Animasyon filmlerinde insan ve doğa ilişkisi

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 0 - 0, 14.11.2016

Aslı İgit

https://doi.org/10.19145/gujofoc.17163

Öz

Günümüzde giderek artan kentleşme, endüstriyelleşme ve mevcut kitlesel üretim-tüketim ilişkilerinin bir sonucu olarak insanların doğa üzerinde oluşturduğu baskı ve tahribat artmaktadır. İnsan faaliyetlerinin doğada yarattığı olumsuz etkiler, farklı düşünce akımlarınca geliştirilen hareketlerle sorgulanmaktır. Doğa ve çevreye ilişkin sorunların küresel boyutlara ulaşmasıyla birlikte, farklı ekolojik hareketlerin yanı sıra kitle iletişim araçları da çeşitli anlatılar aracılığıyla dünya kamuoyunun dikkatini yaşanan ekolojik sorunlara çekmektedir.

                Çalışma kapsamında insanların doğaya yönelik müdahalesini eleştiren anlatı örnekleri olarak Orman Çetesi (Over the Hedge) ve Sevimli Hayvanlar (Konferenz der Tiere) animasyon filmleri incelenmiştir. Bu filmlerde insan ve insan dışı doğa ilişkisinin nasıl aktarıldığının saptanması amacıyla ekoeleştirel paradigma kullanılmış olup göstergebilimsel yöntem aracılığıyla da analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şu şekildedir; Orman Çetesi filminde insan ile insan dışı doğa ilişkisi kaotik olarak sunulmuş ve filmin başından itibaren aralarında ki çatışma vurgulanmıştır. Öte yandan Sevimli Hayvanlar animasyon filminde ise insan denetiminin dışında kalan çevreci tarihin romantik bir şekilde yeniden inşasından ziyade izleyiciyi çağdaş çevresel sorunlarla yüzleştirmiştir. Bunun yanı sıra filmin en başından sonuna kadar sürekli olarak insanın doğa üzerindeki baskısı ve yıkıcı etkisi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Animasyon, Çevre, Ekoloji, Ekolojik Hareketler, Ekoeleştiri

The nature relationship of human and nonhuman in animated films

Öz

Today, as a result of ever-increasing urbazination, industrialization and existing mass production consumption relationship, the pressure and demage of people on nature is on increase. These adverse effects of human activities on nature are being investigated by diverse movements of thought. In view of the troubles concerning nature and enviroment with global extent, various ecologic movements as well as mass mediums attract the attention of world public opinion to the present ecologic problems via various narrations.

                As some narration samples criticizing the human attemts on nature, such movies as ‘Over the Hedge’ and ‘Animals United’  are analyzed within the scope of the study. The information obtained in consequence of the research is as follows. In the film “Over the Hedge”, the relation between human and nonhuman nature are presented in a chaotic way and the conflict between them has also been emphasized all along the film. On the other hand, in the animation film “Animals United”, audience face contemporary environmental issues rather than the reconstruction of ecological history, which stays out of human inspection, romantically. Besides, the pressure and destructive effect of human on nature is consistently emphasized from the beginning of the film.

Keywords: Animation, Environment, Ecology, Ecological Movements, Ecocritical

Kaynakça

• ABİSEL, Nilgün (2006). Sessiz Sinema, Ankara: De Ki Basım Yayım.
• ALTUĞ, Fevzi (1990). Çevre Sorunları, Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
• BATI, Uğur (2010). Reklamın Dili, İstanbul: Alfa Yayınları.
• CANGIZBAY, Kadir (1989). “Hebeas Corpus’tan ‘Habeas Oikos’a Veya Ekolojizmin Zorunlu Güzergâhı”, Türkiye Günlüğü, Sayı 3, s.39-40.
• ENGELS, Friedrich (1996). Doğanın Diyalektiği, Ankara: Sol Yayınları.
• GÖKDAYI, İsmail (1997). Çevrenin Geleceği- Yaklaşımlar Ve Politikalar, Ankara: TÇV.
• GÖRMEZ, Kemal (1997). Çevre Sorunları Ve Türkiye, Ankara: Gazi Kitabevi.
• HÜNERLİ, Selçuk (2005). Canlandırma Sineması Üzerine, İstanbul: Es Yayınları.
• İNCE, Metin (1991). Çizgi Filmlerin 6- 18 Yas Grubu Bireylerin Yaşantılarında Yeri ve Önemi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• KABA, Fethi (1992). Animasyonun Eğitim Amaçlı Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• KÜÇÜKYILDIZ, Melik Çağrı (2014). Petrol Tankeri Kazalarının Deniz Çevresine Etkileri ve Tazmin Sistemi, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Denizcilik Uzmanlık Tezi, Ankara.
• OPPERMANN, Serpil (2012). Ekoeleştiri: Çevre Ve Edebiyat Çalışmalarının Dünü ve Bugünü, (Editör), Serpil Oppermann. Ekoeleştiri Çevre Ve Edebiyat. Ankara: Phoenix Yayınevi, s.9-57.
• ÖZ, Esat (1989). “Dünyada Ve Türkiye'de ‘Ekoloji Hareketi’nin Gelişimi: Çevre Koruma Derneklerinden Siyasal Partilere.” Türkiye Günlüğü Dergisi. Sayı 3, s.27-34
• ÖZERKAN, Ş. (2001). Medya, Dil Ve İletişim. İstanbul: Martı Yayınları.
• TAMKOÇ, Günseli (1994). “Derin Ekolojinin Genel Çizgileri”, Birikim Dergisi, Sayı 57-58, s.87-91
• WELLS, Paul. (1998). Understanding Animation, New York: Routledge.
• WİLLİAMS, Raymond (2011). Anahtar Sözcükler, İstanbul: İletişim Yayınları.