Robotik Teknolojilerin Toplumsal ve Sektörel Etkileri: Belediyelerde Gelecek Vizyonu

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 17 - 38, 09.01.2025

Tayfun Varnalı

Öz

Bu makalenin amacı, robot teknolojilerinin toplumsal etkilerini ve belediyelerdeki potansiyel uygulamalarını kapsamlı bir şekilde incelemektir. Robotik çözümler, yalnızca iş süreçlerini daha etkili hale getirmekle kalmayıp, aynı zamanda ekonomik verimliliği artırarak sosyal adalet hedeflerine katkı sağlamaktadır. Çalışma, mevcut literatürdeki akademik çalışmalar, raporlar ve istatistikler üzerinden robot teknolojilerinin sektörel etkilerini ortaya koymaktadır. Özellikle, belediyelerdeki otomatik temizlik sistemleri ve güvenlik robotları gibi uygulamalar, maliyetleri önemli ölçüde düşürmekte ve hizmet kalitesini artırmaktadır. Bu tür uygulamalar, kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlamakta ve çevresel sürdürülebilirliği desteklemektedir. Gelecekte, robotik uygulamaların daha da yaygınlaşması ve yapay zeka entegrasyonu ile şehir yönetiminin verimliliğinin artması beklenmektedir. Sonuç olarak, yerel yönetimlerin robot teknolojilerini benimsemesi, sürdürülebilir ve akıllı şehirlerin inşasında kritik bir rol oynamaktadır. Bu süreç, hem ekonomik büyümeye hem de sosyal adalet hedeflerine ulaşmada önemli bir fırsat sunmaktadır. Robotik teknolojilerin entegrasyonu, toplumun genel yaşam kalitesini artırarak, vatandaşların ihtiyaçlarına daha iyi yanıt verilmesine olanak tanıyacaktır.

