A PERSPECTIVE OF DEVELOPMENT PLANS FROM A PUBLIC RELATIONS POINT OF VIEW: AN OVERVIEW OF THE YEARS 2001-2023

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 37, 23.03.2023

Nurullah Zafer Kartal

https://doi.org/10.19145/e-gifder.1190453

Öz

Nowadays, not only the private sector, but also public institutions are required to express themselves clearly before the eyes of their target audiences; so that institutions are able to establish better communication and connection with the public and receive their support when necessary, while facilitating detection of deficient aspects. Encompassing quite a functional and beneficial position in this process, public relations ensure the connection that prioritizes positive and reciprocal benefit between the institution and either existing or potential target audiences. Devising and deploying public relations within the framework of a plan are bound to yield the maximum benefit possible when it comes to inducing the correct motion at the right time in the public sector. An outlook of the traces of public relations, which design the public sector’s future, can cast a light on the significance invested in this matter.
The objective of this study is to detect the presence of public relations in development plans. Given the limitations of the research, the Eighth, Ninth, Tenth and Eleventh Development Plans, which were published between the years 2001 and 2023, were selected in accordance with the targeted sampling method, and the content analysis method was then utilized. In conclusion, the discipline of public relations is mentioned in its full title only in the Eight Development Plan. However, it is observed that the terminology, instruments and functions that are directly or indirectly associated with public relations are also mentioned in the index, introduction and other sections of the other development plans analyzed. In terms of the categories of evaluation, the Eleventh Development Plan, Tenth Development Plan, Eighth Development Plan and Ninth Development Plan -in respective order- are the most replete from a public relations point of view among the evaluated plans.

Anahtar Kelimeler

Public Relations, History of Public Relations, Public Relations in the Public Sector, Public Institutions, Development Plans.

KALKINMA PLANLARINA HALKLA İLİŞKİLER PERSPEKTİFİNDEN BİR BAKIŞ: 2001-2023 YILLARI ARASINDA BİR İNCELEME

Öz

ağımızda sadece özel sektör değil, kamu sektöründe bulunan oluşumların da kendisini hedef kitlesi nazarında doğru bir şekilde ifade etmesi gerekmektedir. Böylece, kurumlar halkla iyi bir iletişim ve ilişki kurabilmekte, etkileşim sağlayabilmekte, yeri geldiği vakit desteklerini alabilmekte, aksayan yönleri daha kolay tespit edilebilmektedir. Bu süreçte oldukça işlevsel ve fayda sağlayıcı konuma sahip halkla ilişkiler kuruluşun var olan veya potansiyel hedef kitlesi ile pozitif ve karşılıklı faydayı önceleyen bağlantıyı inşa etmektedir. Kamu sektöründe halkla ilişkiler etkinliklerinin doğru zamanda doğru hareketleri gerçekleştirilebilmesi adına bir plan çerçevesinde kurgulanması ve uygulamaya konulması maksimum yararı beraberinde getirebilmektedir. Kamu sektörünün geleceğini tasarlayan kalkınma planlarında halkla ilişkilerin izlerini aramak konuya verilen önemi aydınlatabilmektedir.
Çalışmanın amacı kalkınma planları içinde halkla ilişkilerin varlığını tespit etmektedir. Araştırmanın sınırlılıklarından ötürü, 2001 ve 2023 yılları arasında yayımlanan Sekizinci, Dokuzuncu, Onuncu ve On Birinci Kalkınma Planları amaçlı örneklem yöntemiyle seçilmiş ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak, halkla ilişkiler disiplini kendi ismiyle sadece Sekizinci Kalkınma Planında geçmekte, diğer planlarda yer almamaktadır. Fakat, incelenen diğer kalkınma planlarının içindekiler, giriş ve diğer bölümlerinde halkla ilişkilerin doğrudan veya dolaylı ilişkili olduğu terimler, araçları ve işlevleri bulunmaktadır. İncelenenler planlar arasında değerlendirme kategorileri bakımından halkla ilişkiler açısından en doygun olanların sırasıyla On Birinci Kalkınma Planı, Onuncu Kalkınma Planı, Sekizinci Kalkınma Planı ve Dokuzuncu Kalkınma Planı olduğu gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Halkla İlişkiler, Halkla İlişkiler Tarihi, Kamuda Halkla İlişkiler, Kamu Kurumları, Kalkınma Planları

