THE RELATIONSHIP BETWEEN SELF- ESTEEM LEVEL AND WAYS OF COPING WITH STRESS OF SCHOOL DIRECTORS

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 1, 0 - , 01.06.2013

Dr. Canan Madenoğlu

Öz

The main aim of this study is to bring light to the school directors' coping strategies with stress used by them, their self esteem level and to find out the relationship between them. This research was carriedout with public primary and secondary schools directors in Eskisehir province. The survey research method was used in this study. For measurement ‘Ways of Coping Inventory' and ‘Self-Esteem Scale' were used with some demographic questions.
It was found that the self- esteem levels of directors are medium and high. The results show that participants prefer ‘self-confident' and ‘optimistic approaches'. Additionally, there is a significant relationship between school directors' ‘ways of coping stress' and their self-esteem level. There is a positive correlation between their self-esteem level and ‘self-confident', ‘optimistic approaches'. There is a negative correlation between their self-esteem level and ‘helpless', ‘submissive' and ‘seeking social support' approaches.
According to the data obtained from this study, there is a positive correlation between seniority -age and ‘helpless', ‘seeking social support' approaches. On the other hand, there is a negative correlation between seniority -age and ‘self-confident' approach. Negative correlation results show that the school directors with less seniority prefer more ‘self-confident' approach as compared with ones with more seniority.

Anahtar Kelimeler

Stress, ways of coping with stress, self-esteem, education director.

EĞİTİM KURUMU YÖNETİCİLERİNİN STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARININ BENLİK SAYGISI DÜZEYLERİYLE OLAN İLİŞKİSİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, eğitim kurumu yöneticilerinin stresle başa çıkma tarzları ve benlik saygısı düzeylerinin birbirleriyle olan ilişkisini belirlemektir. Bu çalışma Eskişehir il merkezinde çalışan, resmi ilk ve ortaöğretim kurumu yöneticileriyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma modeli olarak genel tarama modeli seçilmiştir. Bu model çerçevesinde ‘Stresle Başa Çıkma Ölçeği' ve ‘Benlik Saygısı Ölçeği', kullanılmış ve katılımcıların demografik özelikleri belirlenmiştir.
Eğitim yöneticilerinin stresle başa çıkma tarzlarından en fazla ‘Kendine güvenli' ve ‘İyimser yaklaşımı' tercih ettikleri, benlik saygısı düzeylerinin de orta ve yüksek düzeylerde yer aldığı sonucuna varılmıştır. Eğitim kurumu yöneticilerinin benlik saygısı düzeyleri ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişki incelendiğinde ise benlik saygısı düzeylerinin, ‘Kendine güvenli yaklaşım' ve ‘İyimser yaklaşımla' pozitif, ‘Kendine güvensiz yaklaşım', ‘Boyun eğici yaklaşım' ve ‘Sosyal destek arama' davranışıyla negatif bir ilişki içerisinde olduğu tespit edilmiştir.
Kendine güvensiz yaklaşım ve sosyal destek arama yaklaşımı kullanımının yaş ve kıdem artışıyla arttığı, kendine güvenli yaklaşımının kullanımı ile yaş ve kıdem arasında ise negatif ilişki gözlemlenmiştir. Bu sonuç daha genç ve daha kıdemsiz okul müdürlerinin kendine güvenli yaklaşımı, yaşça büyük ve kıdemlilere göre daha fazla tercih ettiklerini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Stres, stresle başa çıkma tarzları, benlik saygısı, eğitim yöneticileri

