Foreign Direct Investments at the Context of Political Risks, Bilateral Investment Agreements and Disputes

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 4, 87 - 104, 01.12.2016

Yusuf Bayraktutan Meltem Tarı Özgür

Öz

Average annual inward global foreign direct investment (FDI) flows rose by 29 per cent in the period 2010-2013 with respect to period 2000-2009 according to data of the United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD). Besides, the share of developing economies in 2013 was nearly double of what it was in 2001. In other words, the FDI stock in countries with greater vulnerability to economic shocks has risen significantly and steadily since 2001. Under the economic-political turbulence conditions which are experienced in different regions of the world, it becomes more comprehensible why the studies regarding FDI point out the political risks such as adverse regulatory changes, breach of contracts and transfer restrictions as one of the possible major impediments to FDI in the near future. This paper outlines the impact of the political risks on the FDI, paying special attention on international investment agreements and disputes

Anahtar Kelimeler

Foreign direct investments, Political risks, Bilateral investment agreements

Politik Riskler, İki Taraflı Yatırım Anlaşmaları ve Uyuşmazlıklar Bağlamında Doğrudan Yabancı Yatırımlar

Öz

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) verilerine göre içeri yönlü Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) akımlarının yıllık ortalaması 2010-2013 döneminde 2000-2009 dönemine oranla %29 artmıştır. Ayrıca, 2013 yılında gelişmekte olan ülke ekonomilerinin payı, 2001 değerinin iki katı olmuştur. Bir başka ifadeyle, ekonomik şoklar karşısında daha kırılgan olan ülkelerdeki DYY stoku, 2001 yılından bu yana önemli ölçüde ve süekli olarak artmıştır. Dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan ekonomik-politik türbülans koşullarında DYY konulu çalışmaların, zorlaştırıcı mevzuat değişiklikleri, sözleşme fesihleri ve transfer kısıtlamaları gibi politik riskleri yakın gelecekte DYY önündeki muhtemel başlıca engellerden biri olarak işaret etmeleri daha anlaşılır olmaktadır. Bu çalışma, politik risklerin DYY üzerindeki etkisini, uluslararası yatırım anlaşmaları ve uyuşmazlıklarına ağırlık vererek ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğrudan yabancı yatırım, Politik riskler, İkili yatırım anlaşmaları

