Yapay Zekâ ve Sinemanın İletişim Olanakları: Destekleyici ve Alternatif İletişim Uygulamaları

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 752 - 776, 30.09.2025

Saygın Koray Doğaner , Sedat Cereci

https://doi.org/10.19145/e-gifder.1680641

Öz

İletişim, bireyin sadece çevresiyle bağ kurmasını değil, aynı zamanda kendini gerçekleştirmesini sağlayan temel bir yaşamsal eylemdir. İnsan olmanın en belirleyici özelliklerinden biri olan iletişim, çoğu zaman doğal bir yeti gibi kabul edilse de, herkes için eşit erişilebilirlikte değildir. Doğuştan ya da sonradan gelişen çeşitli nedenlerle bazı bireyler iletişim kurmada ciddi zorluklarla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu durum, yalnızca bireyin kendini ifade etmesini değil, aynı zamanda sosyal yaşama katılımını da doğrudan etkilemektedir.
İçinde bulunduğumuz hipermodern çağ, teknolojiyi yalnızca bilgiye ulaşmanın değil, aynı zamanda insanın temel ihtiyaçlarını desteklemenin de bir aracı haline getirmiştir. Bu bağlamda, yapay zekâ temelli artırıcı ve alternatif iletişim (AAC) çözümleri, iletişimde çeşitli engellerle karşılaşan bireyler için önemli imkânlar sunmaktadır. Geliştirilen bu teknolojiler sayesinde bireyler, kendilerini ifade edebildikleri, etkileşim kurabildikleri ve toplumsal hayata daha aktif biçimde katılabildikleri bir düzleme erişebilmektedir.
Bu noktada, iletişimin çok boyutlu doğası içinde yer alan sinema görsel-işitsel anlatı araçlarının hem de genel olarak iletişim sorunlarına yaratıcı çözümler sunma potansiyeli açısından dikkat çekici olduğu görülmektedir. Sinema, yalnızca bir eğlence aracı değil; aynı zamanda farklı iletişim biçimlerinin görünür kılındığı ve yapay zekâ destekli çözümlerin temsil bulduğu zengin bir anlatı alanıdır. Böylece sinema, hem temsili hem de teknolojik açıdan, iletişimde kapsayıcılığı destekleyen bir mecra olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İletişim , yapay zekâ , destekleyici ve alternatif iletişim , sinema.

Proje Numarası

1.

ARTIFICIAL INTELLIGENCE AND COMMUNICATIVE POSSIBILITIES OF CINEMA: AUGMENTATIVE AND ALTERNATIVE COMMUNICATION APPLICATIONS

Öz

Communication is a fundamental vital act that enables an individual not only to connect with his/her environment but also to realise himself/herself. Communication, which is one of the most defining characteristics of being human, is not equally accessible for everyone, even though it is often regarded as a natural ability. Some individuals may face serious difficulties in communicating due to various congenital or acquired reasons. This situation directly affects not only the individual's self-expression but also his/her participation in social life.
The hypermodern age we are in has made technology not only a means of accessing information, but also a means of supporting the basic needs of human beings. In this context, artificial intelligence-based augmentative and alternative communication (AAC) solutions offer important opportunities for individuals who face various barriers in communication. Thanks to these technologies, individuals can access a platform where they can express themselves, interact and participate more actively in social life.
At this point, it is seen that cinema audiovisual narrative tools, which are included in the multidimensional nature of communication, are remarkable in terms of their potential to offer creative solutions to communication problems in general. Cinema is not only a means of entertainment; it is also a rich narrative field where different forms of communication are made visible and artificial intelligence-supported solutions are represented. Thus, cinema stands out as a medium that supports inclusiveness in communication, both representationally and technologically.

Anahtar Kelimeler

Communication , Artificial Intelligence , Augmentative and Alternative , Cinema.

Etik Beyan

"Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi kapsamında değerlendirilmek üzere göndermiş olduğumuz ' Artificial Intelligence and Communicative Possibilities of Cinema: Augmentative and Alternative Communication Applications' başlıklı bu çalışma etik kurul izni gerektirmemektedir."

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurumdan destek alınmamıştır.

Proje Numarası

1.

