MİLLİ KİMLİĞİN İNŞASI: BİR TERÖR OLAYI ÖRNEĞİ

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1, 19 - 39, 01.06.2012

Gülten Uçan

Öz

Uluslararası dünya sistemi meşruiyetini, diğerlerinden farklı olduğu iddiasına yaslanan “uluslar”ın her

birinin bir devleti olması gerektiği savından alır1. Bu sistemin sürekliliği de insanların sadece fiziksel, hukuksal ya da siyasal olarak değil, temelde zihinsel düzeyde bir ulusa ait diğer ulusların mensuplarından da farklı

olduklarına ikna edilmelerine bağlıdır. Milliyetçilik –siyaset bilimi literatüründe yaygın kabul gören bir

yaklaşımla- modernite düşüncesi ile birlikte ortaya çıkan ve amacı ulus-devletin iktidarına milli kimlik inşası

yoluyla meşruiyet kazandırmak olan bir ideolojidir. Milli kimlik kişinin adı kadar doğal, onun kadar unutulmaz

bir kimliklenme biçimi olmak zorundadır. Bu nedenledir ki milliyetçilik sadece aşırı ve militan anlamda siyasal

bir düşünüş biçimi olarak ele alınamaz. Ulus olma fikrinin sorgulanmadan kabul edilmesini sağlayan, ulusu

olmadığı halde var eden her temsil biçimi, her pratik milliyetçilik bağlamında ele alınabilir.

Bu çalışma milliyetçiliğin gazeteler aracılığıyla kimlik inşa etme sürecini sergileme amacı gütmektedir.

Gazetelerin kriz dönemlerinde atağa kalkan milli birlik temasını oluşturma biçimleri, stratejileri Van Dijk’ın

ideolojik kategorileri yardımı ile analiz edilmiştir. İngiliz Konsolosluğu’nun ve HSBC Bankası’nın

bombalanması olaylarının 21 Kasım 2003’e ait yedi gazetede (Hürriyet, Milliyet, Sabah, Cumhuriyet, Vakit,

Zaman) nasıl yer aldığı, haber söylemlerinin nasıl kurulduğu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Milliyetçilik, Milli Kimlik, Söylem Analizi, Gazete Haberi, Terörizm

Kaynakça

• Anderson, B. (1995). Hayali Cemaatler, İstanbul: Metis Yayınları
• Billig, M. (2002). Banal Milliyetçilik, İstanbul: Gelenek Yayıncılık
• Bilgin, N. (2003) Sosyal Psikoloji Sözlüğü, İstanbul: Bağlam Yayınları
• Delannoi, G. (1998). “Milliyetçilik Ve İdeolojik Kataliz”, Uluslar Ve Milliyetçilikler, Derleyen: Leca, J., İstanbul: Metis Yayınları
• Dursun, Ç. (2001). Televizyon Haberlerinde İdeoloji, Ankara: İmge Yayınevi
• Hobsbawn, E.J. (1995). 1780’den Günümüze Milletler Ve Milliyetçilik ‘Program, Mit, Gerçeklik’, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Gellner, E. (1998). Milliyetçiliğe Bakmak, İstanbul:İletişimyayınları
• İnal, A. (1996). Haberi Okumak, İstanbul: Temuçin Yayınları
• Laclau, E. & Mouffe, C. (1992). Hegemonya Ve Sosyalist Strateji, İstanbul: Birikim Yayınları
• Larraın, (1995). İdeoloji Ve Kültürel Kimlik, İstanbul: Sarmal Yayınevi
• Morley&Robıns. (1997). Kimlik Mekanları, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Oktar, L. (2002). Laik Antilaik Söylemlerde Biz/Onlar Çatışması, Laik Antilaik Çatışmasında Farklı Söylemler, Dokuz Eylül Yayınları: İzmir
• Rutherford, J. (1997). Kimlik, İstanbul: Sarmal Yayınları
• Üşür, S. (1997). İdeolojinin Serüveni, Ankara: İmge Yayınevi
• Van Dıjk, T. (2003). Söylem Ve İdeoloji, Söylem Ve İdeoloji, İstanbul: Su Yayınları
• Van Dijk, T. (1998). Ideology: A Multidisciplinary Approach, London: Sage Publications Yıl:2 Sayı:139