Sağlık Hizmeti Öncesi İletişim Süreci ve Yeni Medya

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 138 - 155, 25.06.2020

Sibel Onursoy , Yağız Sunay

Öz

Yeni medya dijital ortamda bulunanlara ve sağlık kuruluşlarına yüksek iletişim fırsatı ve çift taraflı etkileşim olanağı sunmaktadır. Sağlık kurumlarının yüksek kaliteli hizmet sunmak, bu doğrultudaki politikalarını oluşturmak, ileri bakış açısını gözler önüne sermek ve güven oluşturmak gibi hedeflerine ulaşmak için bu dijital ortamda bulunmaları gerekli ve avantajlıdır. Ancak yeni medyanın sağlık iletişimindeki boyutu eleştirel bakış açısıyla değerlendirilebilir. Bu nitel bir araştırmadır. Yarı-yapılandırılmış görüşme tekniği çerçevesinde potansiyel hastaların, sağlık kurumlarıyla iletişime geçme öncesinde kendilerine gerekli olan branşı saptama, danışma, bilgi alma, doktor bulma vb. konularda ne tür aşamalardan geçtiği, bu aşamalarda hastaların nasıl ve kimler tarafından yönlendirildiği, internetin ve etkileşim özelliğinin bu aşamadaki rolü, yeni medya ortamlarının bu aşamadaki olumlu ve olumsuz payı, kullanıcıların bakış açısından dijital ortamın yardım yeterlilikleri değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, hastaların bilgilendirilme ve bilgi isteme, sağlık kuruluşu ve personelini seçme, güvenli ortamda sağlık hizmeti alma, vb. gibi hasta hakları bilinci de değerlendirilmektedir. Yüz yüze görüşmeler, az bilinen olgu ve karmaşık süreçleri açığa çıkarmak ve katılımcıların algılarına rasyonel bir çerçeve oluşturmak amacıyla bu açıklayıcı çalışmada kullanılmaktadır. Araştırma sonuçlarında, katılımcıların belirttiği tekrar eden durum ve olaylar, kendi durumlarında tespit ettikleri sorunlar temelinde sağlık okuryazarlıklarının yetersizliği vurgulanmaktadır. Sağlık hizmetleri sunumunda teknolojik ilerlemelerden faydalanılması, online rehberliklerin artırılması sağlık iletişiminin gerçekleştirilmesinde fayda sağlayacaktır.
Anahtar kelimeler: Sağlık iletişimi, yeni medya, sosyal ağlar, e-sağlık hizmetleri.

