TOZ METALURJİSİ İLE ÜRETİLEN ALAŞIMSIZ ÇELİĞE BAKIR İLAVESİNİN MİKROYAPI MEKANİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 68 - 74, 28.06.2018

Mehmet Akif Erden Çağrı Odabaşı Fatih Ferik Özkan Kuyupınar

Öz

Bu çalışmada toz
metalurjisi yöntemiyle Fe matris içerisine farklı oranlarda (% ağırlık olarak
0-0,5-1-5-10 ve 15) bakır elementinin ayrı ayrı ve çoklu katılmasıyla istenilen
bileşimde kompozit çelik malzeme toz karışım olarak elde edilmiştir. Elde
edilen tozlar çekme numunesi şeklinde tasarlanan kalıplarda 750 MPa presleme
basıncında sıkıştırılarak 1400ºC’de argon atmosferinde sinterlenerek çelik
malzeme üretimi gerçekleştirilmiştir. Üretilen kompozit çeliklerinin tane
boyutu ve fazların dağılımı optik mikroskop ile belirlenmiştir. Mikroyapı
analizinden sonra çekme numunesi boyutlarında hazırlanan farklı kimyasal
bileşimdeki kompozit çelik numunelere çekme testi ve sertlik testi
uygulanmıştır. Numunelerin % uzama, akma-çekme dayanımları, sertlik değerleri,
mikroyapısal değişimlere bağlı olarak açıklanmıştır.

Sonuç olarak, ağırlık
olarak % 10 Cu içeren çelik numuneler en yüksek sertlik, akma ve çekme
dayanımı  sergilerken, % uzama değeri en
düşük çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toz metalürjisi, Alaşımsız çelikler, Cu, Mikroyapı, Çekme Dayanımı

Kaynakça

• [1] Erden, M. A. (2017). The Effect of the Sintering Temperature and Addition of Niobium and Vanadium on the Microstructure and Mechanical Properties of Microalloyed PM Steels. Metals, 7(9), 329. [2] Erden M. A., (2016). Effect of C Content on Microstructure and Mechanical Properties of Nb-V Added Microalloyed Steel Produced by Powder Metallurgy Method, European Journal of Science and Technology, 5(9), 44-47. [3] Türkmen M., (2016). Effect of carbon content on mıcrostructure and mechanıcal propertıes of powder metallurgy steels, Powder Metallurgy and Metal Ceramics, 55, 3-4. [4] Okumuş Ş., Karabulut H., (2015). Effect of quench and strain aging on the mechanical properties of low carbon microalloyed steels, Materials Testing, 57(4), 289-295. [5] Uygur İ., Gerengi H., Erden M.A. ve Yıldız M., (2016). Toz metalürjisi ile elde edilen düşük karbon çeliğinin % 3.5 NaCl ortamındaki korozyonuna niyobyum ve vanadyumun etkisi. 14. Uluslararası Korozyon Sempozyumu (KORSEM 16), 77-87. [6] Erden M. A., Gündüz S., Türkmen M. and Karabulut H., (2016). The effect of V addition on the microstructure and mechanical properties of low carbon microalloyed powder metallurgy steels”, Materials Testing, 58(5), 433-437. [7] Uygur İ., (2007). Fe-Cu-C çeliklerine mangan ilavesinin mekanik özelliklere etkisi, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22(3), 325-330. [8] Erden M. A., Gündüz S., Türkmen M. and Karabulut H., (2016). The influence of vanadium and titanium on the mechanical properties of microalloyed PM steel. Powder Metallurgy and Metal Ceramıcs, 55(5), 277-287. [9] Özgün Ö., (2007). Toz metalurjisi ile üretilen alaşımlı çeliklerin mikroyapı ve mekanik özellikleri”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. [10] Gladman T. and Woodhead J. H. (1960). The accuracy of point counting in metallographic investigations, Journal of Iron and Steel Research, 194, 184-193. [11] Odabaşı Ç., (2017). Toz Metalürjisi İle Üretilen NB-V Mikroalaşım Çeliğine Cu İlavesinin Mikroyapı Mekanik Özelliklere Etkisinin Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. [12] Schade C., Murphy T., Lawley A. and Doherty R., (2012). Microstrucure and mechanical properties of microalloyed PM steels, International Journal of Powder Metallurgy, 48(6), 51-59. [13] Özdemirler, D., Gündüz S., and Erden, M. A., (2017). Influence of NbC Addition on the Sintering Behaviour of Medium Carbon PM Steels, Metals 7(4), 121-132. [14] Özdemirler, D., Gündüz S., Erden, M. A., and Karabulut H. and Türkmen M. (2016). Microstructure and mechanical properties of Nb added PM steels sintered at different temperatures, 1st International Conference on Engineering Technology and Applied Sciences, 163-167.