Sıcak Hava Dalgalarından Korunma Perspektifinden Klima Satışlarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 23 - 30, 03.01.2023

Yunus Öztürk , Hakkı Baltacı , Bülent Oktay Akkoyunlu

Öz

İklim değişiklikleri nedeni ile sıcak hava dalgalarının (SHD) sayısı ve sürelerinde artışlar meydana gelmektedir. SHD’lerdeki bu artışlar nedeniyle insanlar yüksek sıcaklıklara daha uzun ve daha sık maruz kalmakta ve bu durum sağlıklarını olumsuz olarak etkilemektedir. Bu nedenle insanlar SHD’lerden korunmak için önlemler almaya çalışmaktadırlar. Yapılan çalışmalar, SHD dönemlerinde soğutma ve iklimlendirme cihazlarının kullanımının arttığını göstermektedir. Bu çalışmada SHD dönemlerinde split klima satışlarındaki değişimler incelenerek, insanların SHD’lerden korunmak için klima satın aldıkları gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışma alanı olarak Türkiye’nin Güneybatısında yer alan Fethiye şehri seçilmiştir. Analizler için meteoroloji genel müdürlüğünden Fethiye’nin 2019 yılına ait günlük maksimum hava sıcaklık verileri alınmıştır. Yapılan analizlerde SHD’ler, günlük maksimum sıcaklıklarının %90’lık eşik değerinde art arda üç gün veya daha fazla devam eden sıcaklıklar olarak tanımlanmıştır. Bu tanım kullanılarak 2019 yılında 3 SHD(SHD 1, SHD 2 ve SHD 3) tespit edilmiştir. Klima satış verileri ise Fethiye şehrinde klima satış ve montaj işlemlerini yapan iki ayrı firmadan alınmıştır. Bu veriler 2017, 2018 ve 2019 yıllarının haziran, temmuz ve ağustos aylarında günlük olarak kaydedilmiş satış verilerini kapsamaktadır. 2019 yılında SHD’lerin klima satışlarındaki etkilerini göstermek için 2017 ve 2018 yıllarındaki veriler referans olarak kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda 3 SHD döneminde 1. firmanın klima satışlarında sırasıyla %94, %104 ve %90’lık artışlar meydana geldiği ve 2. firmada ise 3 SHD döneminde klima satışlarında sırasıyla %78, %79 ve %89’luk artışlar olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca 1. firmada bu SHD’lerin etkisiyle toplamda ekstra 48 klima satıldığı ve 2. firmada ise bu SHD’ler döneminde toplamda 43 ekstra klima satıldığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar SHD dönemlerinde klima satışlarının büyük oranlarda arttığını göstermektedir. İnsanların uzun süren bunaltıcı yüksek sıcaklıklardan korunmak için iklimlendirme sistemleri satın aldıkları ve kullandıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sıcak Hava Dalgalarından korunma, Klima Satışları, Halk Sağlığı

