Dünyada Yaşanan Sel Afetlerinin İstatiksel Analizi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 12 - 19, 31.03.2025

Yusuf Uyan

Öz

Giriş: Günümüzde risk yönetimi çalışmaları ile afetlerin sayısı ve etkisini azaltma çalışmaları devam etmektedir. Fakat afetleri tetikleyen iklim değişikliği gibi durumların yeterince önlenememesi karşılaşılabilecek afetlere yönelik arama ve kurtarma çalışmaları için ekip ve kaynak oluşturulmasını tetiklemektedir. Özellikle sel afetine yüksek sayıda maruz kalan ülkeler, arama ve kurtarma çalışmalarını geliştirmeye daha fazla önem vermektedir.
Amaç: Bu çalışmanın amacı; 1994-2023 yılları arasında belirlenen ülkeler kapsamında dünyada meydana gelmiş sel afetlerinin analizi yapılarak, güncel literatür eşliğinde arama ve kurtarma çalışmaları üzerine etkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu çalışma kesitsel-retrospektif ve tanımlayıcı nitelikte planlanmış olup veriler Acil Afet Veri Tabanından (The Emergency Disasters Database: EM-DAT) veri tabanından 04.09.2024 tarihinde elde edilmiştir. EM-DAT veri tabanında yer alan sırasıyla doğal afetler sekmesi, hidrolojik afetler sekmesi, sel sekmesi ve Türkiye dahil 13 ülke işaretlenerek 1994-2023 yılları arasındaki veriler dahil edilmiştir.
Bulgular: 1994-2023 yılları arasında belirlenen ülkeler kapsamında dünyada 422 sel afeti yaşanmıştır. Bu sel afetlerinin %61,1 nehir seli, %40,8 yaz mevsiminde ve %50’sinden fazlası Asya kıtasında olmuştur. Ülkeler arasında sel afeti görülme oranı en yüksek Çin (%36,4), Hindistan (17,5) ve ABD (13,3) ‘dir. Yaşanan sel afetlerinin 16’sında 1000 ve üzeri ölüm görülmüş ve 4’te 1’inden daha fazlasında toplam meydana gelen hasar 1 milyar $ üzerindedir. Sel afetleri sonrası 13 ülkede arama ve kurtarma çalışmalarına yönelik geliştirme çalışmaları yaşanmıştır.
Sonuç: İklim değişikliğinin yağış rejimi üzerindeki etkisi ve ülkelerin sahip olduğu meteorolojik, jeomorfolojik ve antropolojik niteliklerine bağlı olarak sel afetinin dünyanın her bölgesinde ve her mevsim yaşanabildiği görülmektedir. Sel afetlerine karşı toplumsal direnç sağlanmasının hedeflenmesi yanında karşılaşılabilecek olumsuz olaylara yönelik etkin arama ve kurtarma çalışmalarında hedeflenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet, sel, arama ve kurtarma.

The Impact of Flood Disasters in the World on Search and Rescue Efforts

Öz

Introduction: Today, risk management studies and efforts to reduce the number and impact of disasters continue. However, the inability to sufficiently prevent situations such as climate change that trigger disasters triggers the creation of teams and resources for search and rescue efforts for possible disasters. Countries particularly exposed to floods in large numbers attach more importance to developing search and rescue efforts.
Purpose: This study aims to analyze flood disasters that occurred worldwide within the scope of the countries determined between 1994-2023 and to reveal their effects on search and rescue efforts with the help of current literature.
Method: This study was planned as cross-sectional-retrospective and descriptive, and the data was obtained from the Emergency Disasters Database (EM-DAT) on 04.09.2024. The natural disasters tab, hydrological disasters tab, flood tab, and 13 countries, including Turkey, were marked in the EM-DAT database, and the data between 1994-2023 were included.
Findings: 422 flood disasters have occurred worldwide between 1994-2023 within the scope of the countries determined. 61.1% of these flood disasters were river floods, 40.8% in the summer season, and more than 50% in the Asian continent. The highest flood disaster rates among countries are China (36.4%), India (17.5) and the USA (13.3). 16 of the flood disasters resulted in 1000 or more deaths, and more than 1 in 4 had a total damage of over 1 billion dollars. After the flood disasters, 13 countries have developed search and rescue efforts.
Conclusion: Depending on the impact of climate change on the precipitation regime and the meteorological, geomorphological, and anthropological characteristics of the countries, it is seen that flood disasters can occur in every region of the world and every season. In addition to targeting social resilience against flood disasters, effective search and rescue efforts should also be targeted for possible adverse events.

