THE PAST -THE PRESENT OF TECHNICAL-TECHNOLOGICAL BEING, AND SOCIETY 5.0 OF THE FUTURE

Yıl 2021, Sayı: 4, 55 - 84, 29.06.2021

Saliha Şahin

Öz

Anahtar Kelimeler

Technic, Technology, Society 5.0

Teknik-Teknolojik Olanın Dünü-Bugünü ve Geleceğin Toplum 5.0’ı

Öz

Teknik ve teknoloji insanın meydana getirdiği kültürün bir görünümü mahiyetindedir. Bugün için varılan noktada kimileri teknolojiye insanları zor ve sıkıcı işlerden kurtardığı için iyimser bakarken; kimileri de teknolojinin eşitsiz dağılımı sebebiyle sosyal adaletsizliği artıracağını düşünerek ön yargıyla yaklaşmaktadır. Her iki görüşün de net olarak reddedilemediği bir ortamda teknolojiyi çok yönlü bir bakışla irdelemek elzem görünmektedir.
Bu çalışmada, teknolojinin atası olarak bilinen tekniğin, 21. yüzyıla gelene kadarki süreçte tarihsel değişimi incelenmiş, bugün için gündemde olan Toplum (İnsanlık) 5.0 düşüncesinin bu gelişim çizgisinde nasıl bir noktaya karşılık geldiği irdelenmiştir. Ayrıca küresel salgın sürecinde evrilen küresel sistemin tedbir görünümlü icraatları teknoloji merkezli yanlarıyla eleştirel olarak incelenmiştir. Üstel bir gelişim hızına sahip teknolojinin gizil gücünü dikkate alarak değerlendirilmesi, geleceğine dair öngörülerde bulunulabilmesi için incelemeye değer bulunmuştur. Japon toplumunun ihtiyaçlarını gözeterek oluşturulan bir proje olan Toplum 5.0’ın henüz yeni yaygınlık kazandığı düşünülürse, bu haliyle çalışmanın literatüre katkıda bulunması umulmaktadır. Yapılan çalışmada, koşullar itibariyle uzak durulması ya da tamamen reddedilmesi imkansız olan teknolojinin; çok yönlü bir bakışla değerlendirilmesi, ihtiyaca binaen iyi niyetlerle geliştirilmesi, bireye ve topluma nüfuz ettiği noktalarda onunla doğru bir ilişki kurulması gerektiği kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Teknik, Teknoloji, Toplum 5.0