Kaynakça

• Bernasconi, T. (2024). Mehr Teilhabe durch Förderung von kommunikativer Kompetenz und Alltagskommunikation. UK-Symposium 2024 (p. 1-13). Universität zu Köln.
• ,Burger & Letonja. (2019). Unterstützte Kommunikation. Hochschule Luzern. 775
• DOĞANER, Saygın Koray ve CERECİ, Sedat. (2025). Artıfıcıal Intellıgence and Communıcatıve Possıbılıtıes Of Cınema: Augmentatıve and Alternatıve Communıcatıon Applıcatıons. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (egifder), 13 (2), 752- 776
• Cesa, C. C., & Mota, H. B. (2015). Augmentative and alternative communication: Scene of Brazilian journal. Revista CEFAC, 17(1), 264–269. https://doi.org/10.1590/1982-021620150114
• Communication Matters. (2015). What is AAC? Introduction to Augmentative and Alternative Communication. ISAAC (UK).
• Förster & Wahl. (2019). Unterstützte Kommunikation in der Sprachtherapie. Ö. Y. T.
• Fritzsche (Ed.), Spektrum Patholinguistik 11 (pp. 91–112). Universitätsverlag Potsdam.
• Gonzales, C. H. (2010). Handbook of research on developments in e-health and telemedicine: Technological and social perspectives. M. Cruz-Cunha (Ed.), Augmentative and alternative communication technologies (pp. 541–556). IGI Global.
• Hochheimer, J. L. (2016). The states of spiritual communication: Exploring the sharing of meaning. M. B. de Souza (Ed.), Spirituality across disciplines: Research and practice (pp. 259–271). Springer.
• HPS Burgdorf. (2022, 9 February). Unterstützte Kommunikation (UK). HPS Burgdorf https://www.hpsburgdorf.ch/fileadmin/user_upload/Dokumente/HPS/Informa tion_Unterstu__tzte_Kommunikation_UK.pdf Karlitschek, I., & Rudolph, A. (2018). Eistige Entwicklung. Bayerisches Staatsministerium für Unterricht und Kultus.
• Krug, R., Stübner, H., & Hoffmann, S. (2019). Fragestellung und Therapieziel. In T. Fritzsche, Ö. Yetim, C. Otto, & A. Adelt (Eds.), Spektrum Patholinguistik 11 (pp. 135–142). Universitätsverlag Potsdam.
• Light, J. C., & McNaughton, D. B. (2020). Literacy intervention for individuals with complex communication needs. In J. C. Light & D. R. Beukelman (Eds.), Augmentative & alternative communication: Supporting children and adults with complex communication needs (pp. 427–482). Paul H. Brookes Publishing Co.
• Loncke, F. (2022). Augmentative and Alternative Communication Models and Applications. Plural Publishing, Inc. Miner, M. D. (2016). Spirituality: Perspectives from psychology. M. B. de Souza (Ed.), Spirituality across disciplines: Research and practice (pp. 165-178). Springer. Oligmüller, K., Kasper, B., Schultheis, S., Dedy, A., Kopplin, J., Timpe, S., Aschhoff, S., & Amberg, J. (2019). Unterstützte Kommunikation. Helen-Keller-Schule. 776 DOĞANER, Saygın Koray ve CERECİ, Sedat. (2025). Artıfıcıal Intellıgence and Communıcatıve Possıbılıtıes Of Cınema: Augmentatıve and Alternatıve Communıcatıon Applıcatıons. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (egifder), 13 (2), 752- 776
• Otto, K. & Wimmer, B. (2021). Unterstützte Kommunikation: Ein Ratgeber für Eltern, Betroffene, Angehörige sowie Therapeuten und Pädagogen. Schulz-Kirchner Verlag GmbH. Schlosser, R. W., & Wendt, O. (2008). Effects of augmentative and alternative communication intervention on speech production in children with autism: A systematic review. American Journal of Speech-Language Pathology, 17(3), 212–230. https://doi.org/10.1044/1058-0360(2008/021) Scholz, M., & Stegkemper, J. M. (2022). Unterstützte Kommunikation: Grundfragen und Strategien. Ernst Reinhardt Verlag. Zhang, K. W. (2016). Towards a holistic teacher education: Spirituality and special education teacher training. M. B. de Souza (Ed.), Spirituality across disciplines: Research and practice (p. 139). Springer.