Kaynakça

• Acar, Ali ve Sevinç, İsmail (2005). “1980 Sonrası Türk Kamu Yönetiminin Merkez Örgütünde Yapılan Reform Çalışmaları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), s. 19-37.
• Arklan, Ümit ve Kartal, Nurullah Zafer (2019). Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Halkla İlişkiler Amaçlı Sosyal Medya Kullanımı: Resmi YouTube Kanalı Üzerine Bir Araştırma, (Editörler), Emel Arslan, Tahsin Tapur ve Caner Aladağ. Sosyal Bilimler Araştırmaları, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları, s. 87-95.
• Arklan, Ümit ve Taşdemir, Erdem (2010). Kurum İçi Halkla İlişkiler, Konya: Literatürk.
• Asna, Alaeddin (2012). Kuramda ve Uygulamada Halkla İlişkiler, İstanbul: Pozitif Yayınları.
• Aydın, Ahmet Hamdi ve Taş, İbrahim Ethem (2016). Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bıçakçı, İlker (2002). İletişim ve Halkla İlişkiler, İstanbul: MediaCat.
• Borça, Güven (2019). Marka ve Yönetimi, (Editör), Ferruh Uztuğ, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Bowen, Shannon A., Rawlins, Brad ve Martin, Thomas (2019). An Overview of the Public Relations Function, New York: Business Expert Press.
• Bozdağ, İbrahim (2022). Türkiye’de Kamu Kuruluşlarında Halkla İlişkiler, http://www.halklailiskiler.com.tr/Turkiye_de_Kamu_Kuruluslarinda_Halkla_Iliskiler..php, Erişim Tarihi: 26.08.2022.
• Boztepe, Hatun (2014). Kamusal Halkla İlişkiler, İstanbul: Der’in Yayınları.
• Browne, Ken (2011). Sosyolojiye Giriş, (Çev: İbrahim Kaya), Ankara: Say Yayınları.
• Budak, Gönül ve Budak, Gülay (2014). İmaj Mühendisliği Vizyonundan Halkla İlişkiler, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
• Canpolat, Nesrin (2012). Tarihsel Süreçleri ve Hükümetlerin Yaklaşımı ile Türkiye’de Halkla İlişkiler, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Cimer.gov.tr (2021). 50 Soruda CİMER, https://www.cimer.gov.tr/50sorudacimer.pdf, Erişim Tarihi: 21.08.2021.
• DKP (2022). Dokuzuncu Kalkınma Planı, http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/2GaHo+KP2007-2013.pdf, Erişim Tarihi: 09.06.2022.
• Erdoğan, İrfan (2014). Teoride ve Pratikte Halkla İlişkiler, Ankara: Erk Yayınları.
• Erdoğan, İrfan (2012). Pozitivit Metodoloji ve Ötesi, Ankara: Erk Yayınları.
• Ertekin, Yücel (2000). Halkla İlişkiler, Ankara: Yargı Yayınevi.
• Ertekin, Yücel (2000). Halkla İlişkiler, Ankara: Yargı Yayınevi.
• Fawkes, Johanna (2001). Public Relations and Communications, (Editör), Alison Theaker. The Public Relations Handbook, New York: Routledge, s. 13-23.
• Fidan, Mehmet (2011). Halkla ilişkiler Gelişim Süreci, (Editörler), Ahmet Kalender ve Mehmet Fidan. Halkla İlişkiler, Konya: Tablet Yayınları, s. 49-78.
• Geçikli, Fatma (2016). Halkla İlişkilerin Kavramsal Çerçevesi ve Kapsamı, (Editör), Fatma Geçikli. Halkla İlişkiler, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, s. 4-29.
• Göksel, Ahmet Bülent ve Yurdakul, Nilay Başok (2004). Temel Halkla İlişkiler Bilgileri, İzmir: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayını.
• Gregory, Anne (2009). Management and Organization of Public Relations, (Editörler), Ralph Tench ve Liz Yeomans. Exploring Public Relations, Harlow: Prentice Hall, s. 19-34.
• Gürbüz, Sait ve Şahin, Faruk (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.
• Halıcı, Ali (2001). “İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Stratejileri, Çanakkale İlinde Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 7 (1), s. 11-26.
• Ivanovic, A. ve Collin, P. H. (2003). Dictionary of Marketing, London: Bloomsbury Publishing.
• Kalyon, Yeşim (2007). Halkla İlişkiler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kartal, Nurullah Zafer ve Dağ, Harun (2021). İlişkisel Bağlamda Kriz İletişimi ve Kriz Haberciliği, (Editörler), Mustafa Uslu, Erdal Hamarta, Coşkun Arslan ve Sabahattin Çiftçi. Akademik Araştırmalar 2021, Konya: Çizgi Kitabevi, s. 252-261.
• KAYA (1991). Kamu Yönetimi Araştırması Genel Rapor, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Kazan, Emine (2007). Eski Türkler ve Osmanlı’da Halkla İlişkiler, İstanbul: Yakamoz Yayınları.
• Kazancı, Metin (1980). Halkla İlişkiler, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Kazancı, Metin (2009). Kamuda ve Özel Sektörde Halkla İlişkiler, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Merriam-webster.com (2022). Propaganda, https://www.merriam-webster.com/dictionary/propaganda, Erişim Tarihi: 30.08.2022.
• Mutlu, Erol (2012). İletişim Sözlüğü, Ankara: Sofos.
