Kitap Okuma Eyleminin Metalaştırılması: Instagram Paylaşımları Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2020, Sayı: 3, 90 - 115, 21.12.2020

Mehmet Serhan Tezgeç

Öz

Kitap okumak; bilgi edinmek, zihin dünyasını genişletmek, bir konu hakkındaki merakı gidermek için gerçekleştirilen eylemlerden ilk akla geleni ve en temel olanıdır. Kitap okuma denildiği zaman, zihinde öncelikle, kütüphanede yapılan okumalar haricinde, bireysellikle özleşmiş, edimi gerçekleştirenden üst düzeyde dikkat bekleyen bir eylem gelmektedir. Kitaplar ve kitaplıkların evlere girişi çok eskilere dayansa da, kitapların içe dönük yapısını bozuma uğratan ve onların dışarıya açılmasını sağlayan uygulamaların, hayatların bu denli içerisine girişi çok daha yenidir. Web 2.0 olarak da adlandırılan etkileşimli internet uygulamalarının bireylerin hayatında önemli bir yer kaplamaya başlamasının ardından gündelik hayat dönüşüme uğramış; kitaplar da bundan payını almıştır. Kitabın teknolojik olarak formatında yaşanan dönüşüm haricinde yine teknolojik bir gelişmenin sonuçlarıyla birlikte, kitaplar da sosyal medya içerisinde birer tüketim nesnesi haline gelmeye başlamıştır ve bu çalışmanın ağırlıklı olarak ilgileneceği ve üzerinde duracağı sonuç da budur. Kitapların birer sunum malzemesi gibi fotoğrafın içerisine yerleştirildiği pozların sergilenmeye başlaması ile kitaplar eskiye nazaran daha yüksek oranda bir metalaşmaya maruz kalmaktadır. Kitapların ve kitap okuma eyleminin sosyal medya içerisinde sunuluşunu analiz edebilmek için amaçlı örneklem yoluyla seçilmiş on adet Instagram paylaşımı göstergebilimsel analize tabi tutulacaktır. Çalışma sonucunda kitabın gösterim ve tüketim bağlamlarında metalaşma süreçleri bu paylaşımlar özelinde gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kitap, Okuma, Instagram, Tüketim

Kaynakça

• Aymaz, G. (2018). İletişim araçlarının toplumsal tarihi için bir giriş. Global Media Journal TR Edition, 8(16), 124-139.
• Bauman, Z., & Lyon, D. (2016). Akışkan gözetim. (Çev. Elçin Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Birke, D., & Fehrle, J. (2018). # booklove. Komparatistik online. 60-86.
• Burke, P. (2001). Bilginin toplumsal tarihi. (Çev. Mete Tunçay). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Bourdieu, P. (2015). Ayrım: beğeni yargısının toplumsal eleştirisi. Ankara. Heretik Yayıncılık.
• Çeğin, G. ve Göker, E. (2015). Araştırmasından 50 yıl, kitabından 35 yıl sonra Ayrım.
• Bourdieu, P, Ayrım içinde (9-21.ss.). Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Ellul, J. (2012). Sözün düşüşü. (Çev. Hüsamettin Arslan). İstanbul. Paradigma Yayınları.
• Taburoğlu, Ö. (2016). Resim söz ve yazı: imge yaratmanın ve bozmanın yolları. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Featherstone, M. (2007). Consumer culture and postmodernism. Sage Publications.
• Fischer, S. R. (2004). A history of reading. Reaktion books.
• Fiske, J. (2003). İletişim çalışmalarına giriş (Çev. Süleyman İrvan). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Foasberg, N. M. (2012). Online reading communities: From book clubs to book blogs. The Journal of Social Media in Society, 1(1).
• Han, Byung-Chul. (2017). Şeffaflık toplumu. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Kellner, D. (2019). Media culture and the triumph of the spectacle. Fast capitalism, 1(1).
• Köse, H. (2014). Şovenist inşa: medya gösterisinin ahlaki kapsama alanı üzerine elleştirel metinler. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Manovich, L. (2009). The practice of everyday (media) life: From mass consumption to mass cultural production?. Critical Inquiry, 35(2), 319-331.
• Manovich, L. (2016). Designing and living ınstagram photography: themes, feeds, sequences, branding, faces, bodies. Erişim adresi: http://manovich.net/content/04-projects/097-designing-and-livinginstagramphotography/instagram_book_part_4.pdf
• O'Reilly, T. (2005). What is web 2.0? Sebastopol: O'Reilly Media.
• Oskay, Ü. (2014). Kitle iletişiminin kültürel işlevleri, XIX. Yüzyıldan Günümüze Kuramsal Bir Yaklaşım. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Postman, N. (2016). Televizyon: öldüren eğlence. Gösteri Çağında Kamusal Söylem. (Çev. Osman Akınhay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş. (Çev. D. Bayrak, HB Arslan ve Z. Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Rodger, N. (2019). From bookshelf porn and shelfies to bookfacefriday: How readers use Pinterest to promote their bookishness. Participations Journal of Audience & Reception Studies.
• Serafinelli, E. (2018). Digital life on Instagram: new social communication of photography. Emerald Publishing Limited.
• Şan, M. K., & Hira, İ. (2004). Modernlik ve postmodernlik bağlamında tüketim toplumu kuramları. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 1-19.
• Wang, S., Davis, D., & Bian, Y. (2006). The uneven distribution of cultural capital: Book reading in urban China. Modern China, 32(3), 315-348.
• Wright, D. (2006). Cultural capital and the literary field. Cultural Trends, 15(2-3), 123-139.
• Yaylagül, L. (2016). Kitle iletişim kuramları: egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.