KADIN DERGİLERİ ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSÜTÜ TEZLERE İLİŞKİN BİR ANALİZ

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 3, 1319 - 1353, 30.09.2024

Nazan Kahraman , Emrah Koparan

https://doi.org/10.19145/e-gifder.1507799

Öz

Osmanlı İmparatorluğunda kadın dergilerinin yayın hayatına başladığı tarihsel süreç Tanzimat ile başlayan ve Meşrutiyetle devam eden modernleşme sürecidir. Erkekler tarafından kadınlar için çıkarılan ilk dergileri, önce kadınların yazılarıyla destek verdiği sonra sahip ve yazı kadrosunun kadınlar olduğu dergiler izlemiştir. Yayınlandıkları dönemin tarihsel, ekonomik ve toplumsal hayatının izlerini taşıyan bu dergiler aynı zamanda gazetecilik ve habercilik pratiklerinin bir ürünüdür. Bu çalışmanın amacı kadın dergileri üzerine yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesidir. Çalışma kapsamında Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının Ulusal Tez Merkezi sitesinde kayıtlı ve erişime açık olan 147 tez, oluşturulan kategorilere göre incelenmiştir. Tezlere ilişkin veriler istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında elde edilen bulgulardan biri, tez yazarlarının neredeyse tamamının kadın olduğudur. Çoğunluğu sosyal bilimler enstitülerinde çalışılan tezler en fazla tarih anabilim dalında çalışılmıştır. Tezlerin çok büyük bir kısmında “içerik çözümlemesi” kullanılmıştır. Çalışmanın en önemli sonucu, kadın dergilerinin Türkiye’de feminist hareketin kendine alan açmaya çalıştığı veya meşruluk kazanmaya çalıştığı 1980’lerin sonunda akdeminin ilgisini çekmiş olmasıdır. Bununla bağlantılı olarak bir diğer sonuç, teorik çerçevesi olan tezlerin yarıdan fazlasında feminist kuramlar kullanılmış olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Kadın dergileri, lisansüstü tez, içerik analizi, kadın hareketi.

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• AKAL, Emel (2008). Kızıl Feministler, İstanbul: TÜSTAV. AKGÜN, Büşra (2018). Osmanlı Kadın Kimliğinin İnşasında Terakki-i Muhadderat, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri. AKŞİN, Elif Ekin (2015). Kızların Sessizliği Kızların Sessizliği: Kız Enstitülerinin Uzun Tarihi, İstanbul: İletişim. ALTUN, Abdülrezak (2005). “Yerel Medya Çalışanlarının Eğitim İhtiyacı ve Yerel Medya Enstitüsü”, İletişim Araştırmaları, 3 (1-2), s. 75-104.