Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu İle Dijital Oyun Oynama Motivasyonu Arasındaki İlişkinin Kadın Ve Erkek Öğrenciler Arasındaki Farklılıklar Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 45 - 60, 10.04.2022

Arben Altay , Haluk Koç

Öz

Fiziksel aktiviteye katılım bireyin başarısı ve sağlığı için gereklidir. Ancak dijitalleşmenin ve internet kullanımının yaygınlaştığı günümüzde birey hayatı daha az fiziksel aktivite barındırmaya başlamıştır. Sağlıklı bir gelişim için yeterli fiziksel aktivite yapmaları gereken çocuklar ve ergenler için de durum aynıdır. Çocukları ve ergenleri fiziksel aktiviteden uzaklaştıran etkenlerden bir tanesi dijital oyunlardır. Dijital oyunlarla vakit geçiren çocuklar daha az fiziksel aktivite yapmaktadırlar. Çocukların ve ergenlerin daha fazla fiziksel aktiviteye katılmalarını sağlamak ve onları dijital oyunların zararlı etkilerinden korumak için fiziksel aktiviteye katılım ve dijital oyun oynama eylemlerin ardındaki motivasyon kaynakları bilinmelidir. Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin fiziksel aktiviteye katılma ve dijital oyun oynama motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi ve motivasyon düzeylerinin öğrencilerin demografiklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri Ankara’daki bir ortaokulda eğitim gören 636 öğrenciden anket yöntemiyle toplanmıştır. Araştırmanın bulguları öğrencilerinin dijital oyun oynama motivasyonları ile fiziksel aktiviteye katılım motivasyonları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Bulgular ayrıca fiziksel aktiviteye katılma motivasyonun öğrencilerin cinsiyetlerine, boylarına, anne eğitim düzeyine ve okul takımında bulunmaya göre farklılaştığını ancak öğrencilerin kilosuna, sınıf düzeyine ve baba eğitim düzeyine göre ise farklılaşmadığını göstermiştir. Bulgular dijital oyun oynama motivasyonun ise öğrencilerin cinsiyetlerine ve okul takımında bulunmaya göre farklılaştığını ancak öğrencilerin kilolarına, boylarına, sınıf düzeyine, anne eğitim düzeyine ve baba eğitim düzeyine göre farklılaşmadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Oyun, Fiziksel Aktivite, Motivasyon, Ergenler, Ortaokul