Anahtar Kelimeler

Key Words: Disaster, flood, search and Rescue

Kaynakça

• Bacchi B, Ranzi R. Hydrological and Meteorological Aspects of Floods in The Alps: An Overview. Hydrol Earth Syst Sci. 2003;7(6):785-798. doi:10.5194/hess-7-785-2003
• Kadıoğlu M. Kent Selleri Yönetim ve Kontrol Rehberi. Birinci. Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları; 2019. https://www.marmara.gov.tr/uploads/old-site/2020/10/KENT-SELLERI-kucuk.pdf
• UNDRR. The Human Cost of Disasters: An Overview of the Last 20 Years (2000-2019). United Nations Office for Disaster Risk Reduction; 2021:30.https://www.preventionweb.net/files/74124_humancostofdisasters20002019reportu.pdf
• EM-DAT, The International Disaster Dabate. Published online t.y. Accessed July 11, 2024. https://www.emdat.be/
• Rentschler J, Salhab M, Jafino BA. Flood Exposure and Poverty in 188 Countries. Nat Commun. 2022;13(1):3527. doi:10.1038/s41467-022-30727-4
• Özcan E. Sel Olayı ve Türkiye. GEFAD. 2006;26(1):35-50.
• AFAD. Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı; 2014.
• Hirabayashi Y, Alifu H, Yamazaki D, Imada Y, Shiogama H, Kimura Y. Anthropogenic Climate Change Has Changed Frequency of Past Flood During 2010-2013. Prog Earth Planet Sci. 2021;8(1):36. doi:10.1186/s40645-021-00431-w
• Bronstert A, Crisolo I, Heistermann M, Ozturk U, Vogel K, Wendi D. Flash-Floods: More Often, More Severe, More Damaging? An Analysis of Hydro-Geo-Environmental Conditions and Anthropogenic İmpacts. In: Filho WL, ed. Climate Change, Hazards and Adaptation Options: Handling the Impacts of a Changing Climate. Springer; :225-244.
• Büyüker Z, Taşkaya E, Bombar G, Tayfur G. Mansap Pürüzlülüğünün Toprak Dolgu Barajın Üstten Aşma ile Yıkılması Durumunda Taşkın Dalgası ve Sediment Yayılımına Etkisinin Deneysel olarak İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2024;36(1):341-356. doi:10.35234/fumbd.1363080
• Okaka O, I NR, Ebinne ES, Onoh C. Management of Flood Disaster Risks in Nigeria. Journal of Environmental Management and Safety. 2013;4(2):6-18.
• Berghuijs WR, Aalbers EE, Larsen JR, Trancoso R, Woods RA. Recent changes in extreme floods across multiple continents. Environ Res Lett. 2017;12(11):114035. doi:10.1088/1748-9326/aa8847
• Alfieri L, Bisselink B, Dottori F, et al. Global Projections of River Flood Risk in a Warmer World. Earth’s Future. 2017;5(2):171-182. doi:10.1002/2016EF000485
• Box P, Thomalla F, Van den Honert R. Flood Risk in Australia: Whose Responsibility Is It, Anyway? Water. 2013;5(4):1580-1597. doi:10.3390/w5041580
• Dickason RM, Hertelendy AJ, Hart A, Ciottone GR. Disasters in the Northern Triangle: A Descriptive Analysis Using the EM-DAT Database 1902-2022. Prehospital and Disaster Medicine. 2023;38(5):668-676. doi:10.1017/S1049023X23006374
• World Meteorological Organization. State of the Global Climate 2023. Published online 2024. https://library.wmo.int/idurl/4/68835
• EM-DAT. Disaster in Numbers 2023. Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED); 2024:8. https://files.emdat.be/ reports/2023_EMDAT_report.pdf
• Worldometer. Countries in The World by Population. 2024. https://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/
