SOVYET HÂKİMİYETİ ALTINDAKİ TÜRK YURTLARININ BAĞIMSIZLIK DAVASINI AKTARAN YAYINLARA TÜRKİYE’NİN BAKIŞI (1923-1945)

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 1465 - 1475, 26.12.2019

Deniz Güner

https://doi.org/10.19145/e-gifder.582215

Öz

Sanayi devriminden sonra gelişen
sömürgecilik uzun vadede global bir savaşın yaşanmasına neden olmuştu. Birinci
Dünya Savaşı sonrası dünya haritası değişmiş bu değişiklik pek çok yeni sorunu
beraberinde getirmişti. Bu durumdan etkilenen coğrafyalardan biri de Türk
Dünyasıydı.

Savaş sonrası Anadolu’da Türkiye
Cumhuriyeti Devleti kurulmuştu. Kuzeyde kalan diğer Türk Yurtları ise Bolşevik
İhtilali sonrası kendi bağımsızlık mücadelesini vermeye çalışıyordu. Özellikle
Azerbaycan, kendi davasını konu alan yayınlar ile oldukça dikkat çekiyordu…

Bu çalışmanın amacı Sovyet
hâkimiyeti altındaki Türk yurtlarının bağımsızlık davasını aktaran yayınlara
Türkiye’nin nasıl bir tutum sergilediğini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Emin Resulzade, Yaş Türkistan, Millet Bayrağı, CanbekHavjoko

THE ATTITUDE OF TURKEY TOWARDS THE PUBLICATIONS WHICH TRANSMITS THE INDEPENDENCE ISSUE OF TURKISH HOMELANDS UNDER SOVIET DOMINANCE (1923-1945)

Öz

The colonialism
that developedafter the industrial revolution caused a global war in the
longrun. The worldmapafter the First World War changed, this change brought
manynewproblems. One of the geographies affected by this situation was the
Turkish World.

The Republic of Turkey was founded
in Anatolia after the war. The other Turkish territories in the north were
trying to give their independence struggle after the Bolshevik Revolution. In
particular, Azerbaijan attracted considerable attention with its publications.

The aim of this study is to reveal
the attitudes of Turkey towards the publications which transmits the
independence issue of Turkish homelands under Soviet dominance.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Emin Resulzade, CanbekHavjoko, Yaş Türkistan Dergisi, Millet Bayrağı Dergisi

Kaynakça

• AÇIK, Fatma (2009). “Nevai Şahsında Sovyet Bakış Açısının Yaş Türkistan Dergisi’nde Eleştirisi”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Prof. Dr. Hüseyin AYAN Özel Sayısı, 39, s. 912.ANDİCAN, A.Ahat (2009). Osmanlı’dan Günümüze Türkiye ve Orta Asya, İstanbul: Doğan Kitap Yayınları.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Bakanlar Kurulu Kararları Fonu: B.C.A. 30..18.1.1. Yer 27.54..3., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 22.59..13., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 48.66..11., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 48.68..4., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 50.87..7., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 52.11..5., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 52.11..11., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 54.36..9., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 57.63..16., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 63.30..17., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 64.31..9., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 73.30..11., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 78.71..20, B.C.A. 30..18.1.2. Yer 78.73..17., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 79.89..4., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 79.89..14., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 80.98..2., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 81.105..16., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 82.17..2., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 82.18..20., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 83.32..10., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 83.39..3., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 83.39..5., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 84.65..18., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 84.73..17., B.C.A. 30..18.1.2. Yer 84.89..11.
• CAN, Adem (2007). “Yeni Kafkasya Mecmuası”, Bilig, 41, s. 111-119.
• ÇİNAR, Orhan (2010). Muhaceretteki Türkistanlıların Gözünden Orta Asya ve Yeni Türkistan Dergisi (1927-1931), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• ENSEROV, Vefalı (2018). “Mehmet Emin Resulzade Önderliğinde Türkiye’de Çıkarılan Azerbaycan Siyasi Muhaceret Dergileri”, İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 3(1), s. 106.
• İNCE, Mustafa (2016). “Azerbaycan Muhaceretinin Etkili Bir Yayını Bildiriş Gazetesi (1930-1931)”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(6), s. 546.
• KARA, Abdulvahap (2002). Türkistan Ateşi: Mustafa Çokay’ın Hayatı ve Mücadelesi, İstanbul: Da Yayınları.
• ŞİMŞİR, Sebahattin (2002). Azerbaycan’ın İstiklâl Mücadelesi, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayınları.
• YAGUBLU, Nesiman (2015). Mehmet Emin Resulzade Ansiklopedisi, Ankara: Azerbaycan Kültür Derneği Yayınları.