Kaynakça

• AKBULUT, Efe (2006). „Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin öz yeterlilik inançları‟, Y.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, Aralık 2006 Cilt:II1, Sayı: 2, 24-33.
• AKSARAY, Semra (2003). Ergenlerde Benlik Saygısı Geliştirmede Beceri Eğitimi ve Aktivite Merkezli Programların Etkisi, Çukurova Üniversitesi, Doktora Tezi, Adana.
• ALDEMİR, Ceyhan; BUDAK, Gönül (1998). Personel Yönetimi, İzmir: Barış Yayınları.
• AYDIN, Mustafa (2007). Eğitim Yönetimi, Ankara: Pegem A Yayıncılık, AYDIN, Betül; İMAMOĞLU, Seval (2001). „Stresle başa çıkma stratejisi geliştirmeye yönelik grup çalışması‟, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2001 Sayı: 14, 41-52.
• BALTAġ, Acar; BALTAġ, Zuhal (1999). Stres ve Başa Çıkma Yolları, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• BALYÜREK, Oluklu Dilek (1997). Lise Öğrencilerinin Öğrenilmiş Çaresizlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Bakımından İncelenmesi, Gazi Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• BARUTÇUGİL, İsmet (2006). Manager‟s Management, İstanbul: Kariyer Yayıncılık BOZKURT, Nergüz (2005).‟ İlköğretim Öğretmenlerinde, Stres Yaratan Yaşam Olayları ve Stresle Başa çıkma Tarzlarının Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi‟ Kastamonu Eğitim Dergisi, Ekim 2005, Cilt:13 No:2, 467-478.
• BUDAK, Gönül (1998). Yenilikçi Yönetim Yaratıcı Birey, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• BURGER, Jerry M (2006). Kişilik, (Çev: İnan Deniz, Erguvan Sarıoğlu), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• ÇELİKTEN, Mustafa (2008). Okul Örgütü ve Yönetimi, Ankara: PegemA Yayıncılık.
• ÇİFTÇİ, Pamik (2002). Bir Grup Lise Öğrencisinin Stresle Başa Çıkma Yolları İle Strese Karşı Dayanıklılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Ege Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, İzmir
• ERDOĞAN, İlhan (1999). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İstanbul: Avcıoğlu Basım Yayım.
• FOLKMAN, Susan; LAZARUS, Richard (1980). „An Analysis of Coping in a Middle-aged Community Sample‟. Journal of Health and Social Behavior. September Vol: 21, Page: 219-239.
• KAYA, Yahya Kemal (1993). Eğitim Yönetimi- Kuram ve Türkiye‟deki Uygulama, Ankara: Set Ofset Matbaacılık.
• KÖKNEL, Özcan (1998). Kaygıdan Mutluluğa Kişilik, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• LAZARUS, Richard; FOLKMAN, Susan (1985). Stress Appraisal and Coping. New York: Springer.
• ÖZMUTAF, Nezih Metin (2006). „Örgütlerde İnsan Kaynakları ve Stres: Ampirik Bir Yaklaşım‟, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, Sayı:1-2, s.75– 81. POPE, Alice; MCHALE, Susan (1988). Self-Esteem Enhancement with Children and Adolescents. New York: Pergamon Press.
• ROSENBERG, Morris (1985). Society and The Adolescent Self-Image. New Jersey: Princeton University Press.
• SALDAMLI, Asım (2000). „Otel İşletmelerinde Stres Kaynakları ve Çalışanlar Üzerindeki Etkileri‟, Ç. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6 Sayı:6, 28830
• SELYE, Hans (1977). Stress Without Distress, NY: Teach Yourself Books.
• SHARP, C; POCKINGTON. K (2002). „Study Support and the Development of Self-Regulated Learner‟ Educational Research. Volume:, Number 1 March 2002, Page: 29-41.
• TORTOP, Nuri; İSPİR, Eyüp G; AYKAÇ, Burhan (1993). Yönetim Bilimi, Ankara: Yargı Yayınevi.
• TUFAN, Beril; YILDIZ, Süleyman (1993). Geri Dönüş Sürecinde İkinci Kuşak, Ankara: Hacettepe Ünv. Yayınları.
• TÜRK, Ebru (2007). Spor Takımlarına Katılan ve Katılmayan Görme Engelli Öğrencilerin Benlik Saygılarının Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• ÜNSAR, Serap; İġSEVER, Halim (2003). „Trakya Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Öğrencilerinin Benlik Saygısını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi‟, Hemşirelik Forumu, 2003 Cilt: 6, Sayı:1,7–11.
• YÖRÜKOĞLU, Atalay (1998). Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunlar, İstanbul: Özgür Yayınları.
• ÜREDİ, Işıl; ÜREDİ Lütfi (2006). „Sınıf Öğretmeni Adaylarının Cinsiyetlerine, Bulundukları Sınıflara ve Başarı Düzeylerine Göre Fen Öğretimine İlişkin Öz-Yeterlik İnançlarının Karşılaştırılması‟, Y.Ü.Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:1 Sayı:2 http//www.yeditepe.edu.tr, Erişim Tarihi 25.10.2006.