• Nagy, Micheal (2013). Media Networks, (Editör), Robert L. Heath, Encyclopedia of Public Relations, California: Sage Publications, s. 554-556.
• OBKP (2022). On Birinci Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf, Erişim Tarihi: 02.06.2022.
• Okay, Ayla (2013). Pazarlama Amaçlı Halkla İlişkiler, (Editör), Aydın Ziya Özgür. Halkla İlişkiler, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, s. 130-157.
• Okay, Ayla ve Okay, Aydemir (2014). Halkla İlişkiler Kavram Strateji ve Uygulamaları, İstanbul: Der Yayınları.
• OKP (2022). Onuncu Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf, Erişim Tarihi: 06.06.2022.
• Onal, Güngör (1997). Halkla İlişkiler, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• oxfordlearnersdictionaries.com (2022). Risk, https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/risk_1?q=risk, Erişim Tarihi: 30.08.2022.
• Peltekoğlu, Filiz Balta (2009). Halkla İlişkiler Nedir?, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Pira, Aylin (2005). Halkla İlişkiler İçin Okumalar, İstanbul: Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri.
• Rençber, Hasan (2018). Halkla İlişkiler ve Şikâyet Yönetimi, (Editörler), Burak Eryılmaz, Kurtuluş Özlü, Yusuf Bahadır Keskin, Cem Yücetürk. Sosyal Bilimlerde Güncel Akademik Tartışmalar, Ankara: Gece Kitaplığı, s. 939-946.
• Resmigazete.gov.tr (2006). Yürütme ve İdare Bölümü, Genelgeler, Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) -Doğrudan Başbakanlık” ile İlgili 2006/3 Sayılı Başbakanlık Genelgesi, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/01/20060120.htm, Erişim Tarihi: 26.08.2022.
• Resmigazete.gov.tr (2022). Yasama Bölümü, Yönetmelikler, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi Yönetmeliği, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/06/20220604-23.pdf, Erişim Tarihi: 27.08.2022.
• Sbb.gov.tr (2022). Kalkınma Planları, https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/, Erişim Tarihi: 01.09.2022.
• Seitel, Fraser P. (2016). Halkla İlişkiler Uygulaması, (Çev. Ed.: Seda Mengü), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Selvi, Özgür; Ulucan, Maide ve Coşgun, Arzu Eser (2019). “Halkla İlişkiler ve Bir E-Devlet Uygulaması Olarak CİMER”, Akademik Bakış Dergisi, (75), s. 13-37.
• SKP (2022). Sekizinci Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/Sekizinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-2001-2005.pdf, Erişim Tarihi: 16.06.2022.
• Sobacı, Mehmet Zahid (2007). “Yönetişim Kavramı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Değerlendirmeler”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 5 (1), s. 219-235.
• Sp.gov.tr (2022). 2007-2013 Dokuzuncu Kalkınma Planı, http://www.sp.gov.tr/tr/temel-belge/s/5/2007-2013+Dokuzuncu+Kalkinma+Plani, Erişim Tarihi: 02.09.2022.
• Taylor, Maureen (2013). Civil Society, (Editör), Robert L. Heath. Encyclopedia of Public Relations, California: SAGE Publications, s. 120-122.
• Tengilimoğlu, Dilaver ve Öztürk, Yüksel (2008). İşletmelerde Halkla İlişkiler, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tortop, Nuri (2003). Halkla İlişkiler, Ankara: Yargı Yayınevi.
• Uygun, Serdar Vural (2018). “Türk Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler Kavramının Konumu: Anlayış, Uygulama ve Karşılaştırma”, Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1 (3), s. 20-36.
• Ülger, Billur (2003). İşletmelerde İletişim ve Halkla İlişkiler, İstanbul: Der Yayınları.
• Wilcox, Dennis L.; Cameron, Glen T. ve Reber, Bryan H. (2015). Public Relations Strategies and Tactics, Harlow: Pearson Education.
• Williamson, Judith (2000). Reklamların Dili, Reklamlarda Anlam ve İdeoloji, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Yalçın, Asuman. ve Ene, Selda. (2013). “Online Ortamda Kurumsal Marka İmajının Marka Sadakati ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 34 (1), s. 113-134.
• Yalçındağ, Selçuk (1987). Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler, Halkla İlişkiler Sempozyumu – 87, Ankara: Ankara Üniversitesi Basın – Yayın Yüksekokulu Yayınları.
• Yengin, Deniz (2017). İletişim Çalışmalarında Araştırma Yöntemleri ve Uygulamaları, İstanbul: Der Yayınları.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.
• Yıldırım, Besim (2015). İçerik Çözümlemesi Yönteminin Tarihsel Gelişimi Uygulama Alanları ve Aşamaları, (Editör), Besim Yıldırım, İletişim Araştırmalarında Yöntemler Uygulama ve Örneklerle, Konya: Literatürk, s. 105-153.