Kaynakça

• Akıncı, Z. (2009). “Yurtdışındaki Yatırımcılarımızın Korunması Açısından ICSID Tahkimi”. 2. Uluslararası Özel Hukuk Sempozyumu. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve TMSF. 277-287.
• Albuquerque, R., Loayza, N. and Serven, L. (2005). “World Market Integration Through the Lens of Foreign Direct Investors”. Journal of International Economics. 66 (2): 267-295.
• Candemir, A. (2009). “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarını Etkileyen Faktörler”. Ege Akademik Bakış. 9 (2): 659-675.
• Dinç, G. (2007). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Malvarlığı Hakları. Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayını.
• DPT (2000). Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı: 2001-2005. Ankara.
• Emir, M. ve Kurtaran A. (2005). “Doğrudan Yabancı Yatırım Kararlarında Politik Risk Unsuru”. MUFAD Journal. 28: 37-47.
• FIAS (2001). Türkiye: Yatırım Önündeki İdari Engeller. The Facility for Investment Climate Advisory Services. Washington, DC: IFC, World Bank Group.
• Güven, Y. (2008). “Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Sektörel Analizi ve Ekonomik Kalkınmaya Etkisi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi. 3 (1): 75-97.
• ICSID (2002). Marvin Feldman v. Mexico. ICSID Case No. ARB(AF)/99/1. International Centre for Settlement of Investment Disputes. Washington, DC: World Bank Group.
• ICSID (2006). Additional Facility Rules, ICSID/11, International Centre for Settlement of Investment Disputes. Washington, DC: World Bank Group.
• ICSID (2014). The ICSID Caseload - Statistics, Issue 2014-1, International Centre for Settlement of Investment Disputes. Washington, DC: World Bank Group.
• Kar, M. ve Tatlısöz, F. (2008). “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Hareketlerini Belirleyen Faktörlerin Ekonometrik Analizi”. KMU İ.İ.B.F. Dergisi. 10 (14): 436-458.
• Kırmacı, K. (2011). Türk İdari Yargısında Kamulaştırma (Yasal Düzenlemeler ve İdari Yargı Uygulamaları). http://www.yargitay.gov.tr/abproje/belge/sunum/conf5/ KKirmaci_Kamulastirma.pdf/24.12.2014. Konferansı. Danıştay Başkanlığı.
• Köşgeroğlu, B. Ş. (2013). “Model İkili Yatırım Anlaşmaları ve Türkiye'nin Model İkili Yatırım Anlaşması Taslağı”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 107: 143-172.
• Mody, A. (2007). Foreign Direct Investment and the World Economy. London and New York: Routledge.
• Mody, A. and Murshid A. P. (2005). “Growing up with Capital Flows”. Journal of International Economics. 65 (1): 249-266.
• Mottaleb, K. A. (2007). “Determinants of Foreign Direct Investment and Its Impact on Economic Growth in Developing Countries”. MPRA Paper. No: 9457.
• Mottaleb, K. A. and Kalirajan, K. (2010). “Determinants of Foreign Direct Investment in Developing Countries: A Comparative Analysis”. The Journal of Applied Economic Research. 4 (4): 369- 404.
• OECD (2009). OECD Benchmark Definition of Foreign Direct Investment. Fourth Edition 2008.
• Selamoğlu, A. (1998). Küreselleşme Sürecinde İnsan Kaynağı. İstanbul: Kurtuluş Ofset Basımevi.
• Sethi, D., Guisinger, S., Ford Jr., D. L. and Phelan, S. E. (2002). “Seeking Greener Pastures: A Theoretical and Empirical Investigation into the Changing Trend of Foreign Direct Investment Flows in Response to Institutional and Strategic Factors”. International Business Review. 11 (6): 685-705.
• Sodik, J. and Nuryadin, D. (2008). “Determinants of Local Investment: Case Study in Provinces in Indonesia”. Journal of Economic Development. 13(1): 15-31.
• Sonmez, A. and Pamukcu, M. T. (2011). “Foreign Direct Investment and Technology Spillovers in the Turkish Manufacturing Industry”. STPS Working Papers 11/03. STPS-Science and Technology Policy Studies Center. Middle East Technical University.
• Sun, Q., Tong, W. and Yu, Q. (2002). “Determinants of Foreign Direct Investment Across China”. Journal of International Money and Finance. 21 (1): 79-113.
• Tarı Özgür, M. (2014). Doğrudan Yabancı Yatırım-İktisadi Büyüme İlişkisinde Teknoloji Kanalı: Türkiye Örneği (1988-2012), (Basılmamış Doktora Tezi) KOÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• TCMB (2002). Yetmişinci Hesap Yılı Hakkında Banka Meclisi’nce Hazırlanan Faaliyet Raporu, Ankara.
• TOBB (2003). 59. Genel Kurul Ekonomik Rapor 2003. Ankara.
• UN (1962). Permanent Sovereignty over Natural Resources. General Assembly Resolution 1803. United Nations General Assembly Seventeenth Session, Resolution No. A/RES/1803/(XVII), New York.
• UN (2014). United Nations Commission on International Trade Law (UNCITRAL)-Rules on Transparency in Treaty-based Investor-State Arbitration, UN Commission on International Trade Law, New York.
• UNCTAD (2014a). World Investment Report 2014 - Investing in the SDGs: An Action Plan. United Nations Conference on Trade and Development. New York and Geneva, United Nations.
• UNCTAD (2014b). IIA Issues Note: Recent Developments in Investor-State Dispute Settlement (ISDS). United Nations Conference on Trade and Development. New York and Geneva, United Nations.
• Williamson, J. (1990). What Washington Means by Policy Reform. Chapter 2 in Latin American Adjustment: How Much Has Happened? Washington: Institute for International Economics.
• World Bank (2011). World Investment and Political Risk 2010. Washington, DC: MIGA, World Bank Group.
• World Bank (2013). Doing Business 2014: Understanding Regulations for Small and Medium-Size Enterprises. Washington, DC: World Bank Group.
• World Bank (2014). World Investment and Political Risk 2013. Washington, DC: MIGA, World Bank Group.
• WTO (2001). Decision of 10 November 2001: Accession of the People's Republic of China. World Trade Organization. WT/L/432.
• YOİKK (2009). Uluslararası Yatırım Yeri Endeksleri İncelemesi. Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü. http://www.yoikk.gov.tr/dosya/up/yoikk/endekslerguncellenenhaziran2009.son.doc/20.01.201 4.