Tozlayıcı Böcekler ve Tozlayıcı Dostu Bahçeler

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 31 - 41, 29.12.2023

Emine Demir Özden , Hülya Ünver

Öz

Ekosistemlerin işleyişi ve biyoçeşitliliğin devamı için bitkilerin böceklerle tozlaşma faktörü büyük önem taşımaktadır. Tozlaşmayı sağlayan böcekler meyve ve tohum oluşumunu sağladıklarından tarım için de vazgeçilmezdir. Hızlı kentleşme, tarım alanları, çevre kirliliği, pestisitler, iklim değişikliği gibi nedenlerle tozlayıcılar her geçen gün azalmaktadır. Besinlerimizi oluşturan kültür bitkilerinin çoğunluğunun tozlaşmasını da sağlayan bu böceklerin korunması bağlamında tozlayıcı dostu bahçeler ele alınmıştır. Basit bir tozlayıcı dostu bahçenin özellikleri ve kurulumu hakkında bilgi verilmiştir. Herhangi bir vatandaşın kendi bahçesinde kurabileceği tozlayıcı dostu küçük bir bahçenin, bu eşsiz böcekleri korumak için büyük katkıda bulunabileceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Biyoçeşitlilik, Tozlayıcı böcekler, Tozlayıcı dostu bahçeler

