Sosyal medyada otosansür: Facebook örneği

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 0 - 0, 14.11.2016

Duygu Tosunay Figen Ünal Çolak

https://doi.org/10.19145/gujofoc.95244

Cited By: 2

Öz

Herkesçe kabul edildiği gibi İnternet, iletişimin geçmişe göre daha kolay gerçekleşmesine yardımcı olmaktadır. Dünyanın küçüldüğü algısını da beraberinde getiren bu görüş, bu küçük dünya içindeki etkileşimlerin daha hızlı ve etkin biçimde gerçekleşmesine yaramaktadır. Bu açıdan bakıldığında, sosyal medya kavramı da bireylerin etkileşim hızına katkı sağlayan bir olgu olarak dikkat çekmektedir. Ancak iletişimin başatlığına paralel olarak ilerleyen denetim kavramı da, İnternet ve sosyal medyanın gelişimine ayak uydurmayı başarmış; farklı yollarla İnternet'in sunduğu özgürlük alanının sınırlanması yolunda kimi adımlar atmıştır. Sansür kavramının karşılayabileceği sınırlamalar, bariz denebilecek biçimlerde İnternet ve sosyal medyanın yarattığı hareketlenmeler dâhilinde de görünür olmuşlardır. Sansürün doğal bir sonucu olarak görülebilecek otosansür de bireylerin sosyal medyadaki etkileşimleri üzerinde söz sahibi olma potansiyeli nedeniyle günümüz İnternet dünyası içinde önemli bir yer teşkil etmeye başlamıştır. Bu çalışma da Facebook örneği üzerinden sosyal medyadaki otosansür eğilimlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, gözetim ve suskunluk sarmalı bağlamında, çevrimiçi anket ve yarı yapılandırılmış görüşme aracılığıyla Facebook kullanıcılarının davranışlarını inceleyerek otosansür davranışlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Otosansür, İnternet sansürü, suskunluk sarmalı, gözetim, Facebook

Self-censorship in socıal media: Facebook sample

Öz

It is a well-established fact that the İnternet makes communicating easier comparing to the past. This idea, coming along with the perception of the world getting smaller, helps make the interactions more rapid and more efficient. From this point of view, the term social media emerges as an important concept which helps the interaction speed among the individuals. However control, as a defining concept which walks hand-in-hand with communication, has been keeping up with the İnternet and social media, also created various ways of limiting the freedom İnternet itself has provided. Limitations which can be described within censorship became apparent in the field of the movement which İnternet and social media has created. Self-censorship, which can be seen as a natural result of censorship itself, gained importance and has been holding a significant role due to its potential of limiting the interactions of the individuals. This study aims to reveal the self-censorship acts on social media through Facebook. This study aims to analyze the behaviours of Facebook users, in the context of surveillance and spiral of silence via using an online survey and semi structured inteview.

Keywords: Self-censorship, internet censorship, spiral of silence, surveillance, Facebook

Kaynakça

• SAYILI KANUN (2007). “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenmen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”, http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5651.html, Erişim tarihi: 01.02.2015.
• AB İLERLEME RAPORU (2012). http://t24.com.tr/media/editorials/files/2012_ ilerleme_raporu_tr.pdf, Erişim tarihi: 08.10.2014.
• COOK, Philip ve HEIMANN, Conrad (2010). Censorship and Two Types of Self-Censorship. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1575662, Erişim tarihi: 11.11.2014.
• CRESWELL, John. W. (2005). Educational Research. Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, ABD: Pearson Educattion.
• ERDOĞAN, İrfan ve ALEMDAR, Korkmaz (2010). Öteki Kuram, Ankara: Erk Yayınları.
• FILAK, Vincent; REINARDY Scott; MAKSL, Adam (2009). “Expanding and Validating Applications of the Willingness to Self-Censor Scale: Self-Censorship and Media Advisers’ Comfort Level with Controversial Topics”, Journalism & Mass Communication Quarterly, 82, p.368-382 http://jmq.sagepub.com/content/86/2/368, Erişim tarihi: 03.11.2014.
• GOFFMAN, Erving (2009). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, (Çev: B. Cezar), İstanbul: Metis Yayınları.
• GÖREN, Zafer (2014). “İnternet Özgürlüğünün Koruma Alanı ve Sınırları”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (26), 9-25 http://acikerisim.iticu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11467/899/M00580.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Erişim tarihi: 20.01.2015.
• HAYES, Andrew F.; GLYNN, Carroll.; J. SHANAHAN, James (2005a). “Willingness to Self-Censor: A Construct and Measurement Tool For Public Opinion Research”, International Journal of Public Opinion Research, 17 (3), s.298-323. http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=a9h&AN= 18394524&lang=tr&site=ehost-live, Erişim tarihi: 03.11.2014.
• HAYES, Andrew. F.; GLYNN, Carroll.; J. SHANAHAN, James (2005b). “Validating the Willingness to Self-Censor Scale: Individual Differences in The Effect of the Climate of Opinion on Opinion Expression”, International Journal of Public Opinion Research, 17 (4), p.443-454, http://search.ebscohost.com/login. aspx?direct=true&db=a9h&AN=19253616&lang=tr&site=ehost-live, Erişim tarihi: 03.11.2014.
• KALAMAN, Sefer (2011). İnternette özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi: Facebook, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• KEMP, Simon. (2015). Digital, Social & Mobile in 2015, http://wearesocial.com/uk/special-reports/digital-social-mobile-worldwide-2015, Erişim tarihi: 01.02.2015.
• KÖSE, Güven ve ÖZEN, Kerem (2010). “İnternet’te Sansür Üzerine Bir Değerlendirme”, http://www.bby.hacettepe.edu.tr/e-bulten/dosyalar/file/kose_ ozen_by2010.pdf, Erişim tarihi: 11.11.2014.
• SHIELD, Patricia M. ve RANGARJAN, Nandhini.(2013). A Playbook for Research Methods: Integrating Conceptual Frameworks and Project Management, ABD: New Forums Press.
• SLEEPER, Manya; BALEBAKO, Rebecca; DAS, Sauvic; McCONAHY, Amber Lynn; WIESE, Jason; CRANOR, Lorrie Faith (2013), “The post that wasn't: exploring self-censorship on Facebook”, http://dl.acm.org/citation.cfm ?id=2441865, Erişim tarihi: 09.09.2014.
• TOPRAK, Ali; YILDIRIM, Ayşenur; AYGÜL, Eser; BİNARK, Mutlu.; BÖREKÇİ, Senem; ÇOMU, Tuğrul (2009). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: “Görülüyorum Öyleyse Varım!”, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• TÜFEKÇİ, Zeynep (2008). “Can you see me now? Audience and disclosure regulation in online social network sites”, Bulletin of Science, Technology & Society, 28 (1), 20-36.
• UÇKAN, Özgür (2009), “Türkiye'de İnternet Sansürünün Kısa Tarihi... Ve Mümkün Geleceği!”, http://sansuresansur.blogspot.com.tr/2009/09/turkiyede-İnternet-sansurunun-ksa.html, Erişim tarihi: 20.01.2015.
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (9. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.