SEXUAL IDENTITY BASED HATE SPEECH IN NEW MEDIA: INCI SOZLUK SAMPLE

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 1376 - 1405, 29.09.2018

Zeynep Benan Dondurucu

https://doi.org/10.19145/e-gifder.435744

Cited By: 2

Öz

Today, new media has created a new space for freedom of expression to users with its features such as content production
freedom and independence from editorial supervision compared to traditional mass media. However, the impossibility
of finding out the producers of the content and not operating control mechanisms in Internet has made the new media
one of the platforms which hate speech can be produced and circulated. One of the new media vehicles in which hate
speech is constantly circulated is participatory dictionaries where users produce contents collectively. One of the groups
that become the target of hate speech on participatory dictionaries are LGBT individuals who are constantly subject to
discrimination and othering practices within the framework of their sexual identity due to the dominant ideological
discourse in public sphere. So, the messages which are taken part in popular category in the “homosexual, gay, lesbian,
bisexual, transexual” titles in 2010-2017 period in Inci Sozluk that is different from other participatory dictionaries with
its slang and sexist structure are examined to find out the production of sexual identity based hate speech due to
qualitative and quantitative content analysis method. In the research, the direct/indirect production of sexual identity based hate speech which is produced collectively in all titles are analysed according to presentation of sexual orientation
types. 

Anahtar Kelimeler

New Media, Sexual Identity Based Hate Speech, Participatory Dictionarie

YENİ MEDYADA CİNSEL KİMLİK TEMELLİ NEFRET SÖYLEMİ: İNCİ SÖZLÜK ÖRNEĞİ

Öz

Günümüzde yeni medya, geleneksel kitle iletişim araçlarına kıyasla sağladığı içerik üretim özgürlüğü ve editoryal
denetimden bağımsızlık gibi özelliklere bağlı olarak kullanıcıya ifade özgürlüğü açısından yeni bir alan yaratmıştır.
Ancak, İnternet üzerinde içerik üreticilerinin bilinememesi ve kontrol mekanizmalarının işletilememesi; yeni medyayı
nefret söyleminin yoğun bir biçimde üretildiği ve dolaşıma sokulduğu araçlardan biri haline getirmiştir. Nefret
söyleminin sürekli dolaşıma sokulduğu yeni medya araçlarından biri de; kullanıcıların kollektif bir biçimde içerik
ürettiği katılımcı sözlüklerdir. Katılımcı sözlükler üzerinde nefret söyleminin hedefi haline gelen gruplardan biri de;
cinsel kimlikleri nedeni ile egemen ideolojik söylem çerçevesinde kamusal alanda devamlı olarak ayrımcılığa ve
ötekileştirme pratiklerine maruz kalan LGBT bireylerdir. Bu bağlamda, bu çalışma içerisinde 2010-2017 yılları arasında
argo ve cinsiyetçi yapısı ile diğer katılımcı sözlüklerden ayrılan İnci Sözlük üzerinde “eşcinsel, gay, lezbiyen, biseksüel,
transeksüel” başlıkları altında popüler kategorisinde yer alan içerikler, cinsel kimlik temelli nefret söylemi üretim
biçimlerinin ortaya konulması amacıyla nitel ve nicel içerik analizi yöntemi temel alınarak incelenmiştir. Araştırmada,
incelenen tüm başlıklarda, farklı cinsel yönelimlerin temsili açısından doğrudan ve dolaylı olarak cinsel kimlik temelli
nefret söyleminin kollektif ve katılımcı bir biçimde üretildiği sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Yeni Medya, Cinsel Kimlik Temelli Nefret Söylemi, Katilimci Sözlükler

