BIST ENDEKSLERİNDE PORTFÖY ÇEŞİTLENDİRMESİ: ORTALAMADA VE VARYANSTA NEDENSELLİK ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 204 - 216, 30.12.2020

Müslüm Polat Semih Olgun

Öz

Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul’da yer alan BIST100, Hizmet, Mali, Sınai ve Teknoloji endeksleri arasında portföy çeşitlendirmesi yapılıp yapılmayacağını tespit etmektedir. Çalışmada 03.01.2003-19.07.2019 tarihleri arasındaki haftalık veriler kullanılmıştır. Veri seti Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın Elektronik Veri Dağıtım Sisteminin veri tabanından elde edilmiştir. Elde edilen veriler Eviews 10 paket program kullanılarak analiz edilmiştir. Ele alınan 5 endeks arasından 10 model kurulmuş ve bu modeller Granger nedensellik ve Hafner-Herwatz varyansta nedensellik testleri ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda 10 modelin 6’sında hem ortalamada nedensellik hem de varyansta nedensellik bulunmadığı sonucuna ulaşılmış ve bu modeller ile portföy çeşitlendirmesi yapmanın mümkün olduğu tespit edilmiştir. Sınai ve Hizmet endeksleri ile Teknoloji ve Hizmet endeksleri arasında varyansta nedenselliğe göre; Mali ve Sınai endeksleri arasında ise hem ortalamada hem de varyansta nedenselliğe göre portföy çeşitlendirmesi yapmanın uygun olmadığı tespit edilmiştir. Sonuçlar toplu olarak düşünüldüğünde; BIST100 endeksinin Hizmet, Mali ve Teknoloji endeksleri ile, Hizmet endeksinin Mali endeks ile, Teknoloji endeksinin ise Mali ve Sınai endeksleriyle portföy çeşitlendirmesi kullanılabileceğine karar verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Portföy, Portföy Çeşitlendirmesi, Ortalamada Nedensellik, Varyansta Nedensellik