• Usta G. Dünya’da Meydana Gelen Afetlerin İstatistiksel Olarak Analizi (1900-2022). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2023;14(1):172-186. doi:doi.org/10.36362/gumus.1138791
• Nones M, Hamidifar H, Shahabi-Haghighi SMB. Exploring EM-DAT for Depicting Spatiotemporal Trends of Drought and Wildfires and Their Connections With Anthropogenic Pressure. Nat Hazards. 2024;120(1):957-973. doi:10.1007/s11069-023-06209-1
• Tortumlu M, Altuncı YA. Türkiye’de Meydana Gelen Sel Afetlerinin Analizi ve Sağlık Üzerine Etkileri. Anatolian J Emerg Med. 2024;7(2):74-80. doi:10.54996/anatolianjem.1376324
• Panwar V, Sen S. Disaster Damage Records of EM-DAT and DesInventar: A Systematic Comparison. EconDisCliCha. 2020;4(2):295-317. doi:10.1007/s41885-019-00052-0
• Delforge D, Wathelet V, Below R, et al. EM-DAT: the Emergency Events Database. Published online December 27, 2023. doi:10.21203/rs.3.rs-3807553/v1
• Berghuijs WR, Harrigan S, Molnar P, Slater LJ, Kirchner JW. The Relative Importance of Different Flood-Generating Mechanisms Across Europe. Water Resources Research. 2019;55(6):4582-4593. doi:10.1029/2019WR024841
• Saharia M, Kirstetter PE, Vergara H, Gourley JJ, Hong Y. Characterization of floods in the United States. Journal of Hydrology. 2017;548:524-535. doi:10.1016/j.jhydrol.2017.03.010
• Vogel K, Sieg T, Veh G, et al. Natural Hazards in a Changing World: Methods for Analyzing Trends and Non-Linear Changes. Earth’s Future. 2024;12(5):e2023EF003553. doi:10.1029/2023EF003553
• Takahashi HG, Kiguchi M, Sugimoto S. Floods and Droughts in Asia, Europe, and America. In: Akimoto H, Tanimoto H, eds. Handbook of Air Quality and Climate Change. Springer Nature; 2023:1181-1210. doi:10.1007/978-981-15-2760-9_36
• He B, Huang X, Ma M, et al. Analysis of Flash Flood Disaster Characteristics in China From 2011 To 2015. Nat Hazards. 2018;90(1):407-420. doi:10.1007/s11069-017-3052-7
• Chen L, Guo S, Yan B, Liu P, Fang B. A New Seasonal Design Flood Method Based on Bivariate Joint Distribution of Flood Magnitude and Date of Occurrence. Hydrological Sciences Journal. 2010;55(8):1264-1280. doi:10.1080/02626667.2010.520564
• Wang X, Xia J, Dong B, Zhou M, Deng S. Spatiotemporal Distribution Of Flood Disasters İn Asia And İnfluencing Factors İn 1980–2019. Nat Hazards. 2021;108(3):2721-2738. doi:10.1007/s11069-021-04798-3
• Li C juan, Chai Y qing, Yang L sheng, Li H rong. Spatio-Temporal Distribution Of Flood Disasters And Analysis Of İnfluencing Factors İn Africa. Nat Hazards. 2016;82(1):721-731. doi:10.1007/s11069-016-2181-8
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. Taşkın Yönetimi.; 2022. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Menu/95/Taskin-Yonetimi-Kitabi
• Liu T, Shi P, Fang J. Spatiotemporal variation in global floods with different affected areas and the contribution of influencing factors to flood-induced mortality (1985–2019). Nat Hazards. 2022;111(3):2601-2625. doi:10.1007/s11069-021-05150-5
• Jones RL, Kharb A, Tubeuf S. The Untold Story Of Missing Data İn Disaster Research: A Systematic Review Of The Empirical Literature Utilising The Emergency Events Database (Em-Dat). Environ Res Lett. 2023;18(10):103006. doi:10.1088/1748-9326/acfd42