsal Karakterin Oluşmasına Etkileri. Helal ve Etik Araştırmalar Dergisi, 1 (1), 60-72.
• Sunay, H. (2003). Türk Spor Politikasına Analitik Bir Bakış. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 39-42.
• Sümer, G. (2020). Yumuşak Güç Yanılgısı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 1143-1160.
• Şahin, M. Y., & İmamoğlu, A. F. (2011). Akademisyenlerin ve milletvekillerinin spor siyaset etkileşimine yönelik görüşleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 25-44.
• Şahin, M. Y., Yenel, F., & Çolakoğlu, T. (2010). Spor ve milliyetçilik etkileşimi: ulusal kimlik oluşturmada sporun yeri ve önemi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1244-1263.
• Talimciler, A. (2006). Ideolojik bir meşrulaştirma araci olarak spor ve spor bilimleri. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri, 1(2), 35-40.
• Tanriverdi, H. (2012). Spor Ahlaki ve Şiddet. The Journal Of Academic Social Science Studies. Publication Of Association Esprit, Société Et Rencontre Strasbourg/FRANCE, 5(8), 1071-1093.
• Tekin, A., & Tekin, G. (2014). Antik Yunan Dönemi: Spor ve Antik Olimpiyat Oyunları. Tarih Okulu Dergisi (Tod), 121-140.
• Yağmurlu, A. (2019). Kamu diplomasisi bakış açısından spor diplomasisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (4), 1367-1380.
• Yatağan, Ag (2018). Sert Güç Unsurlarının Yumuşak Güç Aracı Olarak Etkileri. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 28 (2), 69- 94.
• Yetim, A. (2000). Sporun sosyal görünümü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 63-72.
• Yilmaz, M. (2020). Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi çerçevesinde yeniden yapılandırılan Türk spor teşkilatına dair görüşlerin belirlenmesi (Master's thesis, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).