Kaynakça

• AĞLAN, T. Cengiz ve ŞENSEVER, F. Levent (2010). Ulusal Basında Nefret Suçları: 10 Yıl, 10 Örnek, İstanbul: Sosyal Değişim Derneği.
• ALEXA, İnci Sözlük, https://www.alexa.com/siteinfo/incisozluk.com.tr, Erişim Tarihi: 16. 09. 2017.
• ALTHUSSER, Louis (2003). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, (Çev: Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki Yayınları.
• AMERICAN PSYCHOLOGICAL ASSOCIATION, (2015), “Guidelines for Psychological Practice With Transgender and Gender Nonconforming People”, American Psychological Association 70 (9), s. 832– 864.
• AVRUPA KONSEYİ. (2014). Cinsel Yönelim veya Cinsiyet Kimliği Temelli Ayrımcılıkla Mücadele Avrupa Konseyi Standartları, (Çev. KAOS GL Derneği), Strazburg:Avrupa Konseyi Yayıncılık.
• AYGÜL, Eser (2010). “Facebook’ta Nefret Söyleminin Üretilmesi ve Dolaşıma Sokulması”, Yeni Medyada Nefret Söylemi, (Yay. Haz.) Tuğrul Çomu, İstanbul: Kalkedon Yayınları, s. 95-140.
• AYGÜL, Eser. (2013). Yeni Medyada Nefret Söyleminin Üretimi: Bir Toplumsal Paylaşım Ağı Olarak Facebook Örneği, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• BANKS, James (2011). “European Regulation of Cross-Border Hate Speech in Cyberspace: The Limits of Legislation”, European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice, (19) s. 1-13. (Çev.) Celalettin Dönmez, “Siberalemde Sınır Aşan Nefret Söylemleri Konusunda Avrupa Düzenlemeleri: Yasal Düzenlemenin Sınırları”, Küresel Bakış, 4 (13), s. 33-48.
• BERELSON, Bernard. (1952). Content Analysis in Communication Research, New York: Free Press.
• BİLGE, Remzi (2016). “Sosyal Medyada Nefret Söyleminin İnşası ve Nefret Suçlarına İlişkin Yasal Düzenlemeler”, Yeni Medya Dergisi, 1 (2), s.1-14.
• BiNARK, Mutlu ve ÇOMU, Tuğrul (2012). “Sosyal Medyanın Nefret Söylemi çin Kullanılması İfade Özgürlüğü Değildir!”, https://yenimedya.wordpress.com/2012/01/20/sosyal-medyanin-nefret-soylemi-icin-kullanilmasi-ifade-ozgurlugu-degildir/ Erişim Tarihi: 17.03.2017.
• BOTTOMORE, Tom (2005). Marksist Düşünce Sözlüğü, (Der.), Mete Tunçay, İstanbul: İletişim Yayınları.
• CAMMAERTS, Bart. (2009). “Radical Pluralism and Free Speech in Online Public Spaces. The Case of North Belgian Extreme Right Discourses”, International Journal of Cultural Studies, 12(6), s. 555–575.
• CANDANSAYAR, Selçuk (2009). Bir Ötekileştirme Pratiği Olarak Cinselliğin Tıbbileştirilmesi ve Eşcinsellik, Anti Homofobi Kitabı, Ankara: Kaos GL. s. 69-72.
• CANDANSAYAR, Selçuk (2011). “Tıbbın (Eş)cinselliğe Bakışı İçin Bir Arkeoloji Denemesi”, Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram Sayısı, 65-66, s. 149-165.
• CENGİZ, Kurtuluş. vd. (2004). Hegemonik Erkekliğin Peşinden, Toplum ve Bilim Dergisi, 101, s. 50-71.
• COMNINOS, Alex. (2013). The Role of Social Media and User-generated Content in Post-conflict Peacebuilding. Washington DC: World Bank.
• ÇINAR, Mahmut (2013). “Habercilik ve Nefret Söylemi”, (Editör), Mahmut Çınar, Medya ve Nefret Söylemi Kavramlar Mecralar Tartışmalar, İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları, s. 137-152.
• ÇOMU, Tuğrul, (2012) Video Paylaşım Ağlarında Nefret Söylemi: Youtube Örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• DEVRAN, Yusuf (2010). Haber, Söylem, İdeoloji, İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
• FOUCAULT, Michel (1998). Cinselliğin Tarihi, (Çev: Hülya Tufan), İstanbul: Afa Yayıncılık.
• FOUCAULT, Michel (2003). İktidar ve Beden. İktidarın Gözü. (Çev: Işık Ergüden). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• GELGEÇ, Ayşe. ve ÖKTEM, Pınar. (2008). Media Discourses On Homosexuality And Managing Heterosexism In Turkey. Art, Culture and Public Sephere: Expressive and Instrumental Values in Economic and Sociological Perspectives Conference. Venedik.
• GEORGE, Carlisle and SKERRI, Jackie. (2007). “Web 2.0 and User-generated Content: Legal Challenges in the New Frontier”, Journal of Information, Law and Technology (2). s.1-22.
• GIDDENS, Anthony (2013), Sosyoloji. (Haz.), Cemal Güzel, İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• GÖREGENLİ, Melek (2010). “Zalimin Zırt dediği Yer.” Amargi (17).
• GÖREGENLİ, Melek. (2011). “Heteroseksizm, Homofobi ve Nefret Suçları: Sosyal Psikolojik Yaklaşım”, Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram Sayısı, 65- 66, s.353-365.