Kaynakça

• Akel, V. (2015). Kırılgan Beşli Ülkelerinin Hisse Senedi Piyasaları Arasındaki Eşbütünleşme Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24), ss. 75-96. Ali, S., Butt, B. Z. ve Rehman, K. (2011). Comovement Between Emerging and Developed Stock Markets: an İnvestigation Through Cointegration Analysis. World Applied Sciences Journal, 12(4), ss. 395-403. An, L. ve Brown, D. (2010). Equity Market Integration Between The US and BRIC Countries: Evidence from Unit Root and Cointegration Test. Research Journal of International Studies(16), ss. 15-24. Bozoklu, Ş. ve Saydam, İ. M. (2010). BRIC Ülkelerive Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Entegrasyonunun Parametrik ve Parametrik Olmayan Eşbütünleşme Testleri ile Analizi. Maliye Dergisi(159), ss. 416-431. Boztosun, D. ve Çelik, T. (2011). Türkiye Borsasının Avrupa Borsaları İle Eş Bütünleşme Analizi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), ss. 147-162 Büyükşalvarcı, A. (2010). Ekonomik Krizler ve Portföy Çeşitlendirmesi: İMKB Endeksleri Üzerine Faktör Analizi Uygulaması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss. 229-243. Chang, T. ve Cheng-Lu, Y. (2006). Equity Diversification in Two Chinese Share Markets: Old Wine and New Bottle. Economics Bulletin, 7(4), ss. 1-7. Chang, T. ve Tzeng, H.-W. (2009). International Equity Diversification between the United States and its Major Trading Partners: Nonparametric Cointegration Test. International Research Journal of Finance and Economics(32), ss. 139-147. Çelik, İ. Kaya, M., ve Tunç, H. (2013). Uluslararası Portföy Çeşitlendirmesi Açısından Gelişmekte Olan Ülke Borsaları Arasındaki Eşhareketlilik: Brezilya-Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), ss. 167-180. Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica: Journal of the Econometric Society, ss. 1057-1072. Duran, S. ve Şahin, A. (2006). İMKB Hizmetler, Mali, Sınai ve Teknoloji Endeksleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 1, ss. 57-70. Eyüboğlu, S. ve Eyüboğlu, K. (2019a). Borsa İstanbul Sektör Endekslerinin Karşılıklı Bağımlılıklarının Test Edilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(53), ss. 246-260. Eyüboğlu, S. ve Eyüboğlu, K. (2019b). BIST Sektör Endekslerinin Gelişmiş Ülke Sektör Endeksleri İle İlişkisinin İncelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), ss. 125-129. Gözbaşı, O. (2010, Ocak-Temmuz). İMKB İle Gelişmekte Olan Ülkelerin Hisse Senedi Piyasalarının Etkileşimi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(35), ss. 99-118. Granger, C. (1969, Ağustos). Investigating Causal Relations By Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 37(3), ss. 424-438. Gujarati, D. N. (2003). Basic Econometrics (3 b.). New York: McGraw-Hill Inc. Kaya, T. (2016). 2008 Küresel Ekonomik Kriz Sonrasi BIST ve Dünya Borsalari İlişkisi: Kriz İlişkilerii Etkiledi mi? Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 53(618), ss. 9-30. Kenourgios, D. ve Aristeidis, S. (2011). Equity Market Integration in Emerging Balkan Markets. Research in International Business and Finance, ss. 296-307. Kılıç, Y. ve Buğan, M. (2019). Finansal Piyasaların Entegrasyonu: ABD, AB, Asya Piyasaları ve Borsa İstanbul Örneği. Sosyal Bilimler Metinleri, ss. 49-61. Koy, A. ve Ekim, S. (2016). Borsa Istanbul Sektör Endekslerinin Volatilite Modellemesi. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergisi, 5(2), ss. 1-23. Küçükçolak, N. (2008). Co-integration of the Turkish Equity Market with Greek and Other European Union Equity Markets. International Research Journal of Finance and Economics, 13(1), ss. 58-73. Markowitz, H. M. (1952). Portfolio Selection. Journal of Finance, ss. 77-91. Narayan, P. K. ve Smyth, R. (2004). Modelling The Linkages Between The Australian And G7 Stock Markets: Common Stochastic Trends and Regime Shifts. Applied Financial Economics, 14(14), ss. 991-1004. Phillips, P. C. ve Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), ss. 335-346. Polat, M. ve Gemici, E. (2017). Analysis of The Relationship Between BIST And BRICS Stock Markets in Terms of Portfolio Diversification: Cointegration Analysıs with ARDL Boundary Test. Journal of Economics, Finance and Accounting, 4(4), ss. 303-403. Sharpe, W. F. (1966). Mutual Fund Performance. Journal of Business, 39(1), ss. 119-138. Smyth, R. ve Nandha, M. (2003). Bivariate Causality Between Exchange Rates and Stock Prices in South Asia. Applied Economics Letters, ss. 699-704. Tarı, R. (2005). Ekonometri (3 b.). Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Yayınları. Yağlı, İ. (2016). Uluslararası Portföy Çeşitlendirmesi Kapsamında ABD İle BRICS ve Türkiye Hisse Senedi Piyasaları Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisinin Analizi. Ekonomi, Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 1(1-2), ss. 13-22. Yıldız, A. ve Aksoy, E. E. (2014). Morgan Stanley Gelişmekte Olan Borsa Endeksleri ilE BİST Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisinin Analiz Edilmesi. Atatürk Üniversitesi Journal of Economics Administrative Sciences, 28(1), ss. 1-23. Zeren, A. Ö. Konuk, F., ve Zeren, F. (2015). Ülke Borsalari Arasinda Portföy Çesitlendirmesi: Türkiye ile Bes OECD Ülkesi Arasindaki Iliskinin Analizi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(2), ss. 22-33.