Anahtar Kelimeler

Robot Teknolojileri, Dijital Dönüşüm, Gelecek Projeksiyonları

Kaynakça

• Abbott, R. and Bogenschneider, B. (2018), “Should robots Pay Taxes? Tax Policy in The Age Of Automation”. Harvard Law & Policy Review, 12, 147.
• Adıgüzel, S. (2022), “Afet Durumlarında Yapay Zeka Teknolojisi İle Lojistik Yönetimi Örnekleri”. Akademik İzdüşüm Dergisi, 7(1), 47-70.
• Aiincorporated, (2023), Aiincorporated, https://www.aiincorporated.com/ 16.03.2024
• Akıllı Şehir (2024), Akıllı Şehir Dünya Örnekleri, https://www.akillisehir.com/idet/77/991/akilli-sehir-dunya- ornekleri, 25.10.2024
• Akyol, İ. T. ve Özkan, N., A., Ş. (2023), “Yapay Zeka Uygulmalarının Yerel Hizmet Sunumuna Etkisi”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 18(1), 120-134. DOI: https://doi.org/10.48145/gopsbad.1287364
• Akyol, İ. T. ve Özkan, NAS. (2023), “Yapay Zeka Uygulamalarının Yerel Hizmet Sunumuna Etkisi”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 18(1), 120-134. https://doi.org/10.48145/gopsbad.1287364
• Alcácer, V. and Cruz-Machado, V. (2019), “Scanning The Industry 4.0: a Literature Review On Technologies For Manufacturing Systems”. Engineering Science and Technology, an International Journal, 22(3), 899-919. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jestch.2019.01.006.
• Allen, R. C. (2017). The Industrial Revolution: A Very Short Introduction. USA: Oxford University.
• Almada-Lobo, F. (2015), “ The Industry 4.0 Revolution And The Future Of Manufacturing Execution Systems (MES)”. Journal of Innovation Management, 3(4), 16-21.
• Alonso, R. G. and Lippez-De Castro, S. (2016), “Technology Helps, People Make: A Smart City Governance Framework Grounded in Deliberative Democracy. In J. Gil-Garcia, T. Pardo, & T. Nam (Eds.)”, Smarter as the new urban agenda: A comprehensive view of the 21st century city (pp. 333-347).
• Autospraysystems, (2023), R152 Electric Farm Robot https://autospraysystems.com/robots 16.03.2024
• Aydınbaş, G. (2023). “Akıllı Turizm (Turizm 4.0) Teknolojileri Üzerine İktisadi Bir Yaklaşım: Türkiye Örneği”. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 6(1), 26-44. https://doi.org/10.58636/jtis.1244836
• Aydınoğlu, A. Ç., Bovkır, R. ve Bulut, M. (2022), “Akıllı Şehirlerde Büyük Coğrafi Veri Yönetimi ve Analizi: Hava Kalitesi Örneği”. Geomatik, 7(3), 174-186. DOI: https://doi.org/10.29128/geomatik.938855
• Bodrum Gündem (2024),Yapay Zekânın Belediye Hizmetlerinde Kullanımı, https:// www.bodrumgundem.com/2024/04/20/yapay-zekanin-belediye-hizmetlerinde-kullanimi/, 25.10.2024
• Bootle, R. (2019). The AI Economy: Work, Wealth and Welfare in the Age of the Robot. Nicholas Brealey Publishing.
• Bottone, G. (2018). A Tax on Robots? Some Food For Thought, DF Working Papers, No:3.
• Bozkurt Yüksel, A. E. (2017), “ Robot Hukuku”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 7(29), 89.
• Calo, M. R. (2012), “Robots and Privacy. In P. Lin, G. Bekey, & K. Abney (Eds.)”, Robot ethics: The Ethical and Social İmplications of Robotics (pp. 1-25). Retrieved from MIT Press. https://example.com/04_CALO- Robot%20and%20Privacy.pdf 25.05.2024
• Coşkun, A B, Elmaoğlu E , Buran C. and Yüzer Alsaç S. (2024). “Integration of Chatgpt and E-Health Literacy: Opportunities, Challenges, and a Look Towards the Future”. J Health Rep Technol, 10(1),e139748.
• Çakıcı, K. ve Kızılboğa Özaslan, R. (2021), “Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Akıllı Kent Uygulamalarındaki Karşılığı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 209-233. https://doi.org/10.36362/gumus.829733
• Çalış Duman, M. (2022), “Toplum 5.0: İnsan Odakli Dijital Dönüşüm”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, ( 82 ), 309-336. https://doi.org/10.26650/jspc.2022.82.1008072
• Çetin, M. ve Çiftçi, Ç. (2019), “Literatüre Göre Dünya ve Ülkemizden Örneklerle Akıllı Kent Kavramının İrdelenmesi”. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(3), 134-143.
• Delvaux, M. (2017). Report With Recommendations To The Commission on CivilLaw Rules on Robotics, Committee on Legal Affairs, https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/A-8-2017-0005_EN.html 25.05.2024
• Dölek, E. (2023), Endüstri 4.0 Ve Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Uygulamalarının Lojistik Süreçlere Etkisi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Emsal (2024), Belediye Hizmetlerinde Yeni Nesil Teknolojiler Kentlere Neler Katacak?, https://emsal.com/ belediye-hizmetlerinde-yeni-nesil-teknolojiler-kentlere-neler-katacak/, 25.10.2024