Kaynakça

• Akyol A., Bilgiç, P., & Ersoy, G. (2008). Fiziksel Aktivite, Beslenme ve Sağlıklı Yaşam (Birinci Basım). Ankara: Klasmat Matbaacılık.
• Andiç, Y. (2008). Türkiye Online Oyun Pazar Araştırması Çalışması.
• Arabacı R, Çankaya C. (2007). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Araştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1):1-15.
• Arıkan, G. & Öztürk, A. (2020). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılığı Düzeylerinin İncelenmesi: Güneydoğu Anadolu örneği. Spor Eğitim Dergisi, 4(3), 157-168.
• Baltacı G, Irmak H, Kesici C, Çelikcan E, Çakır B., (2008). Fiziksel Aktivite Bilgi Serisi. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayını.
• Bek N., (2008). Fiziksel Aktivite ve Sağlığımız. Ankara: T.C Sağlık Bakanlığı.
• Binark, M. & Sütçü Bayraktutan, G. (2008). Türkiye'de Dijital Oyun Sektörü ve Oyun Geliştiricileri Çalıştayı ve Paneli. İstanbul: Genel Değerlendirme.
• Bozdağ, B. & Özbek, S. (2020). Lise Öğrencilerinin Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonlarının İncelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 395-406.
• Bozkurt, T. M. & Tamer, K. (2020). Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Düzeyi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 286-298.
• Canbolat, D. (2018). Öğretmenlerde Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Benlik Saygısının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antrenörlük Eğitim Anabilim Dalı, Konya.
• Caspersen, C. J. (1985). Physical Activity, Exercise, And Physical Fitness: Definitions And Distinctions for Health-Related Research. Public Health Reports, 100, 126-131.
• Craft, L. L., Freund, K. M., Culpepper, L., and Perna, F. M. (2007). Intervention Study Of Exercise For Depressive Symptoms in Women. Journal of Women's Health, 16(10), 1499-1509.
• Çakır, E. (2019). Lise Öğrencilerinin Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonları ile Vücut Kitle İndeksi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(1), 30-39.
• Çalık İ, & Algun C. (2013). Yaşlılarda Fiziksel Aktivite İle Uyku Kalitesi Arasındaki İlişki. Türk Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 24(1), s. 110-117.
• Esen, H. T. (2010). Karaman İl Merkezinde Milli Eğitime Bağlı İlköğretim Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Bayan Öğretmenlerin Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi. Fleer, M., (2014). The Demands Motive Safforded Through Digital Play İn Early Childhood Activity Settings. Learning. Culture and Social Interaction, 3(3), 202-209.
• George D. & Mallery P. (2010). SPSS for Windows Step by Step. A simple study guide and reference (10. Baskı). GEN, Boston, MA: Pearson Education, Inc.
• Gibson, J. L., Ivancevich, J. M. & Donelly, J. H., (1997). Fundamantals of Management, USA.
• Guimaraes LHdCT, de Carvalho LBC, Yanaguibashi G, do Prado GF. (2008). Physically Active Elderly Women Sleep More and Better Than Sedentary Women, Sleep Medicine, 9(5): 488-93.
• Gülbetekin, E. , Güven E., & Tuncel O. (2021). Adolesanların Dijital Oyun Bağımlılığı ile Fiziksel Aktivite Tutum ve Davranışlarını Etkileyen Faktörler. Bağımlılık Dergisi, 22(2), 148-160. Gülçek, E. (2018). Çocuk Kültürü ve Dijital Oyunlar: Elazığ FMD Kursu Öğrencileri Üzerine Sosyolojik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uygulamalı Sosyoloji Anabilim Dalı.
• Güler, H. (2021). Lise Öğrencilerinin Dijital Oyun Oynama Motivasyonları ile Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonlarının İncelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ensitüsü, Ankara.
• Gümüş, H., Özcan, I., Karakullukçu, Ö. & Yıldırım, İ. (2014). Ortaöğretim Kurumlarında Serbest Zaman Fiziksel Aktivite Kısıtlayıcıları. International Journal of Sport Culture and Science, 2(1), 814-825.
• Güvendi, B. & Serin, H. (2019). Sınıf Öğretmenliği Adaylarının Oyun ve Fiziksel Etkinlikler Dersine Yönelik Tutumları ile Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonlarının İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 1957-1968.
• Hazar, Z. (2019). An analysis of the relationship between digital game playing motivation and digital game addiction among children. Asian Journal of Education and Training, 5(1), 31-38.
• Işıkgöz, E., Esentaş, M. & Şahin, H. M. (2017). Beden eğitimi ve spor alanında öğrenim gören öğrencilerin fiziksel aktivite mekân seçimini ve fiziksel aktiviteye katılımını etkileyen faktörlerin incelenmesi, İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 21-32 Janssen, I. (2007). Physical Activity Guidelines For Children And Youth, Can J Public Health, 98: 109-121.
• Karaburçak, S., Turhan, S. & Akalan, C. (2021). Akademik Başarı, Fiziksel Aktivite , Egzersız ve Spor İlişkisi: 2015’ten Günümüze Bibliyografi Tabanlı Sistematik Derleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(76), 594-601.