Anahtar Kelimeler

Sağlık iletişimi, yeni medya, sosyal ağlar, e-sağlık hizmetleri

Kaynakça

• Antheunis, M. L., Tates, K. & Nieboer, T. E. (2013). Patients’ And Health Professionals’ Use of Social Media in Health Care: Motives, Barriers And Expectations. Patient Education and Counseling, 92 (3), 426-431.
• Baumgartner, S. E. & Hartmann, T. (2011). The Role Of Health Anxiety in Online Health Information Search. Cyberpsychol Behav. Soc. Netw. 14(10): 613-618.
• Bulut, S. & Uğurluoğlu, Ö. (2018). Aile Hekimlerinin Bakış Açısı ile Sevk Zincirinin Değerlendirilmesi, Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 2018; 22 (3): 118-132.
• Castells, M. (2013). Ağ Toplumunun Yükselişi- Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür 1.Cilt. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2016). İletişimin gücü. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chretien, K. C. & Kind, T. (2013). Social Media as A Tool in Medicine. Circulation, 127, 1413-1421.
• Haug, P.J., Gardner, R.M., Evans, R.S., Rocha, B.H., & Rocha, R.A. (2016). Clinical Decision Support at Intermountain Healthcare. In Clinical Decision Support Systems, pp. 245-274. Switzerland: Springer.
• Kalkınma Planları, Türkiye Cumhuriyeti Strateji ve Bütçe başkanlığı, http://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/, Erişim tarihi 28.11.2019.
• Kata, A. (2012). Anti-vaccine activists, Web 2.0, and The Postmodern Paradigm- An Overview of Tactics and Tropes Used Online by the Anti-vaccination Movement. Vaccine, 30 (25): 3778-3789.
• Kuo, K. M., Liu, C.F., & Ma, C.C. (2013). An Investigation of The Effect of Nurses’ Technology Readiness on The Acceptance of Mobile Electronic Medical Record Systems. BMC Medical Informatics and Decision Making, 13 (1), 88-102. Doi: 10.1186/1472-6947-13-88.
• Lorcu, F. & Erduran, G.Y. (2015). The Impact of Information Communication Technologies (ICT) on Health Indicators. Social Sciences Research Journal, 4 (2), 1-10.
• Merolli, M., Gray, K. & Martin-Sanchez, F. (2013). Health outcomes and related effects of using social media in chronic disease management: A literature review and analysis of affordances. Journal of Biomedical Informatics, 46 (6), 957-969.
• Nugier, A., Limousi F. & Lydié N. (2018). Vaccine criticism: Presence and Arguments on French-Speaking Websites. Med. Mal. Infect, 48(1): 37-43.
• Peker, S. V., Van Giersbergen, M. Y. & Biçersoy, G. (2018). Sağlık Bilişimi ve Türkiye’de Hastanelerin Dijitalleşmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 2018, 3(3): 81-121.
• Samaan, S. S. (2017). Picture Archiving and Communication System Design and Implementation. Al-Nahrain Journal for Engineering Sciences, 19(1), 124-136.
• Sheikh, A., Sood, H. S., & Bates, D. W. (2015). Lever Aging Health Information Technology to Achieve the “Triple Aim” of Health Care Reform. Journal of The American Medical Informatics Association, 22(4), 849-856. Doi: 10.1093/jamia/ocv022.
• Sharma, L., Chandrasekaran, A., Boyer, K.K., & Mc Dermott, C.M. (2016). The Impact of Health Information Technology Bundles on Hospital Performance: An Econometric Study. Journal of Operations Management, 41, 25-41. Doi: 10.1016/j.jom.2015.10.001, 0.44. 2015.
• Starcevic, V. & Aboujaoude, E. (2015). Cyberchondria, Cyberbullying, Cybersuicide, Cybersex: “New” Psychopathologies for The 21st century? World Psychiatry. 14(1): 97-100.
• Starcevic, V. & Berle, D. (2013). Cyberchondria: Towards a Better Understanding of Excessive Health-related Internet Use. Exp Rev Neuro-therapy 2013; 13: 205-13.
• Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Technique, 2nd Edition. London: Sage.
• Tang, P. C., Ash, J. S., Bates, D. W., Overhage, J. M., & Sands, D. Z. (2006). Personal Health Records: Definitions, Benefits, and Strategies for Overcoming Barriers to Adoption. Journal of the American Medical Informatics Association, 13(2), 121-126. Doi: 10.1197/jamia.M2025.
• TBMM Mevzuat Bilgi Sistemi, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 70 (Yürürlük Tarihi: 08.03.2018) Hizmet basamakları ve sevk zinciri, https://mevzuat.tbmm.gov.tr/mevzuat/faces/maddedetaylari;jsessionid=LUuyRPk5hjfZYrDEBejKpEZ29vClXsUdoehVRGFbOarqIpVhXIhc!-1494848057?psira=55795, Erişim tarihi: 28.11.2019.
• Ventola, C. L. (2014). Mobile Devices and Apps for Health Care Professionals: Uses and Benefits. Pharmacy and Therapeutics, 39(5), 356-364.
• Vollum, M. J. (2014). The potential for social media use in K-12 physical and health education. Computers in Human Behavior, 35, 560-564. [29].
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.