Mobil Gazetecilik – Hiper-yerel Gazetecilik Temelinde “Son Dakika Haberciliği”: Instagram Hesaplarının Editoryal Süreçleri Üzerine Bir Deneme

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 230 - 264, 01.04.2024

Ali Çakır , Gülten Arslantürk

https://doi.org/10.19145/e-gifder.1410487

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma kapsamında mobil gazetecilik ve hiper-yerel gazetecilik kavramları tartışmaya açılacaktır. Zira haberciliğin dijitalleşmesi ile hem küresel meseleler gündelik alana sirayet etmekte hem de yerel konulara ilgi artmaktadır. Birbirine karşıt görünen bu alanın kesişim kümesi olarak sosyal medya hesaplarını incelemeye almak önem arz etmektedir. Bir performans alanı olarak Instagram, haberciliğin de performe edilen bir mecra olarak yeniden üretilmesine imkân tanıyan bir görünüme sahip olmaktadır. Yaşadıkları yerler ile ilgili pragmatik bilgiye erişmek isteyen kullanıcılar ise hiper-yerel haberciliği kendi alanları ile kurdukları ilişkiyi kültürel bir bağlama yerleştirme olanağına sahip olmaktadır. İnstagram ‘son dakika’ sayfalarında, hiper-yerel gazeteciliğin iddia edildiği gibi kurgulanıp kurgulanmadığını, varsa eksikliklerin neler olduğunu tespit emek çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırmanın yöntemi olarak ise nitel araştırma metotlarından olasılıklı olmayan örneklem türlerinden biri olan kartopu örneklem tekniği kullanılmıştır. Bu bağlamda Instagram üzerinden yayın yapan İstanbul’un dört (4) ayrı semtinden [Beylikdüzü, Küçükçekmece, Ataşehir, Bahçelievler] haberler ulaştıran dört (4) sosyal medya hesabı yöneticisi ile yapılan yarı-yapılandırılmış görüşmeler neticesinde 5 tema belirlenmiştir. Bu temalar; katılımcıların Instagram’da yerel haber paylaşım hesabı açma nedenleri, katılımcıların haber kaynakları ile olan ilişkileri, katılımcıların reklam gelirleri, katılımcıların resmî kurumlarla ilişkileri, katılımcıların haber editoryal süreçlerine yaklaşımları olarak sıralanmıştır. Katılımcıların hepsi lisans eğitimlerini iletişim fakültelerinin gazetecilik bölümünde tamamlamıştır. Bunun sonucu olarak editöryal sürecin farkındalığı katılımcılarda yüksektir. Bununla birlikte İnstagramın kullanım pratiklerinin ortaya çıkardığı durum, tartışılmıştır. Görüşmeler neticesinde mobil gazeteciliğin hiper-yerel gazeteciliğe açtığı imkanlar Bourdieu’nun alan kavramı üzerinden incelenmiş ve hiper-yerel haberciliğin habitusu, beraberinde getirdiği etik sorunları ekseninde tartışmaya açılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnstagram, Mobil gazetecilik, Hiper-yerel gazetecilik, Bourdieu, Habitus

Etik Beyan

Bu çalışmada “T.C. Kastamonu Üniversitesi Rektörlüğü Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmalar ve Yayın Etiği Kurulu” tarafından verilen 04.10.2023 tarih ve 21 sayılı “Etik Kurul Onay Belgesi” çerçevesinde veri toplanmıştır.

Kaynakça

• AKGÜL, Selma Koç ve ŞEN Revşan (2022). Hiper-Yerel Medya Tartışmaları Bağlamında Whatsapp ve Telegram Uygulamalarının Karşılaştırmalı Analizi: Bir Saha Çalışması, (Editörler), Aysel Çetinkaya ve Gamze Yetkin Cılızoğlu. Dijital Çağda Etik Tartışmalar, Konya: Literatür Yayınları, s. 51-73.
• BOURDIEU, Pierre (2015a). Yeniden Üretim – Eğitim Sistemine İlişkin Bir Teorinin İlkeleri, (Çev: Aslı Sümer, Levent Ünsaldı ve Özlem Akkaya), Ankara: Heretik Yayınları.
• BOURDIEU, Pierre (2015b). Eril Tahakküm, (Çev: Bediz Yılmaz), İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• CARSON, Andrea; MULLER Denis and SİMONS Margaret (2016). “A New Symbiosis? Opportunities and Challenges to Hyperlocal Journalism in the Digital Age”, Media International Australia, 161 (1), p. 132-146.
• CASTELLS, Manuel, FERNÁNDEZ-ARDÈVOL, Mireia: QİU, Jack Linchuan; SEY, Araba (2009). Mobile Communication and Society: A Global Perspective, Cambridge: MIT Press.