Rekreasyon Amaçlı Yüzen Bireylerin Optimal Performans Duygu Durumu ve Serbest Zaman Doyum Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 28 - 36, 27.02.2023

Gaye Erkmen Hadi Mehmet Denktaş

Öz

Bu çalışmanın amacı, rekreasyon amaçlı yüzen bireylerin optimal performans duygu durumları ve serbest zaman doyumlarının cinsiyet ve yüzmeye katılım sebeplerine göre incelenmesi ve değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Araştırmanın örneklemini rastlantısal olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiş ve 112 kadın (Xyaş =27.73 ± 9.04) 128 erkek (Xyaş=25.66 ± 7.12) olmak üzere toplam 240 katılımcıdan oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, sürekli optimal performans duygu durum 2- Ölçeği ve serbest zaman doyum ölçeğinin kısa versiyonu kullanılmıştır. Elde edilen veriler tanımlayıcı istatistikler, bağımsız grup t testi, ANOVA ve korelasyon analizi ile analiz edilmiştir. Optimal performans duygu durumu (t=-2.758, p=.006) ve serbest zaman doyumun (t=-2.654, p=.009) cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur. Yüzmeye katılım sebeplerine göre katılımcıların optimal performans duygu durumu puanları anlamlı olarak farklılaşırken (F(2,237)=3,199, p=.043), serbest zaman doyum puanlarında anlamlı olarak bir farklılık görülmemiştir (F(2,237)=1,865, p=.157). Ayrıca katılımcıların optimal performans duygu durumu ile serbest zaman doyum puanları arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r =.673, p<.05). Sonuç olarak, cinsiyet değişkenine göre optimal performans duygu durumu ile serbest zaman doyumu farklılık gösterebilmektedir. Katılımcıların yüzmeyi tercih etme sebeplerine göre optimal performans duygu durumu farklılaşabilmektedir. Optimal performans duygu durumu ve serbest zaman doyumu arasındaki ilişkinin ortaya konmasının, bireylerin serbest zamanlarında edindikleri olumlu duygu durumlarının doyumları ile yakından ilişkili olduğunu desteklediği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Optimal performans duygu durumu, rekreasyonel yüzme, serbest zaman doyumu

