Social and Cultural Differences in Adaptation Films: The Examples of Fıstık Gibi Maşallah (1964) and Some Like It Hot (1959)

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 3, 1918 - 1939, 30.09.2024

Haşim Demirtaş

https://doi.org/10.19145/e-gifder.1517229

Öz

Novels and theater have been the sources that producers and directors have benefited from in every period of cinema history. Many theatre performance and literary works have been adapted to cinema. Turkish cinema has also used this transfer method since its early years. In addition to films adapted from the original text, an adaptation of an adapted film can also be adapted. Adaptation films are like a template for directors who want to make an adaptation thanks to the script, characters, locations, music and other stylistic elements that are already ready. The only thing that is done is to take the subject of the source film completely or partially and to translate into Turkish the characters, environment, dialogues and music. In this study, which aims to reveal the changing social and cultural differences in the transfer of films, which are cultural products of the society from which they originate, to another culture through adaptation, this study focuses on the films Some Like It Hot/Some Like It Hot (1959), which won awards in international film competitions such as the Oscars, Golden Globes and BAFTA, and the Yeşilçam adaptation of the film, Fıstık Gibi Maşallah (1964). The films were analyzed through content analysis. As a result of the analysis, common and divergent points were identified in both films. Fıstık Gibi Maşallah has the same subject, theme, plot and characterization as the source film. Character names, music and locations were changed. The film has undergone a process of turn into Turkish, which is a method of adaptation.

Anahtar Kelimeler

Cinema, Adaptation, Hollywood, Yeşilçam

Uyarlama Filmlerde Toplumsal ve Kültürel Farklılıklar: Fıstık Gibi Maşallah (1964) ve Some Like It Hot (1959) Örnekleri

Öz

Roman ve tiyatro sinema tarihinin her döneminde yapımcı ve yönetmenlerin yararlandığı kaynaklar olmuştur. Birçok tiyatro oyunu ve edebi eser, sinemaya uyarlanmıştır. Türk sineması da ilk yıllarından itibaren bu aktarım yöntemini kullanmıştır. Orijinal metinden sinemaya uyarlanan filmlerin yanı sıra, uyarlama bir filmin de uyarlaması yapılabilir. Uyarlama filmler, zaten hazır olan senaryo, karakter, mekân, müzik ve diğer biçemsel unsurlar sayesinde uyarlama yapmak isteyen yönetmenler için bir şablon gibidir. Yapılan tek şey, kaynak filmdeki konunun tamamen veya kısmen alınması, karakterlerin, çevrenin, diyalogların ve müziğin Türkçeleştirilmesinden ibarettir. İçinden çıktığı topluma ait kültürel bir ürün olan filmlerin uyarlama yoluyla bir başka kültüre aktarılmasında değişen toplumsal ve kültürel farklılıkları ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada Oscar, Altın Küre, BAFTA gibi uluslararası film yarışmalarında ödül alan Some Like It Hot/Bazıları Sıcak Sever (1959) ile filmin Yeşilçam uyarlaması olan Fıstık Gibi Maşallah (1964) filmlerine odaklanılmıştır. Filmler, içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. İnceleme sonucunda her iki filmde ortaklaşan ve ayrışan noktalar tespit edilmiştir. Fıstık Gibi Maşallah, kaynak film ile aynı konuya, temaya, olay örgüsüne ve karakterizasyona sahiptir. Karakter isimleri, müzikler ve mekanların ise değiştirildiği görülmektedir. Film, bir uyarlama yöntemi olan Türkçeleştirme işlemine uğramıştır.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Uyarlama, Hollywood, Yeşilçam

Kaynakça

• BAZIN, Andre (2011). Sinema Nedir?. (Çev: İbrahim Şener), İstanbul: Doruk. BENTLEY, Eric (1968). The Psychology of Farce, (Editör), Eric Bentley. Let's Get a Divorce! And Other Plays, New York: Hill and Wang, INC, s. vii-xx. CAHIR, Linda Costanzo (2006). Literature into Film: Theory and Practical Approaches. North Carolina: McFarland. ÇETİN ERUS, Zeynep (2005). Amerikan ve Türk sinemalarında Uyarlamalar: Karşılaştırmalı Bir Bakış. İstanbul: Es.