Kaynakça

• Alçın, S. (2016). Üretim için yeni bir izlek: Sanayi 4.0. Journal of Life Economics, 3(2), 19-30.
• Anderson, R. (Ed),(1996). Information hiding. Berlin: Springer.
• Bartlett, A.A. (2002). Presentations and lectures by professor emeritus al bartlett. Erişim adresi www.albartlett.org/presentations/arithmetic_population_energy.html [17.04.2021].
• Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve simülasyon. İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Benjamin, W. (2002). Pasajlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bimber, B. (1994). Three faces of technological determinism . Merritt Roe Smith ve Leo Marx (Eds.) Does technology drive history: The dilemma of technological determinism içinde (79-100. pp.). Cambridge: The MIT Press.
• Bjola, C. & Pamment, J. (2016). Digital containment: Revisiting containment strategy in the digital age. Global Affairs, 2(2), 131-142. http://dx.doi.org/10.1080/23340460.2016.1182244 .
• Brownıng, D. J. (2016). Digital siege: Why young entrepreneurs are winning. Florida: Motivational Press.
• Castells, M. (2008). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür cilt 1 ağ toplumunun yükselişi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Choudhury, N. (2014). World wide web and its journey from web 1.0 to web 4.0. International Journal of Computer Science and Information Technologies (IJCSIT), 5(6), 8096-8100.
• Çotuksöken, B. (1995). Felsefeyi anlamak felsefe ile anlamak. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Çotuksöken, B. (2002). Felsefe: Özne-söylem. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Çotuksöken, B. (2018). Antropontoloji ya da insan-varlıkbilgisi. İstanbul: Notos Kitap. Daugherty, P. R. & Wılson, H. J. (2018). Human+ machine: Reimagining work in the age of al (artificial ıntelligence). Boston, Massachusetts: Harvard Business Review Press.
• The Decentralized Identity Foundation, (2017). Erişim Adresi DIF - Decentralized Identity Foundation .
• Eczacıbaşı, F. (2019). Daha yeni başlıyor: Geleceğin dünyasında esneklik, yakınsama, ağ yapısı ve karanlık taraf. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Ellul, J. (2003). Teknoloji toplumu. İstanbul: Bakış Yayınları.
• Erdem, H. H. (2010). Nermi Uygur’da kültür ve teknik ilişkisi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi (Kaygı), 14, 131-139.
• Floridi, L. (2014). The fourth revolution: How the infosphere is reshaping human reality. New York: Oxford University Press.
• Gökçeli, R. (2019). 4. endüstriyel devrim ve mimarlık, Erişim adresi http://mimarliktadayanisma.org/2019/12/06/4-endustriyel-devrim-ve-mimarlik- rasit-gokceli/
• Günay, D. & Arıduru, A. (2001) Teknolojinin konumu ve neliği. II. Teknoloji, Kalite ve Üretim Sistemleri Konferansı. Erişim adresi (PDF) Teknolojinin Konumu ve Neliği (researchgate.net) .
• Habermas, J. (1993). İdeoloji olarak bilim ve teknik. İstanbul: Yapı ve Kredi Yayınları.
• Habermas, J. (2003). İnsan doğasının geleceği. İstanbul: Everest Yayınları.
• Harvey, D. (2006). Sosyal adalet ve şehir. İstanbul: Metis Yayınları.
• Heidegger, M. (1998). Tekniğe ilişkin soruşturma. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Huizinga, J. (2013). Homo ludens: Oyunun toplumsal işlevi üzerine bir deneme. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• ID2020. (2016). Manifesto, Erişim Adresi https://id2020.org/manifesto .
• Kaya, M. (2019). Türkiye’de Bir sosyal harcama olarak evrensel temel gelir uygulaması. Politik Ekonomik Kuram, 3(1), 129-150.
• Keidenren-Japan Business Federation. Society 5.0. Erişim Adresi https://www.keidanren.or.jp/en/policy/2018/095.html .
• Kesayak, B. (2015). Endüstri tarihine kısa bir yolculuk. Erişim Adresi https://www.endustri40.com/endustri-tarihine-kisa-bir-yolculuk .
• Kıldiş, H. P. (2019). Dijital totalitarizm: Çin’in sosyal kredi sistemi. Erişim Adresi https://www.ankasam.org/dijital-totalitarizm-cinin-sosyal-kredi-sistemi/
• Kılıç, S. (2017). Toplum 5.0 ve Japon perspektifi. Erişim Adresi https://hbrturkiye.com/blog/toplum-5-0-ve-japon-perspektifi .
• Kuhn, T. S. (1995). Bilimsel devrimlerin yapısı. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Kurzweil, R. (2005). The singularity ıs near: When humans transcend biology. New York: Viking Penguin Group.
• Leonhard. G. (2018). Teknolojiye karşı insanlık. İstanbul: Siyah Kitap.
• Luke, T. W. (1997). At the end of Nature: cyborgs, 'humachines', and environments in postmodernity. Environment and Planning A, 29, 1367-1380.
• More, M. (2010). The overhuman in the transhuman. Journal of Evolution and Technology, 21(1), 1-4.
• Mumford, L. (1986). The Lewis Mumford reader. (Ed. Donald L. Miller). New York: Pantheon Books.
• Özlem, D. (2002). Teknoloji insanî amaçlar için bir araçtır. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 8, 1-9.
• Postman, N. (2006). Teknopoli: Yeni dünya düzeni. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Sözer, Ö. (2009). Felsefenin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
• Uğur, S. (2018). Transhümanism ve öğrenmedeki değişim, Açıköğretim Uygulamaları UAd, 4(3), 58-74.
• Uygur, N. (1989). Çağdaş ortamda teknik. İstanbul: Ara Yayıncılık.
• Uygur, N. (2005). Bunalımdan yaşama kültürü, İstanbul: Yapı ve Kredi Yayınları.
• Williams, R. (1985). Keywords. New York: Oxford University Press.
• Tegmark, M. (2017). Life 3.0: Being human in the age of artificial intelligence. New York: Alfred A. Knopf.
• Türk Dil Kurumu (TDK). Erişim adresi https://sozluk.gov.tr/ .
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji Ve Bütçe Başkanlığı. Sürdürülebilir kalkınma amaçları. Erişim adresi http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/ .
• Yıldız, A. (2018). Endüstri 4.0 ve akıllı fabrikalar. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22(2), 546-556.