• Karaca A., Ergen E. & Koruç Z., (2000). Fiziksel Aktivite Değerlendirme Anketi (FADA) Güvenirlik Ve Geçerlik Çalışması, Spor Bilimleri Dergisi, 11(1):17-28.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kennedy-Behr A, Rodger S., & Mickan, S. (2015). Play or hardwork: Unpacking well-being at preschool. Research in Development and Disabilities, 38, 30-38.
• Keskin, B. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılığı ile Psikolojik Sağlamlık ve Bilinçli Farkındalık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Bilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı.
• Kim, Y. & Smith, D. (2017). Pedagogical and Technological Augmentation of Mobile Learning for Young Children Interactive Learning Environments. Interactive Learning Environments, 25(1), 4-16.
• Kolçak, S. (2020). Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun oynama motivasyonunun fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kafkas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kars.
• MacAuley, D. (1994). A History of Physical Activity, Health and Medicine. Journal of the Royal Society of Medicine, 87(1), 32–35. Mustafaoğlu R. & Yasacı Z. (2018). Dijital Oyun Oynamanın Çocukların Ruhsal ve Fiziksel Sağlığı Üzerine Olumsuz Etkileri. Bağımlılık Dergisi, 19(3): 51-58.
• Nakip, M. & Yaraş, E. (2017). Pazarlamada Araştırma Teknikleri. Ankara: Seçkin Yayınevi. Nicholas, J. G. (1992). The General and TheSpecific in the Devolopment and expression of Achievement Motivation, Motivation in Sportand Exercise, Human Kinetics Boks.
• Orhan, E. (2018). 10-14 Yaş Arasındaki Çocukların Fiziksel Aktivite Seviyesi, Dijital Oyun Bağımlılığı ve Dikkat Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Owen N, Spathonis K, & Leslie E. (2007). Physical Activity And Health. Cambridge Handbook Of Psychology, Health Medicine, s. 155-161. Özer, K. (2016). Fiziksel Uygunluk. Ankara: Nobel Akademi.
• Öztürk, M. (2005). Üniversitelerde Eğitim-Öğretim Gören Öğrencilerde Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin Geçerliliği ve Güvenirliği ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• Plowman, L., Stevenson O., Stephen C. & McPake J. (2012). Preschool Children’s Learning With Technology At Home, Comput Education, 59(1): 30-7.
• Rapeepisarn, K., Wong, K.W., Fung, C.C. & Khine, M.S. (2008). The Relationship Between Game Renges. Learning Tecniquesand Learning Styles and Educational Computer Games, 5093, 497-508.
• Ryan, R.M. & Deci, E. (2000). Self Determination The Oryand The Facilitation of Intrinsic Motivation, Social Development and Well-Being. American Psychologist, 55(1), 68-78.
• Serel Arslan, S., Alemdaroğlu, İ., Öksüz, Ç., Karaduman, A. A. & Tunca Yılmaz, Ö. (2018). Genç Bireylerde Fiziksel Aktivitenin Akademik Başarı ve Depresyon Üzerine Etkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 6(1), 37-42. DOI: 10.30720/ered.417878.
• Tekkurşun Demir, G. & Cicioğlu, H. İ. (2018). Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Ölçeği (FAKMÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences. 15(4), 2479-2492.
• Tekkurşun Demir, G. & Cicioğlu, H. İ. (2019). Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu ile Dijital Oyun Oynama Motivasyonu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(3), 23-34
• Terlemez, M. (2019). Spor Aktivitesinin Özgüven, Serotonin ve Dopamine Etkisi. International Journal of Social Science, 2(2), 1-6. Ücan, İ. (2018).Algılanan sosyal destek ile dijital oyun bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi - Nişantaşı Üniversitesi.
• Vatandaş, S. (2021). Şiddet ve Dijital Oyunlar (Şiddetin Dijital Oyunlar Üzerinden Deneyimlenmesi). Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 399-424 . DOI: 10.19145/e-gifder.820571.
• Yalçın I. A. & Erdoğan, S. (2016). Ergen ve Genç Erişkinlerde Dijital Oyun Bağımlılığı: Güncel Bir Bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 27, 1-11. Yee, N. (2006). Motivations For Play in Online Games. Cyberpsychology & Behavior, 9(6), 772-775.
• Yeşil P, & Altıok M., (2012). Kardiyovasküler Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolünde Fiziksel Aktivitenin Önemi. Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi 3:39-48.
• Yıldırım, M., & Bayrak, C. (2019). Üniversite öğrencilerinin spora dayalı fiziksel aktivitelere katılımları ve yaşam kalitelerinin akademik başarı ve sosyalleşme üzerine etkisi (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 123-144. doi: 10.16986/HUJE.2017032928.
• Yılmaz, M. (2019). Çevrimiçi Oyun Bağımlılığı ile Beden Kitle İndeksleri, Benlik Saygısı ve Sosyal Görünüş Kaygısı Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Yiğit A. F. & Yalman, A. (2018). Dijital Oyunların Çocukların Kişilik ve Davranışları Üzerinde Etkisi: Gta 5 Oyunu Örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 30, 163-180.
• Zorba E. (2006). Yaşam Boyu Spor. Ankara: Nobel Yayınları.