DİJİTAL İLETİŞİM VE AKTİVİZM: İRAN’DA BAŞÖRTÜSÜNE YÖNELİK EYLEMLER VE BEYAZ ÇARŞAMBA ÖRNEKLERİ

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 331 - 361, 01.04.2024

Bora Güre

https://doi.org/10.19145/e-gifder.1416698

Öz

Bildiğimiz şekli ile aktivizm, yaşadığımız dünyada değişiklik yaratma isteğinin ortaya çıkardığı bir kavramdır. Aktivizm, sebebi politik, sosyal, çevresel veya dini olsun ya da olmasın, özünde içerisinde bulunduğumuz çevreyi, kendi gerçekliğimizi değiştirme dürtüsünü barındırır. Aktivizm, 70’lerin ortalarında ortaya çıkmış ve tarihi değiştirme, oluşturma veya tarihe tesir etme gücüne atıfta bulunan nispeten yeni bir terimdir. Bu çalışmanın temel sorunsalı aktivist halkla ilişkiler kavramının aktivist eylemlerde nasıl karşımıza çıktığıdır. Çalışmanın ilk bölümünde, aktivizm kavramının tanımlamalarını, aktivizm araçları ve aktivistler tarafından kullanılan taktiklerin neler olduğunu açıklanmıştır. İkinci bölümde aktivizm kavramı halkla ilişkiler disipliniyle ilişkilendirilmiş, aktivizmde kullanılabilecek en uygun halkla ilişkiler modeli literatüre bağlı kalınarak açıklanmıştır. Aktivist halkla ilişkiler, aktivist halkla ilişkiler stratejileri ve sanal ortamda aktivist halkla ilişkiler başlıkları incelenmiştir. Üçüncü bölümde örnek olay incelemesi olarak İran’da gerçekleştirilen aktivist eylemler ve Beyaz Çarşamba örnekleri ele alınmıştır. Son olarak araştırmadan elde edilen sonuçlar, diğer çalışmalara atıflar yapılarak yorumlanarak açıklanmış ve öneriler sunulmuştur. Araştırmanın sonunda İran’da gerçekleştirilen aktivist hareketlerin birçok farklı stratejiden yararlandığı tespit edilmiş ve aktivist halkla ilişkiler stratejileri ile yakından ilgili olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aktivizm, Eylemci, Halkla İlişkiler, Aktivist Halkla İlişkiler

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Teşekkür

Her zaman desteğini gösteren ve danışman hocam olan Deniz ÖZER'e teşekkür ederim.

Kaynakça

• BBC, (2022) ‘’ İran'da kadınlar başörtü yasalarına tepki olarak başlarını açıyor’’, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-62139368, Erişim Tarihi: 20.08.2022.
• BBC, (2022) ‘’ Juliette Binoche ve Marion Cotillard Gibi Oyuncular İranlı Kadınlara Destek İçin Saçını Kesti’’, https://www.bbc.com/turkce/articles/cn01lexwe1xo, Erişim Tarihi: 02.10.2022
• BBC, (2022), ‘’ İran'da Amini Protestoları ile Bağlantılı Üç İdam Cezası Daha Verildi’’, https://tr.euronews.com/2023/01/09/iranda-amini-protestolari-ile- baglantili-uc-idam-cezasi-daha-verildi, Erişim Tarihi: 11.11.2022.
• BİBER, Ayhan. (2006). Örgütlerde halkla ilişkiler, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• BROWN, Alison. (2018). Strategies for Effective Activism: A Practical Guide. New York: Harper Collins.