Muğla'daki Mevcut Betonarme Binaların Sismik Risk Değerlendirmesi

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: 3, 849 - 856

Vesile Hatun Akansel , M. Artun Baki

https://doi.org/10.24012/dumf.1751630

Öz

Türkiye, sismik activitesi yüksek bir bölgede yer almakta olup son yirmi yılda önemli can kayıplarına ve ekonomik kayıplara yol açan büyük depremler yaşamıştır. 6 Şubat 2023'te meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki ardışık depremler, çok sayıda can kaybına ve yüksek ekonomik kayba neden olan on bir şehri etkileyen yıkıcı depremlerdi. Bina stokumuz iyi durumda olsaydı artan mali yüke gerek kalmazdı. Bu nedenle, önlem alabilmek için mevcut binaların sismik kırılganlığını değerlendirmek kritik öneme sahiptir. Muğla, Türkiye'nin batısında yer alan yüksek sismik riskli şehirlerden biridir. Bu çalışmada, Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar (RYTEIE, 2019) yönetmeliğinde önerilen basit ve hızlı bir yöntem olan sokak tarama yöntemi, Muğla'nın Menteşe ilçesine bağlı Emirbeyazıt ilçesindeki betonarme binaların risk düzeylerini değerlendirmek için kullanılmıştır. 469 betonarme bina, yaş, kat sayısı ve yumuşak veya zayıf kat gibi teknik olumsuzluk parametreleri dikkate alınarak incelenmiştir. Her bina için performans puanı hesaplanır ve risk önceliklendirmesini belirlemek için artan sırada sıralanır. Tahribatsız test yöntemleriyle belirlenen beton basınç dayanımı ve sargı donatısı tespiti sonuçları kullanarak ön değerlendirme yöntemlerini değerlendirebilmek için farklı performans puan aralıklarından 26 betonarme bina seçildi. Bina plan çizimleri, taban kesme kapasitelerini hesaplamak için kullandı ve performans seviyelerini gözlemlemek için ön değerlendirme yöntemiyle değerlendirildi ve performans puanıyla ilişkisi incelendi.

Anahtar Kelimeler

Sismik Hasargörebilirlik , Sokak Tarama , Ön Değerlendirme , Betonarme Bina

Proje Numarası

TUBİTAK 2209

Seismic Risk Assessment of Existing RC Buildings in Muğla

Öz

Turkey is located in a highly seismic region and has experienced major earthquakes with substantial casualties and economic losses in the past two decades. The February 6, 2023, Mw 7.7 and 7.6 sequential earthquakes were catastrophic ones that affected eleven cities with many casualties and high economic losses. The increased financial burden would not be necessary if our building stock were in decent shape. Therefore, it is critical to assess the seismic vulnerability of existing buildings to be able to take precautions. Muğla is one of the high-seismic cities located in the western part of Türkiye. In this study, a walk-down survey method proposed by the code The Principles of Identifying Risky Buildings (RYTEIE, 2019), a simple and rapid method, is used to assess the risk levels of RC buildings in the Emirbeyazıt neighborhood of Menteşe, Muğla. 469 RC buildings are examined considering parameters such as age, number of stories, and technical deficiencies, including soft or weak stories. The performance score is calculated for each building and ranked in ascending order to decide the risk prioritization. 26 RC buildings were selected from a different range of performance scores to be able to evaluate the preliminary assessment method using the concrete compressive strength and confinement rebar searched by non-destructive testing methods. The blueprints were used to calculate the base shear capacities and assessed by a preliminary assessment method to observe the performance levels and relationship with performance score.

Anahtar Kelimeler

Seismic Vulnerability , Walk-Down Survey , Preliminary Assessment , Reinforced Concrete Building

Etik Beyan

There is no conflict of interest with any person / institution in the article prepared"

Destekleyen Kurum

The Scientific and Technological Research Council of Turkey (TUBITAK)

Proje Numarası

TUBİTAK 2209

Teşekkür

This work presented here is supported in part by the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TUBITAK), and the authors very much appreciate the support by the Muğla, Menteşe Municipality.

Kaynakça

• H. A. Alcik, G. Tanircan and A. Korkmaz, "Bodrum Strong Motion Network, Mugla, Turkey.," in In AGU Fall Meeting Abstracts, 2015.
• RYTEİE, "Riskli yapıların tespit edilmesine ilişkin esaslar," T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü). , Ankara, 2019.
• ATC-21, "Rapid Visual Screening of Buildings for Potential Seismic Hazards: A Handbook, FEMA-154," Applied Technology Council, Redwood City, California., 2002.
• O. Coskun, A. Aldemir and M. Sahmaran, "Rapid screening method for the determination of seismic vulnerability assessment of RC building stocks," Bulletin of Earthquake Engineering, vol. 18, no. 4, pp. 1401-1416, 2020.
• A. F. Hassan and M. A. Sozen, "Seismic vulnerability assessment of low-rise buildings in regions with infrequent earthquakes," ACI Structural Journal, vol. 94, no. 1, pp. 31-39, 1997.
• T. Shiga, A. Shibata and T. Takahashi, "Earthquake Damage and Wall Index of Reinforced Concrete Buildings," in Tohuku District Symposium, Architectural Institute of Japan, Tohuku, 1968.
• H. Sucuoğlu, U. Yazgan and A. Yakut, "A screening procedure for seismic risk assessment in urban building stocks," Earthquake Spectra, vol. 23, no. 2, pp. 441-458, 2007.
• A. Yakut, "Preliminary seismic performance assessment procedure for existing RC buildingss," Engineering Structures, vol. 26, no. 10, pp. 1447-1461, 2004.
• A. Yakut, H. Sucuoğlu, B. Binici, E. Canbay, C. Donmez, A. İlki, ... and B. Ö. Ay, "Performance of structures in İzmir after the Samos island earthquake," Bulletin of Earthquake Engineering, pp. 1-26, 2012.
• TBEC, "Turkish Building Seismic Code," Prime Ministry, Disaster and Emergency Management Presideny (AFAD), Ankara, 2018.
• P. Gulkan and M. A. Sozen, "Procedure for determining seismic vulnerability of building structures," Structural Journal, vol. 96, no. 3, p. 336, 1999.
• ABYBHY, "Afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelik," T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Daire Başkanlığı, Ankara, 1968.
• ABYBHY, "Afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelik," T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara, 1975.
• ABYBHY, "Afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelik," T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi, Ankara, 1999.
• DBYBHY, "Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik," T.C. Bayındırlık ve iskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi , Ankara, 2007.
• H. Özkaynak and A. E. Ö. Özbay, "Seismic Vulnarability Assessment of Reinforced Concrete Buildings Located in Esenler District of İstanbul," Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol. 18, no. 1, pp. 285-294, 2018.
• M. Ş. Balaban, "Marmara depremlerinin 20. yılında kentlerimiz doğal ve çevresel tehlikelere hazır mı?," vol. 56, no. 409, pp. 22-24, 1997.