Toplumlar Üzerine Etki Eden İllüstrasyonlarda Minimal Yaklaşımlar

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 86 - 105, 31.12.2022

Yasin Avcı

https://doi.org/10.55796/dusuncevetoplum.1159733

Öz

Bu çalışmada toplumlar üzerine etki eden illüstrasyonlarda minimal yaklaşımlar araştırılmıştır. Sanat birçok alanda toplumları etkileyebilen ve üretildiği çağa etkisini yansıtabilen bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. En az ile en iyiyi anlatan minimalizm, özellikleri itibariyle, tarihsel süreçlerde birçok mecrada (resim, heykel, mimari, grafik tasarım, video sanatı vs.) etkili olmuştur. Buradan hareketle toplum üzerinde iz bırakabilen yaklaşımlardan birinin de minimalizm olduğu görülmektedir. İllüstrasyon sanatının ise en etkili tasarım alanlarından biri olduğu geçmiş örneklerden bakılarak anlaşılmaktadır. Çalışma içerik analizi yöntemiyle irdelenmiştir. Araştırmanın örneklemi 1970’ten günümüze kadar çalışmalarını minimal yaklaşımlarla tasarlayan 5 farklı illüstratörün çalışmaları üzerinden oluşturulmuştur. Çalışmanın ilk bölümünde minimalizm sanat akımı ile ilgi bilgiler verilirken ikinci bölümde sanat ve toplum konusundaki ilişki ifade edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise toplumlar üzerine etki etmeyi başarmış ve minimal yaklaşımlarla tasarlanmış illüstrasyonlar örneklerle analiz edilmiştir. Bulgulara göre, minimal formlarla şekillenen illüstrasyonların toplumsal olayların farkındalığı açısından etkisi olduğu anlaşılmaktadır. Genellikle sade, yalın ve net bir biçimde tasarlanan illüstrasyonların daha idealist bir yaklaşım sergilediği görülmektedir. Tasarlanan illüstrasyonların yıllar geçmesine rağmen popülerliğini koruduğu hatta ikonlaştığı bile anlaşılmaktadır. Az malzeme ile tasarlanmış illüstrasyonların konu edindiği toplumsal olaylar hafızalarda daha uzun süre kalabilmekte ve konu ile illüstrasyonun ilişkilendirilmesi daha kolay yapılabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İllüstrasyon, Minimalizm, Sanat, Toplum