• GÖREGENLİ, Melek (2013). “Nefret Söylemi ve Nefret Suçları”, (Editör), Mahmut Çınar, Medya ve Nefret Söylemi Kavramlar Mecralar Tartışmalar, İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları, s. 57-73.
• GRAMSCI, Antonio (1978). Selections from Political Writings 1921–1926, (Ed.), Quentin Hoare, London: Lawrence and Wishart.
• GÜNER, Umut vd. (2011), “Türkiye’de Cinsel Yönelim veya Cinsiyet Kimliği Temelinde Ayrımcılığın İzlenme Raporu 1 Ocak-30 Haziran 2010. ” İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayını, İstanbul, s.2-57.
• GÜREL, Emet ve YAKIN, Mehmet (2007). “Ekşi Sözlük: Postmodern Elektronik Kültür”, Selçuk İletişim, 4 (4), s. 203-219.
• İNCEOĞLU, Yasemin (2013). Tartışmalı Bir Kavram: Nefret Söylemi, (Editör), Mahmut Çınar, Medya ve Nefret Söylemi Kavramlar Mecralar Tartışmalar, İstanbul: Hrant Dink Vakfı, s. 75-92.
• İNCEOĞLU, Yasemin ve ÇOBAN, Savaş (2014). Öteki"leştirme Sürecinde Medyanın Yeri. (Editör), Yasemin İnceoğlu ve Savaş Çoban, Azınlıklar, Ötekiler ve Medya, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, s. 50-98.
• İNCEOĞLU, Yasmin ve SÖZERİ Ceren (2012). Nefret Suçlarında Medyanın Sorumluluğu: ‘Ya Sev Ya Terket ya da…”, (Editör), Yasemin İnceoğlu, Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları, , İstanbul: Ayrıntı Yayınları, s. 23-37.
• İNCİ SÖZLÜK, “Hakkında”, “İstatistikler”, http://www.incisozluk.com.tr/, Erişim Tarihi: 10.10. 2017.
• JENKINS, Henry. (2002). Interactive Audiences The 'Collective Intelligence' of Media Fans, http://web.mit.edu/21fms/People/henry3/collective%2intelligence.htmlErişim Tarihi:10.10.2017.
• KILIÇ, Deniz. (2011). “Bir Ötekileştirme Pratiği Olarak Basında Eşcinselliğin Sunumu: Hürriyet - Sabah Örneği (2008-2009)”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1, s. 143-169.
• KRIPPENDORFF, Klaus. (2003). Content Analysis: An Introduction to its Methodology, London, Sage Publications.
• MATHESON, Donald (2005). Media Discourse: Analysing Media Text, Berkshire: Open University Press.
• MCCARY, James Leslie, (1967). Human Sexuality, New York: D. Von Nostrand Company.
• NAHYA, Nilüfer (2011). “İmgeler ve Ötekileştirme: Cadılar, Yerliler, Avrupalılar”, Atılım Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), s. 27-38.
• OECD (2007). Participative Web: User-created Content, OECD Directorate for Science, Technology and Industry, http://www.oecd.org/sti/38393115.pdf, Erişim Tarihi:25.07.2017.
• OECD (2008), Measuring User-Created Content: Implications for the “ICT Access and Use by Households and Individuals” Surveys, http://www.oecd.org/dataoecd/44/58/40003289.pdf. Erişim Tarihi:25.07.2015.
• ÖZDEMİR AKGÜNDÜZ, Gülay (2013). Foucault’da İktidar Beden İlişkisi, Akademik Bakış Dergisi, 38, s.1-16.
• ÖZTEKİN, Hülya (2015). “Yeni Medyada Nefret Söylemi: Ekşi Sözlük Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (38), s. 925- 936.
• ROGERS, Everett Mitchell (1986). Communication Technology: The New Media in Society, New York: Free Publishing.
• SEGAL, Lynne. (1992). Ağır Çekim: Değişen Erkeklikler Değişen Erkekler, (Çev. Volkan Ersoy), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• SHIRKY, Clay (2008). Here Comes Everybody, Londra: Penguin.
• STANFORD ENCYCLOPEDIA OF PHILOSOPHY, Homosexuality. http://plato.stanford.edu/entries/homosexuality/, Erişim Tarihi: 15.07. 2017.
• ŞAH, Umut (2009), Türkiye’deki Gençlerin Cinsel Yönelimlere İlişkin Sosyal Temsilleri ve Homofobi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• ŞİMŞEK, Ali (2010), İnci Sözlük, İnci Tatmin, http://web.archive.org/web/20130426001852/http://birgun.net/lifes, Erişim Tarihi: 20. 07. 2017.
• TAR, Yıldız (2013), Yoldaş Ben İbneyim: Solun LGBT ile İmtihanı, İstanbul: Ceylan Yayınları.
• VAN DIJK, Teun (2003). “Söylem ve İdeoloji Çokalanlı Bir Yaklaşım”, (Editörler), Barış Çoban ve Zeynep Özarslan, Söylem ve İdeoloji, Su Yayınları, s. 13-112.
• VAN DIJK, Teun (2010). Söylem ve İktidar, (Editörler), Ayşe Çavdar ve Aylin B. Yıldırım, Nefret Suçları ve Nefret Söylemi, İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları, s. 9-44.
• WIKIPEDIA, İnciSözlük, https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nci_S%C3%B6zl%C3%BCk, Erişim Tarihi: 16. 09. 2017.