• Esmer, Y. ve Alan, M. A. (2019), “Endüstri 4.0 Perspektifinde İnovasyon”. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(18), 465-478. https://doi.org/10.33692/avrasyad.595720
• Fulongmagroup,(2022), Deploying Driverless And Developing Urban Service Robot Business, https:// www.fulongmagroup.com/news/deploying-driverless-and-developing-urban-service-robot-business/ 16.03.2024
• Gökırmak, H. (2019), “Lojistik Sektöründe Dijital Dönüşüm Ve İstanbul Otobüs A.Ş. Akıllı Ulaşım Sistemleri Uygulaması”. Bilgi Ekonomisi Ve Yönetimi Dergisi, 14(1), 73-87.
• Güdek, B. (2023), “Endüstriyel dönüşüm ve endüstri 5.0”. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(4), 1129-1142. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1331731
• Gün, A. ve Gök, K. (2011). Otomasyonun Temelleri ve Robot Kontrolü. Seçkin Yayınevi.
• Hatay (2024), Hbb Altyapı Arızalarını Robotik Kameralarla Çözecek, https://hatay.bel.tr/icerik/hbb-altyapi- arizalarini-robotik-kameralarla-cozecek, 25.10.2024
• İndyturk, (2022), Akıllı atık toplama sistemi, https://www.indyturk.com/node/525421/ t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/ak%C4%B1ll%C4%B1-at%C4%B1k-toplama-sistemi 25.05.2024
• İsttelkom (2024), İbb, Robotik Süreç Otomasyon Çözümleri İle Dijital Dönüşümünü Hızlandırıyor, https:// isttelkom.istanbul/ibb-robotik-otomasyon-cozumleri-dijital-donusumunu-hizlandiriyor/, 25.10.2024
• Jalopnik, (2022), Three Garbage Trucks Catch Fire in California After Crushing Dozens of Lithium-Ion Batteries, https://jalopnik.com/three-garbage-trucks-catch-fire-in-california-after-cru-1849882912 16.03.2024
• Johannessen, J.A. (2019). The Workplace of the Future: The Fourth Industrial Revolution, The Precariat and The Death of Hierarchies, Routledge.
• Kemeç, A. ve Gül, H. (2021), “Antalya Büyükşehir Belediyesi Örneğinde Akıllı Kent Uygulamaları”. Kamu Yönetimi Ve Politikaları Dergisi, 2(3), 355-382.
• Kiel, D., Müller, J. M., Arnold, C. And Voigt, K. I. (2017), “Sustainable Industrial Value Creation: Benefits and Challenges of Industry 4.0”. International Journal of Innovation Management, 21(08), 1740015.
• Kozak, A.,M. (2023), “Temizliğin Sosyal Tarihi Üzerine”. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 7(3), 576-589. DOI: https://doi.org/10.32958/gastoria.1401397
• Kurt, D. ve Bozoklu, Ü. (2019), “ Robot Ekonomisinin Yükselişi”. Sosyal Bilimler Metinleri, 1, 28.
• Leisure360, (2023), Pilot at Landal 't Loo With Self-Driving Delivery Robot That Helps Cleaners, https:// leisure360.be/en/recreatie-actueel/pilot-op-landal-t-loo-met-zelfrijdende-bezorgrobot-die- schoonmakers-helpt/82106 16.03.2024
• Log, (2021), Geleceği Gözler Önüne Seren Sürücüsüz Yükleyici: Volvo LX03, https://www.log.com.tr/gelecegi- gozler-onune-seren-surucusuz-yukleyici-volvo-lx03/ 16.03.2024
• Marcovitz, H. (2013). The Industrial Revolution. ReferencePoint Press.
• Marketresearchfuture, (2023), China Prepares for the Large Scale Production of Humanoid Robots in 2023, https://www.marketresearchfuture.com/news/china-prepares-for-the-large-scale-production-of- humanoid-robots-in-2023 25.05.2024
• Marwala, T. (2018). On Robot Revolution and Taxation, Cornell University. Retrieved from https://arxiv.org/ftp/ arxiv/papers/1808/1808.01666.pdf
• Mazur, O. (2019), “Taxing the Robots”. Pepperdine Law Review. 46(277), 277-330.
• Medium, (2019), Welcoming AVA Robotics to Our Family, https://medium.com/innospark-ventures/ welcoming-ava-robotics-to-our-family-fa00e35aafd9 16.03.2024
• Medium, (2020), Otonom Mobil Robotlar Perakende Çalışanlarının Daha Etkili Olmasına Nasıl Yardımcı Olur?, https://atserbetci.medium.com/otonom-mobil-robotlar-perakende- %C3%A7al%C4%B1%C5%9Fanlar%C4%B1n%C4%B1n-daha-etkili-olmas%C4%B1na-nas%C4%B1l- yard%C4%B1mc%C4%B1-olur-29f8accef94 25.05.2024
• Merı̇h, Y.,D, Ertürk, N., Yemenı̇cı̇, M. ve Satman, İ. (2021), “Evde Sağlık Hizmetlerinde Teknoloji Kullanımı”. TÜSEB Dergisi, 4(3), 76-89.
• Mining (2022), Robot Wars: Mining Supremacy is a Matter Of Deploying Robotics Effectively, https:// www.mining-technology.com/analyst-comment/mining-deploying-robotics/ 16.03.2024
• Müller, J. M., Kiel, D. And Voigt, K. I. (2018), “What Drives the İmplementation Of Industry 4.0? The Role Of Opportunities And Challenges İn The Context Of Sustainability”. Sustainability, 10(1), 247.
• Nytimes, (2023), 400-Pound N.Y.P.D. Robot Gets Tryout in Times Square Subway Station, https:// www.nytimes.com/2023/09/22/nyregion/police-robot-times-square-nyc.html 16.03.2024
• Okan Gökten, P. (2018), “ Karanlıkta Üretim: Yeni Çağda Maliyetin Kapsamı”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 880-897.