Destekleyen Kurum

Selçuk Üniversitesi

Kaynakça

• 1. Ardahan, F., Yerlisu Lapa, T. (2010). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman tatmin düzeylerinin cinsiyete ve gelire göre incelenmesi. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 21 (4), 129-136. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16387/171397.
• 2. Aşçı, F. H., Çağlar, E., Eklund, R. C., Altıntaş, A., Jackson, S. (2007). Durumluk ve sürekli optimal performans duygu durum-2 ölçeklerinin uyarlama çalışması. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 18 (4), 182-196.
• 3. Beard, J. G., Ragheb, M. G. (1980). Measuring leisure satisfaction. Journal of Leisure Research, 12 (1), 20-33.
• 4. Berg, E., Trost, M., Schneider, I. E., Allison M. T. (2001). Dyadic exploration of the relationship of leisure satisfaction, leisure time, and gender to relationship satisfaction. Leisure Sciences, 23, 35-46.
• 5. Chen, L. H., Ye, Y. C., Chen, M. Y., Tung, I. W. (2010). Alegrı´a! Flow in leisure and life satisfaction: The mediating role of event satisfaction using data from an acrobatics show. Social Indicators Research, 99(2), 301-313. doi:10.1007/s11205-010-9581-z
• 6. Csíkszentmihályi, M. (1990). Flow: The Psychology Of Optimal Experience. New York: Harper Collins.
• 7. Csíkszentmihályi, M. (1997). Finding Flow: The Psychology Of Engagement With Everyday Life. Basic Books, HarperCollins Publishers, New York.
• 8. Çakır, V. O. (2017). Üniversite Öğrencilerin Serbest Zaman Doyum Düzeyleri İle Serbest Zaman Yönetimleri Arasındaki İlişki. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2 (3), 17-27.
• 9. Elkington, S. (2011).What it is to take the flow of leisure seriously. Leisure/Loisir, 35, 3, 253-282, doi: 10.1080/14927713.2011.614838.
• 10. Erkmen Hadi, G., Erdem, B., Duman, E. (2021). Sportif Rekreatif Aktiviteye Katılan Bireylerin Serbest Zaman Doyum Düzeyleri ve Optimal Performans Duygu Durumlarının Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 32 (1) , 10-19. doi: 10.17644/sbd.702867
• 11. Gökçe, H. (2008). Serbest Zaman Doyumunun Yaşam Doyumu ve Sosyo-Demografik Değişkenlerle İlişkisinin İncelenmesi. Unpublished Master Thesis. Pamukkale University Health Sciences Institute, Denizli.
• 12. Gökçe, H., Orhan, K. (2011). Serbest Zaman Doyum Ölçeğinin Türkçe Geçerlilik Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 22 (4), 139-145.
• 13. Han, S. (1992). The relationship between life satisfaction and flow in elderly Korean immigrants. In M. Csikszentmihalyi and I. S. Csikszentmihalyi (Eds.), Optimal experience: Psychological studies of flow in consciousness (138-149). New York: Cambridge University.
• 14. Hsuan Hsuan Chang (2017).Gender differences in leisure involvement and flow experience in professional extreme sports activities. World Leisure Journal, 59: 2, 124-139, doi: 10.1080/16078055.2016.1166152
• 15. Jackson, S. A., Eklund, R. C. (2004). The Flow Scales Manual. Morgantown, WV, USA: Fitness Information Technology, Inc.
• 16. Kang, H. K. (2012). Psychological benefits of leisure experiences, using enduring involvement. Congress book of aahperd March 13–17 2012, National Convention and Exposition, Boston, MA.
• 17. Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 20. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• 18. Kovacs, A. (2007). The Leisure Personality: Relationships between Personality, Leisure Satisfaction, and Life Satisfaction. Unpublished Doctoral Dissertation. Indiana University the School of Health, Physical Education and Recreation, Indiana.
• 19. Lee, H., Kim, J., Bae, I. (2019). A research on the Mediating Role of Flow Experience between Involvement and Satisfaction-Focus on Leisure Satisfaction for University Students. International Journal of Recent Technology and Engineering, 8, 2S6, 27-30.
• 20. Lu, L., Hu, C. H. (2005). Personality, leisure experiences, and happiness. Journal of Happiness Studies. 6, 325-342.
• 21. Mannell, R. C, Kleiber. D. A. (1997). A social psychology of leisure. State College, PA: Venture.
• 22. Moneta, G.B. (2004). The flow experience across cultures. Journal of Happiness Studies: An Interdisciplinary Forum on Subjective Well-Being, 5(2), 115-121. doi: 10.1023/B:JOHS.0000035913.65762.b5
• 23. Murcia, J., Gimeno, E., Coll, D. (2008). Relationships among goal orientations, motivational climate, and flow in adolescent athletes: Differences by gender. The Spanish Journal of Psychology, 11(1), 181-191. doi:10.1017/S1138741600004224
• 24. Pinquart, M., Silbereisen, R. K. (2010). Patterns of fulfillment in the domains of work, intimate relationship, and leisure. Applied Research in Quality of Life, 5, 145-164, doi: 10.1007/s11482-010-9099-1
• 25. Russell, W. D. (2001). An exaniation of flow state occurrence in college athletes. Journal of Sport Behavior, 24 (1), 83-107.
• 26. Sahranç, Ü. (2008). Stres kontrolü, genel öz-yeterlik, durumluk kaygı ve yaşam doyumuyla ilişkili bir akış modeli. The Journal of SAU Education Faculty, 122- 144.
• 27. Serdar, E., Mungan Ay, S. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Katıldıkları Serbest Zaman Etkinliklerinden Tatmin Olma ve Algılanan Özgürlük Düzeylerinin İncelenmesi. Research in Sport Sciences, 6(2): 1303-1414.
• 28. Sharp, E. H., Coastsworth, J. D., Darling, N., Cumsille, P., Ranieri, S. (2007). Gender differences in the self-defining activities and identity experiences of adolescents and emerging adults. Journal of Adolescence, 30(2), 251-269.
• 29. Stavrou, N. A., Zervas, Y., Karteroliotis, K., Jackson, S. A. (2007). Flow experience and athletes’ performance with reference to the orthogonal model of flow. The Sport Psychologist, 21, 438-457.
• 30. Stebbins, R. A. (2001). New directions in the theory and research of serious leisure. New York, NY: The Edwin Mellen Press.
• 31. Stebbins, R. A. (2007 ). Serious leisure. New Brunswick, NJ: Transaction.
• 32. Vong Tze, N. (2005). Leisure satisfaction and quality of life in Macao, China. Leisure Studies, 24(2), 195-207.
• 33. Waterman, A. S. (1993). Two conceptions of happiness: Contrasts of personal expressiveness (eudaimonia) and hedonic enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64, 678-691.
• 34. Wu, H. J., Liang, R. D. (2011). The relationship between white-water rafting experience formation and customer reaction: A flow theory perspective. Tourism Management, 32(2), 317-325.
• 35. Yerlisu Lapa, T. (2013). Life satisfaction, leisure satisfaction and perceived freedom of park recreation participants, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 93, 1985-1993, doi: 10.1016/j.sbspro.2013.10.153
• 36. Yu, C. P., Chuang, Y. H., Chen, W. J. (2015). The relationship among experiential serious leisure, flow experience and leisure satisfaction: A case study on bicycle activity. Journal of Sport, Leisure and Hospitality Research, 10(3), 53-73.