Kaynakça

• Alvarez, R.V. (2013). Pollinators and Plants. New York: Pearson Education.
• Anonim (2023a). https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cetonia_aurata_lila_up. Erişim Tarihi: 15.11.2023
• Anonim (2023b). https://en.wikipedia.org/wiki/Eristalis_arbustorum#/media/ Erişim Tarihi: 15.11.2023
• Anonim (2023c). https://insects.fandom.com/wiki/Apidae?file=Bee_2.png Erişim Tarihi: 17.11.2023
• Anonim (2023d). https://en.wikipedia.org/wiki/Hyles_lineata#/media/File:Hummingb Erişim Tarihi: 17.11.2023
• Anonim (2023e). https://wildflowermeadows.com/2020/05/sage-honey/ Erişim Tarihi: 17.11.2023
• Anonim (2023f). https://butterflyserenade.com/butterfly/do-dianthus-attract-butterflies Erişim Tarihi: 18.11.2023
• Anonim (2023g). https://gardens.si.edu/wp-content/uploads/2019/05/SG20170405 Erişim Tarihi: 18.11.2023
• Anonim (2023h). https://www.oregonbeeproject.org/garden Erişim Tarihi: 18.11.2023
• Anonim (2023i). https://kingstonhort.ca/pollinator-garden/ Erişim Tarihi: 18.11.2023
• Anonim (2023j). https://www. https://www.hamiltonpollinatorparadise.org/blog/stories-from-the-pollinator-garden Erişim Tarihi: 18.11.2023
• Anonim (2023k). https://whperron.com/en/diseases/companion-planting/ Erişim Tarihi: 18.11.2023
• Aslan, H. ve Uslu, A. (2021). Biyoçeşitliliğin geliştirilmesi için polinatör böcekleri çeken bitki türlerinin kentsel peyzajda kullanımı: Kalecik örneği. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 6(1), 358-373.
• Avcı, M. ve Avcı, S. (2019). Botanik bahçelerinin küresel dağılış özellikleri, biyoçeşitlilik ve iklim değişimi bakımından önemi. 1. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi Bildiri Kitabı, DOI: 10.26650/PB/PS12.2019.002.068 Bağrıaçık, N. (2017). Polinatör böcekler ve küresel tozlaşma krizi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(4), 37-41.
• Bhattacharya, A. (2010). Conservation of pollinator resources in botanic gardens. Our Nature, 8, 322-335. Comba, L., Corbet, S.A., Hunt, L. & Warren, B. (1999). Flowers, nectar and insect visits: Evaluating British plant species for pollinator-friendly gardens. Annals of Botany, 83, 369–383.
• Crane, E. & Walker, P. (1984). Pollination Directory for World Crops. International Bee Research Association, London.
• Çakmak, İ. (2002). Ekolojik tarım ve tozlaşma. Uludağ Arıcılık Dergisi, 2(1), 27-29.
• Çalmaşur, Ö. ve Özbek, H. (1999). Erzurum’da ayçiçeği (Helianthus annuus L.)’ni ziyaret eden arı (Hymenoptera, Apoidea) türlerinin tespiti ve bunların tohum bağlamaya etkileri. Turkish Journal of Biology, 23, 73-89.
• Damaiyani, J., & Prabowo, H. (2005). Conservation Strategy of a vulnerable species of “Rosewood” (Dalbergia latifolia Roxb.) by Insect Pollinator Identification. The 1st Workshop on Environmental Science, Society, and Technology, Journal of Physics: Conference Series, DOI: 10.1088/1742-6596/1363/1/012005
• Demirsoy, A. (2013). Yaşamın Temel Kuralları-Omurgasızlar/Böcekler-Entomoloji. Ankara: Hacettepe Yayınları.
• FAO (2023). Pollinators vital to our food supply under threat. http://www.fao.org/ news/story/en/item/384726/ icode/ Erişim tarihi: 19.11.2023.
• Free, J.B. (1993). Insect Pollination of Crops, 2. Edition. Academic press.
• Frischie, S., Code, A., Shepherd, M., Black, S., Hoyle, S., Selvaggio, S., Laws, A., Dunham, R. & Vaughan, M. (2021). Pollinator-Friendly Parks. The Xerces Society for Invertebrate Conservation, Portland.
• Genç, F. (1995). Bambul arıları, Bombus spp. ve Türk Tarımı için önemi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26 (4), 557-568.
• Giovanetti, M, Giuliani, C., Boff, S., Fico, G. & Lupi, D. (2020). A botanic garden as a tool to combine public perception of nature and life-science investigations on native/exotic plants interactions with local pollinators. Plos One, DOI: 10.1371 /journal. pone. 022 8965.
• Glover, B.J. (2022). Elephants, rainbows, flowers and bees: Interdisciplinary research driven by botanic garden collections. Plants People Planet, 5,169–177.
• Heywood, V.H. (2018). The cultural heritage of Mediterranean botanic gardens. Flora Mediterranea, 28, 207-218.
• IPBES (2019). Summary for policymakers of the global assessment report on biodiversity and ecosystem services of the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services. S. Díaz, J. Settele, E. S. Brondízio, H. T. Ngo, M. Guèze, J. Agard, A. Arneth, P. Balvanera, K. A. Brauman, S. H. M. Butchart, K. M. A. Chan, L. A. Garibaldi, K. Ichii, J. Liu, S. M. Subramanian, G. F. Midgley, P. Miloslavich, Z. Molnár, D. Obura, A. Pfaff, S. Polasky, A. Purvis, J. Razzaque, B. Reyers, R. Roy Chowdhury, Y. J. Shin, I. J. Visseren-Hamakers, K. J. Willis, & Zayas, C. N. IPBES secretariat, Bonn, Germany. 56 pages. DOI: 10.5281/zenodo.3553579.
• Kekillioğlu, A. ve Bostan, Ö.E. (2023). Polinatör Hymenopterler (Arthropoda: Insecta). Uluslararası İleri Doğa Bilimleri ve Mühendislik Araştırmaları Dergisi, 7, 402-409.
• Knepp, T. (2011). Attracting pollinators to your garden. U.S. Fish & Wildlife Service. Malabusini, S., Mesiano, M.P., Zanovella, D., Giuliani, C., Fico, G., Giovanetti, M. & Lupi, D. (2019). Flower selection of Xylocopa violacea: aromatic and ornamental plants as resources in a botanic garden. Landscape management for functional biodiversity, 43,41-45.
• Murphy, A.W. & Crone, E.E. (2021). Pollinator Gardens: Landscaping for Biodiversity in the 21st Century. CREATE Solutions is a collaborative initiative created as part of Tufts University’s Research and Scholarship Strategic Plan.
• Özbek, H. (1976). Pollinator bees on Alfalfa in the Erzurum Region of Turkey. Journal of Apicultural Research, 15(3-4), 145-148.
• Özbek, H. (2002). Arılar ve doğa. Uludağ Arı Dergisi, 22-25.
• Özbek, H. (2008). Türkiye'de ılıman meyve türlerini ziyaret eden böcek türleri. Uludağ Arı Dergisi, 8(3), 92-103.
• Özçağıran, R. (2002). Çiçekli bitkilerde tozlanma ve çiçektozu taşıyıcıları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(2),151-158.
• Potts, S.G., Biesmeijer, J.C., Kremen, C., Neumann, P., Schweiger, O. & Kunin, W.E. (2010). Global pollinator declines: trendes, impacts and drivers, Trends in Ecology and Evolution, 25(6), 345-353.
• Sarı, D. (2021). Kent parklarında kullanılan bazı odunsu süs bitkilerinin polinasyon değerleri bakımından irdelenmesi. Turkish Journal of Forest Science, 5(2), 562-577.
• Teppner, H., Ebmer, A.W., Gusenleitner, F. & Schwarz, M. (2016). The bees (Apidae, Hymenoptera) of the Botanic Garden in Graz, an annotated list. Mitteilungen des Naturwissenschaftlichen Vereines für Steiermark, 146, 19-68.
• Tüzün, A. ve Bilgili, G. (2013). Tarımsal ekosistemde arıların önemi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(2), 91-95.
• Uluer, D.A. (2021). A review for the pollinators of Papilionaceous flowers. Turkish Journal of Biodiversity, 4(1), 36-52.
• Vilella-Arnizaut, I.B. & Fenster, C.B. (2021). Use of botanical gardens as arks for conserving pollinators and plant-pollinator interactions: A case study from the US Northern Great Plains. bioRxiv preprint DOI: 10.1101/2021.02.26.433109
• Yavuksuz, Ç. (2006). Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) üretim alanlarında tozlayıcı olarak Bal Arısı (Apis mellifera L.) ve Bombus arısı (Bombus terrestris L.) kullanımının verim ve verim unsurlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.