Sivil Havacılık Sektöründe Devletin Düzenleyici Rolü: Türkiye Örneği

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 67 - 88, 29.06.2021

Deniz Var , Temel Gürdal

Öz

Bu çalışmada, sivil havacılık sektöründe devletin düzenleyici rolünün hangi boyutta yer aldığı, kurumsal yapının hangi çerçevede oluşturulduğu, söz konusu kurumların görev ve sorumluluklarının neler olduğu, sektörün hangi yasal mevzuat ile düzenlendiği incelenmiştir. Sivil havacılık sektöründeki ekonomik düzenlemelerin alt bileşenleri olarak kabul edilen pazara erişim, pazara giriş, havaalanı slotları, kapasite ve fiyat tarifelerinin, rekabete, firmaların yönetim süreçlerine, pazarın yapısına ve sivil havacılık otoritelerinin çalışmalarına olan etkileri araştırılmıştır. İkili havayolu taşımacılığı anlaşmalarında kargo taşımacılığı, code-share, bakım ve eğitim alanında işbirliği yapılmasına dair maddelere de yer verilmesinin ve uçuş haklarının kazanılması konusunda sivil havacılık otoritelerinin daha proaktif davranmasının Türkiye'nin sivil havacılık sektörünün gelişmesine ve rekabet gücüne ciddi katkılar sağlayacağı değerlendirilmiştir. Ayrıca DHMİ’nin açıklamış olduğu destekleme faaliyetlerinin genişletilmesi gerektiği, SHGM’nin de uygulamalarında daha dinamik ve esnek bir çalışma sistematiği geliştirmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sivil Havacılık Sektörü, Devletin Düzenleyici Rolü, Regülasyon

Kaynakça

• Borenstein, S. ve Rose, N. L. (2014). How airline markets work… or do they? Regulatory reform in the airline industry. Economic Regulation and Its Reform: What Have We Learned? içinde (ss. 63–135). University of Chicago Press.
• Doganis, R. (2005). Airline Business In The 21st Century (Second.). New York: Routledge.
• Doganis, R. (2013). Flying Off Course: The Economics Of International Airlines (Third.). New York: Routledge.
• McInally, J. (2010). EUROCONTROL History Book. Brussels: EUROCONTROL. Meeusen, W., & van den Broeck, J.(1977). Efficiency Estimation From Cobb-Douglas.
• O’Connor, W. E. (2001). An Introduction to Airline Economics (Sixth.). London: Greenwood Publishing Group.
• SHGM. (2015b). Havayolu Taşımacılığı ve Ekonomik Düzenlemeler Teori ve Türkiye Uygulaması. (E. Gerede, Ed.)Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Yayınları. Ankara: SHGM.
• Cengiz, A. (2010). Avrupa Birliği ve Türkiye’de Slot (Sıra/Zaman) Tahsisi Uygulaması ve Hukuki Değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1157, 1105–1157.
• Cosmas, A., Belobaba, P. ve Swelbar, W. (2011). Framing the Discussion on Regulatory Liberalisation: a Stakeholder Analysis of Open Skies, Ownership, and Control. International Journal of Aviation Management, 1(1–2), 17–39.
• Gerede, E. (2011a). Türkiye’nin İkili Havayolu Taşımacılığı Anlaşmalarının Havayolu Yönetimine Etkileri Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Önerisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 29–50.
• Gerede, E. (2011b). Türkiye’deki Havayolu Taşımacılığına İlişkin Ekonomik Düzenlemelerin Havayolu İşletmelerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2).
• Gonenc, R. ve Nicoletti, G. (2000). Regulation, Market Structure and Performance in Air Passenger Transportation. OECD Economics Department Working Papers, No. 254(OECD Publishing, Paris).
• Yaşar, M. ve Gerede, E. (2018). Türkiye Havayolu İç Hat Şehir Çiftlerindeki Pazar Yapılarının Piyasa Yoğunlaşması Ölçütleri ile Belirlenmesi. Yonetim ve Ekonomi, 25(1), 171–197.
• Göksoy, M. İ. (2012). Türk Sivil Hava Taşımacılığı Endüstrisinin Mikro Ekonomik Bir Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Battal, Ü., Yılmaz, H. ve Ateş, S. S. (2006). Türkiye’de İç Hatlarda Serbestleşme ve Geleceği. Conference Paper Presented on Kayseri VI. Havacılık Sempozyumu içinde . Nevşehir.
• Burghouwt, G., De Leon, P. M. ve De Wit, J. (2015). EU Air Transport Liberalisation Process, Impacts and Future Considerations. International Transport Forum Discussion Papers, (C. No. 2015/0). Paris: OECD Publishing.