Kaynakça

• Kaynakça Acartürk, G. (2019). İllüstrasyonda Görsel Göstergelerin Anlatılması ve Mesaj: Gürbüz Doğan Ekşioğlu. Ordu: Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Akkaş, B. (2020). Sanat ve Sanatın Toplumla Olan İlişkisi. https://prezi.com/bjdwxgyzcosz/sanat-ve-sanatin-toplumla-olan-iliskisi/: https://prezi.com/bjdwxgyzcosz/sanat-ve-sanatin-toplumla-olan-iliskisi/ adresinden alındı
• Altıntaş, O., & Eliri, İ. (2012). Birey Toplum İlişkisinde Kent Kültürü, Kamusal Alan ve Onda Şekillenen Sanat Olgusu. İdil Sanat ve Dil Dergisi.
• Atan, U. (2013). Grafik İllüstrasyon Olarak Minyatür. Akdeniz Sanat Dergisi.
• Baynes, K. (1981). Toplumda Sanat. (Y. Atılgan, Çev.) İstanbul: Karacanb Yayınları.
• Carrol, N. (2016). Sanat Felsefesi. (G. K. Tirkeş, Çev.) Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Danto, A. (2014). Sanatın Sonundan Sonra. (Z. Demirsü, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Dönemine Damga Vuran Posterler. (2020). https://www.marketingturkiye.com.tr: https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/donemine-damga-vuran-18-poster-tasarimi/ adresinden alındı
• Ekiz, M., & Kaya, S. E. (2018). Minimalizm Sanat Akımının Grafik Tasarım Alanında Kullanımı. 2018 Geleceğin Dünyasında Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar, 24.
• Erzen, J. N. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklobedisi. İstanbul: Yem Yayınları.
• Foster, H. (2017). Gerçeğin Geri Dönüşü: Yüzyılın Sonunda Avangard. (E. Hoşsucu, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hauser, A. (1995). Sanatın Toplumsal Tarihi. (Y. Gölönü, Çev.) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İpşiroğlu, N. (2011). Sanatta Devrm. İstanbul: Hayalperest Yayıncılık.
• Karatay, N. (2010). Sanat Toplum İlişkisi. Kıbrıs: Sempozyum: 19. Eğitim Bilimleri Kurultayı.
• Kazmaoğlu, A. (2020). Minmalizm, Sanat, Tasarım, Mimarlık. https://v3.arkitera.com/diyalog.php?action=displaySession&ID=43&aID=305 adresinden alındı
• Okan. (2020). https://pinkfloydturk.net. https://pinkfloydturk.net/2016/01/20/pink-floyd-album-kapaklarinin-hikayeleri/ adresinden alındı
• Özcan, A. (2018). Günümüzde Grafik Tasarım Sorunlarının Çözümünde Minimalizm ilkelerinin önemi üzerinden Nuri Bilge Ceylan filmleri için afiş tasarımları. Mersin: Yüksek Lisans Tezi.
• Özkeleş, A. (2020). https://geekyapar.com. Modern Dünyayı Sarmalayan Sanat: Çok Ünlü 3 İLLÜSTRASYON Ve Hikayeleri: https://geekyapar.com/diger/modern-dunyayi-sarmalayan-sanat-cok-unlu-3-illustrasyon-hikayeleri/ adresinden alındı
• TDK. (1998). Minimal (Cilt 2). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tuncer, E. (2018). 60'lardan Günümüze Minimalizm Bağlamında Fotoğraf Sanatı. İStanbul: Yüksek Lisans Tezi.
• Yalur, R. (2019). Minimalist Sanat Akımının Türk Afiş Tasarımına Etkisi. İstanbul: Sanatta Yeterlilik Tezi.
• Görsel 1. Kazimir Malavich https://resimbiterken.wordpress.com/2014/08/06/kazimir-malevichin-black-square-eseri/. Erişim tarihi: 08.06.2022.
• Görsel 2. Pink Floyd The Dark Side of The Moon, Albüm Kapağı. https://www.catawiki.com/en/l/24225437-pink-floyd-the-dark-side-of-the-moon-original-master-recording-audiophile-lp-album-1981-1981. Erişim tarihi: 08.06.2022.
• Görsel 3 Pink Floyd The Dark Side of The Moon, Albüm Kapak İçi. https://www.catawiki.com/en/l/24225437-pink-floyd-the-dark-side-of-the-moon-original-master-recording-audiophile-lp-album-1981-1981. Erişim tarihi: 15.06.2022.
• Görsel 4 Albümün 20. Yıl Dönümü İçin Hazırlanan Kapak İllüstrasyonu. (1993). https://www.discogs.com/release/6184733-Pink-Floyd-Dark-Side-Of-The-Moon. Erişim tarihi: 17.06.2022.
• Görsel 5 İngiltere Savaş Bakanın İllüstrasyonu İle Hazırlanmış Ünlü Asker Toplama Afişi (Alfred Leete, 1914) ve Ondan Etkilenen Uncle Sam İllüstrasyonu İle Adnan Menderes Seçim Afiş İllüstrasyonu. Kolaj.
• Görsel 6 J. Howard Miller / We Can Do İt, İllüstrasyonu ile hazırladığı Poster Tasarımı 1943. https://en.wikipedia.org/wiki/We_Can_Do_It!. Erişim Tarihi : 20.06.2022