• Örselli, E.ve Akbay, C. (2019), “Teknoloji ve Kent Yaşamında Dönüşüm: Akıllı Kentler”. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(1), 228-241. DOI: https://doi.org/10.33712/mana.544549
• Özden, AT (2022), “1.0'dan 5.0'a Dünya: Web, Pazarlama, Endüstri Ve Toplum”. Dijital Çağda İşletme Dergisi, 5(1), 29-44. https://doi.org/10.46238/jobda.1003371
• Pipebots,(2021), Pipebots Develops Acoustic Sensing System For Blockage Finding Robots, https:// www.roboticsandautomationmagazine.co.uk/news/rd/pipebots-develops-acoustic-sensing-system-for- blockage-finding-robots.html 16.03.2024
• Popkova, E. G., Ragulina, Y. V. and Bogoviz, A. V. (2019). Industry 4.0: Industrial Revolution of the 21st Century. Springer International Publishing.
• Schwab, K. (2016). The Fourth Industrial Revolution. World Economic Forum.
• Scoop, (2023), Robot Statistics 2024 By Technology, Machine, Uses, https://scoop.market.us/robot-statistics/ 25.05.2024
• Smart, R.(2016). Part I: Starting Points. In R. Calo, A. M. Froomkin, & I. Kerr (Eds.), Robot Law (pp. 5-29). Edward Elgar Publishing.
• Sözen, H. (2024), “Avrupa Ülkelerinde Yapay Zekânın Kamu Hizmetlerindeki Dönüştürücü Rolü: Danimarka, Fransa ve İtalya Deneyimleri Üzerine Bir İnceleme”. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 7(1), 322-338. https://doi.org/10.33712/mana.1438716
• Statista, (2023), Robotics – Worldwide, https://www.statista.com/outlook/tmo/robotics/worldwide#price 25.05.2024
• Stock, T. and Seliger, G. (2016), “Opportunities of sustainable manufacturing in industry 4.0”. Procedia Cirp, 40, 536-541.
• Şakacı, B. K. ve Özkaya, S. (2021), “Çevre Yönetimi Kapsamında Türkiye’de Atık Yönetimi: Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Örneği ve Öneriler”. Kamu Yönetimi Ve Teknoloji Dergisi, 2(2), 57-71.
• Şen, E. (2023), “Yerel Yönetimlerde Dijital Dönüşüm ve Akıllı Kent Uygulamaları: Eleştirel Bir Bakış”. Ekonomi İşletme Siyaset Ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(2-1), 141-165.
• Turner, J (2018), Robot Rules: Regulating Artificial Intelligence, Palgrave Macmillan,1st. Ed., London, s.96
• Turner, J. (2019). Robot Rules-Regulating Artificial Intelligence-, Palgrave Macmillan, London.
• Tuvie, (2023), The Future of Street Cleaner System is Robots!, https://www.tuvie.com/the-future-of-street- cleaner-system-is-robots/ 25.05.2024
• Ursa, (2023), AutonomOus Vehicles For Collecting Waste, https://ursa.ai/ 25.05.2024
• Üçgün, H., Gömbeci, F., Yüzgeç, U. Ve Yalçın, N. (2020), “ IoT Tabanlı Platform ile Gerçek Zamanlı İç Ortam Hava Kalitesi İzleme Sistemi”. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(1), 370-381. DOI:https:// doi.org/10.35193/bseufbd.730919.
• Vayvay, Ö. (2010). Bölüm 3: Teknoloji Yönetimi ve Değişim Araçları. In F. O. Çelikçapa & S. Kaygusuz (Eds.), Teknoloji yönetimi (pp. 90-112). Dora Yayınları.
• Visionmonday, (2021), The Countries With the Highest Density of Robot Workers , https:// www.visionmonday.com/business/research-and-stats/article/the-countries-with-the-highest-density-of- robot-workers 25.05.2024
• Wikifarmer, (2023), Infusing Smart Precision: Are Robotic Crop Sprayers the Key?, https://wikifarmer.com/ infusing-smart-precision-are-robotic-crop-sprayers-the-key/ 16.03.2024
• Yardroid, (2023), Yardroid, https://www.yardroid.com/ 16.03.2024
• Yazıcı, A. (2016), “ Endüstri 4.0 ve Otonom Robotlar”. Elektrik Mühendisliği Dergisi, 459, 39.
• Yetkin, E. G. ve Coşkun, K. (2021), “Endüstri 5.0 (Toplum 5.0) ve Mimarlık”. Avrupa Bilim Ve Teknoloji Dergisi(27), 347-353. https://doi.org/10.31590/ejosat.969631
• Yıldız, A. (2018), “Endüstri 4.0 Ve Akıllı Fabrikalar”. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 22(2), 546-556. https://doi.org/10.16984/saufenbilder.321957
• Yılmaz, .D. ve Bozkurt, D. (2010),“Türkiye’de Kentsel Katı Atık Yönetimi Uygulamaları Ve Kütahya Katı Atık Birliği (Kükab) Örneği”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 11-28.
• Yılmaz, F. (2018), “ Robotlar hayatımızda”. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, (12), 109-120.
• Yiğitol, B. ve Sarı, T. (2020), “Küresel Salgınlar İle Mücadelede Endüstri 4.0 Teknolojilerinin Rolü”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ( 41 ), 53-73. https://doi.org/10.30794/pausbed.745767
• Zengin, Y. ve Zengin, R. B. (2022), “Endüstri 5.0 Döneminde Pazarlamaya Dair Genel Bir Bakış”. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 111-138.
• Zhong, R. Y., Xu, X., Klotz, E. and Newman, S. T. (2017), “ Intelligent Manufacturing In The Context Of Industry 4.0: A Review”. Engineering, 3(5), 616-630. DOI: https://doi.org/10.1016/j.eng.2017.05.015.