Kaynakça

• Anderson G. B., Bell M. L.,(2011). Heatwaves in the united states: mortality risk during heatwaves and effect modification by heat wave characteristics in 43 U.S. communities. Environ Health Perspect, 119:210–218. doi:10.1289/ehp.1002313
• Bernard, S, M., (2004). Municipal Heat Wave Responce Plans. American Journal of Public Health,94(9),1520-1522
• Bittner, I. M., Matthies, F. E., Dalbokova, D., Menne, B., (2013). Are European countries prepared for the next big heat-wave? European Journal of Public Health, Vol. 24, (4), 615–619, https://doi.org/10.1093/eurpub/ckt121.
• Can, G., Şahin, Ü., Sayılı, U., Dube, M., Kara, B., Acar, H.C., İnan, B., Sayman, Ö.A., Lebel, G., Bustinza, R., Küçükali, H., Güven, U., Gosselin, P., (2019), “Excess mortality in Istanbul during extreme heatwaves between 2013 and 2017”, Int. J. Environ. Res. Public Health, 16, 4348, doi:10.3390/ijerph16224348
• Chen T., Sarnat S. T., Grundstein A. J., Winquist A., Chang H. H., (2017). Time-series analysis of heatwaves and emergency department visits in Atlanta, 1993 to 2012. Environmental Health Perspectives ,057009-3, https://doi.org/10.1289/EHP44
• D'Ippoliti D., Michelozzi P., Marino C., Donato, F., Menne, B., et al., (2009). The impact of heat waves on mortality in 9 European cities: results from the Euroheat project. Environmental Health 2010, 9:37. https://doi.org/10.1186/1476-069X-9-37
• Erlat, E., Avşar, E., (2020). Climatological and synoptic evaluation of heatwave observed over Turkey in May 2020. Ege Coğrafya Dergisi, 29(2), 201-215.
• Fouillet, A., Rey, G., Wagner, V., Laaidi, K., Empereur-Bissonnet, P., et all, (2008). Has the impact of heat waves on mortality changed in France since the European heatwave of summer 2003. A study of the 2006 heat wave. International journal of epidemiology, 37:309–317, doi:10.1093/ije/dym253.
• Hajat, S., Amstrong, B., Baccini, M., Et All., (2006). Impact of high temperatures on mortality is there an added heat wave effect. Epidemiology 2006;17: 632-638), doi: 10.1097/01. Ede.0000239688.70829.63
• Huynen M. M.T.E., Martens P., Schram D., Weijenberg M. P., Kunst A.E., (2001). The impact of heat waves and cold spells on mortality rates in the Dutch population. Environ Health Perspect 109:463–470, https://doi.org/10.1289/ehp.01109463.
• İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı 2011-2023, Çevre ve Sehircilik Bakanlığı, Ankara – 2012.
• J. de Deari, R., White, S. (2008). Residential air conditioning, thermal comfort and peak electricity demand management. Proceedings of Conference : Air conditioning and the low carbon cooling challenge, Cumberland lodge, Windsor, UK, 27-29 July 2008.
• Matthies, F., Menne, B., (2009). Prevention and management of health hazards related to heatwaves. International Journal of Circumpolar Health, 68:1, 8-12, doi: 10.3402/ijch.v68i1.18293
• Nitschke, M., Tucker G. R.,Bi P., (2007). Morbidity and mortality during heatwaves in metropolitan Adelaide. MJA, 187: 662–665, https://doi.org/10.5694/j.1326-5377.2007.tb01466.x
• Oray, C. N., Oray, D., Aksay, E., Atilla, R., Bayram, B., (2018). The impact of a heat wave on mortality in the emergency department. Medicine, 97:52, (e13815), http://dx.doi.org/10.1097/ MD.0000000000013815
• Pilli-Sihvola, K., Aatola, P., Ollikainen, M., Tuomenvirta, H.,(2010). Climate change and electricity consumption Witnessing increasing or decreasing use and costs? Energy Policy, 38: 2409–241, https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.12.033.
• Poitrine, F., Cadot, E., Spira, A., (2006). Excess deaths during the August 2003 heatwave in Paris, France. Revue d’E´ pide´miologie et de Sante, 2006, 54 : 127-135, https://doi.org/10.1016/S0398-7620(06)76706-2
• Robine, J. M., Cheung S. L. K., Roy S. L., Oyen H. V., Griffiths C., Michel J. P., Herrmann F. R., (2008). Death toll exceeded 70,000 in Europe during the summer of 2003. C. R. Biologies, 331: 171–178, https://doi.org/10.1016/j.crvi.2007.12.001.
• Shaposhnikov, D., Revich, B., Bellander, T., Bedada, G. B., et all, (2014). Mortality related to air pollution with the moscow heat wave and wildfire of 2010. Epidemiology 25: 359–364, doi: 10.1097/EDE.0000000000000090.
• Turner, L. R., Connell, D., Tong, S., (2013). The Effect Of Heat Waves On Ambulance Attendances In Brisbane, Australia. Prehosp Disaster Med. 28(5):482-487, doi:10.1017/S1049023X13008789
• Tremeac, B., Bousquet, P., Munck, C., Pigeon, G., Masson, V., Marchadier, C., Merchat, M., Poeuf, P., Meunier, F.,(2012). Influence of air conditioning management on heat island in Paris air street temperatures. Applied Energy, 95: 102–110, https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2012.02.015
• URL 1, ,https://mgm.gov.tr/tahmin/il-ve-ilceler.aspx? il=Mu%C4%9Fla&ilce= Fethiye, (Son Erişim: 02. 07.2021).
• Ünal Y., Tan E., Menteş S., (2013). Summer Heat Waves Over Western Turkey Between 1965 And 2006, Theor Appl Climatol. 112:339–350, https://doi.org/10.1007/s00704-012-0704-0
• Xu, Z., Cheng, J., Hu, W., Tong, S., (2018). Heatwave and health events: a systematic evaluation of different temperature indicators, heatwave intensities and durations. Science of the total environment. V: 630, 679–689, https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2018.02.268.
• Zhang, Y., Feng R., Wu, R., Zhong P., Tan, X., Wu, K., Ma, L., (2017). Global climate change: impact of heat waves under different definitions on daily mortality in Wuhan, China. global health research and policy, 2:10. doi 10.1186/s41256-017-0030-2