MOBİL UYGULAMALAR VE VERİ GÖZETİMİ: TÜRKİYE’DEKİ MOBİL UYGULAMA KULLANICILARININ GİZLİLİK ENDİŞELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 3, 1532 - 1557, 30.09.2024

Gizem Uyanık , Tolga Çelik

https://doi.org/10.19145/e-gifder.1409185

Öz

Sosyal medya platformlarından, mobil uygulamalardan, telefon operatörlerinden ve daha birçok farklı kaynaktan elde edilen kişiler veriler çeşitli sebeplerle kullanılmaktadır. Verinin çok hızlı bir şekilde artış göstermesi ve dijital alanlarda belirli amaçlarla işlenerek alınıp satılan bir metaya dönüştürülmesi gizlilik ihlallerine yönelik birçok tartışmayı beraberinde getirmiştir. Bu verilerin en fazla üretildiği alanların başında mobil uygulamalar gelmektedir. Herhangi bir mobil uygulama indirildiğinde o uygulamayı kullanabilmek için fotoğraf, e-posta, kişiler, dosyalar, konum, sesler vb. uygulamalara erişim izni istemekte ve izin verilmediği taktirde uygulamalar kullanılamamaktadır. Dolayısıyla kullanıcıların mobil uygulamaları kullanırken mahremiyetlerine yönelik aldığı kararlar, gizlilik ihlallerine karşı endişe ve farkındalık düzeylerini ortaya koymaktadır. Çalışma mobil uygulamaların kullanım pratiklerine ilişkin mevcut durumu ortaya koyma, mobil uygulamalar aracılığıyla kişisel bilgilerin işlenmesi adına gerçekleşen işlemlere karşı bireylerin bilgi düzeylerini ve bakış açılarını saptama amacı taşımaktadır. Çalışmada verilerin toplanmasında anket tekniği ve analiz edilmesinde ise SPSS 25.0 programı kullanılmıştır. Amacına yönelik örnekleme yöntemi kullanılarak Türkiye’de mobil uygulama kullanan 18 yaş üstü 1762 kişiyle yapılan araştırma sonucunda, bireylerin mobil uygulamaları kullanırken kişisel verilerine dair endişe duymalarına rağmen mobil uygulamaları kullanmaya devam ettikleri ve kişisel verilerine karşı farkındalık düzeylerinin düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gözetim, Mobil Uygulamalar, Mahremiyet, Veri Gözetimi

Etik Beyan

Çalışma Ege Üniversitesi Tarafından Alınan 03.02.2021 Tarih ve E.37810 Sayılı Etik Kurul İzni ile Yürütülmüştür.

Destekleyen Kurum

Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi Tarafından Desteklenmiştir.

Proje Numarası

22380

Kaynakça

• ANDREJEVİC, Mark. (2007). Surveillance in the Digital Enclosure. The Communication Review, 10 (4), s. 295-317.
• ARMSTRONG, Martin (2020). The Apps Americans Can't Live Without, https://www.statista.com/chart/23230/apps-people-cant-do-without-united- states/, Erişim Tarihi: 15.11.2021.
• BAUMAN, Zygmunt (2019). Akışkan Modernite, (Çev: Sinan Okan Çavuş), İstanbul: Can Yayınları.