Bibliometric Analysis of Postgraduate Theses in the Field of Search and Rescue in Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 16 - 22, 30.09.2025

Murat Can Duruel

Öz

Introduction: Search and rescue efforts are of great importance in order to minimize the loss of life that may occur after a disaster. In order to develop these studies, the academy needs to increase its activities in the field.
Purpose: The aim of this study is to bring together information on postgraduate theses in the field of search and rescue in Türkiye, to determine the trend of the studies and to guide those who will work in the field.
Methods: In this study, a quantitative research method was adopted. Postgraduate theses in the field of search and rescue in Türkiye were obtained and bibliometric analysis was performed on these theses.
Results: The distribution of theses according to years, levels, advisor titles, methods, universities and branches of science was determined and graphs were created. In addition, a word cloud obtained from keywords and a model obtained from the subjects of theses were created to visualize the findings.
Conclusion: It is thought that academic studies in the relevant field in Türkiye are late. In theses in the field, it has been observed that the trend is on the subject of "Technology". It is thought that the graphics and model created will provide a new perspective for researchers who will work in the field and will benefit the visibility of the current situation.

Anahtar Kelimeler

Disaster Management , Search and Rescue , Bibliometric Analysis

Türkiye’de Arama Kurtarma Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Öz

Giriş: Bir afetin ardından yaşanabilecek can kaybının en aza indirilebilmesi için arama kurtarma çalışmaları büyük önem arz etmektedir. Söz konusu çalışmaları geliştirebilmek amacıyla akademinin alandaki faaliyetlerini artırması gerekmektedir.
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de arama kurtarma alanında yapılmış lisansüstü tezlere ait bilgileri bir araya getirerek çalışmaların eğilimini belirlemek ve alanda çalışma yapacak olanlara yol göstermektir.
Yöntem: Bu çalışmada nicel bir araştırma yöntemi benimsenmiştir. Türkiye’de arama kurtarma alanında yapılan lisansüstü tezler elde edilerek bu tezler üzerinde bibliyometrik analiz gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Tezlerin yıllara, düzeylerine, danışman ünvanlarına, yöntemlerine, üniversitelere ve bilim dallarına göre dağılımları belirlenerek grafikler oluşturulmuştur. Ayrıca anahtar kelimelerden elde edilen bir kelime bulutu ve tezlerin konularından elde edilen bir model oluşturularak bulgular görselleştirilmiştir.
Sonuç: Türkiye’de, ilgili alanda yapılan akademik çalışmalarda geç kalındığı düşünülmektedir. Alandaki tezlerde, eğilimin “Teknoloji” konusunda olduğu görülmüştür. Oluşturulan grafiklerin ve modelin, alanda çalışma yapacak araştırmacılar için yeni bir bakış açısı sunacağı ve mevcut durumun görünürlüğüne fayda sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet Yönetimi , Arama Kurtarma , Bibliyometrik Analiz

Etik Beyan

Bu araştırmada kullanılan dokümanlar Yüksek Öğretim Kurulunun resmî internet sitesinde açık erişimli olarak yer aldığı için Etik Kurul Onayına ihtiyaç duyulmamıştır.

Destekleyen Kurum

Bu çalışmanın yapılması için herhangi bir kurum, kuruluş veya tüzel kişiden maddi destek alınmamıştır.

Kaynakça

• AFAD, Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Acil Durum ve Afet Yönetimi Başkanlığı, 2014. ISBN : 9789751962713
• Yorulmaz DS, Karadeniz H. Afetlerin Mental Sağlığa Etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2021;7(2):392-398. https://doi.org/10.21324/dacd.786048
• Yetkin O. Afet Yönetimi Bağlamında Büyükşehir Belediyelerinin Teşkilat Yapısı Üzerinden Bir İnceleme. Urban 21 Journal. 2024;2(1):24-41. https://dergipark.org.tr/tr/pub/urbanjournal/issue/84059/1453228
• Coppola DP. Introduction to International Disaster Management. Third Edition. Elsevier Butterworth-Heinemann, 2015. ISBN: 978-0-12-801477-6
• AFAD. Türkiye’de Afet Yönetimi ve Doğa Kaynaklı Afet İstatistikleri. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, 2018. https://www.afad.gov.tr/kitaplar
• Kadıoğlu M. Afet Yönetimi: Beklenmeyeni Beklemek, En Kötüsünü Yönetmek. 3.Baskı. İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, 2020. ISBN:978-605-74910-6-0
• Şahin N. Afet Yönetimi ve Acil Yardım Planları, TMMOB İzmir Kent Sempozyumu, 2009. İzmir.
• Erenel F, Caymaz E. Acil Durum ve Afet Yönetimine Güncel Bir Bakış. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2020. ISBN:978-605-033-206-3
• Güney S. Afet, Travma ve Ruh Sağlığı. Disiplinlerarası Bakışla Afet Risk Yönetimi 1 içinde. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2022. ISBN: 978-625-433-588-4
• Duruel, MC. Arama Kurtarma Çalışmalarında ve İnsani Yardım Faaliyetlerinde Sınırları Aşan Yönetim Anlayışı: Uluslararası Afet Yönetimi. Kamu Yönetiminde Güncel Tartışmalar-I içinde. Ankara: BİDGE Yayınları, 2024. ISBN: 978-625-372-440-5
• Yılmaz G, Demiröz Yıldırım S. Afetlerde Kentsel Arama ve Kurtarmada Kullanılan Yöntemler ve Güncel Yaklaşımların Değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2020;6(1):196-208. https://doi.org/10.21324/dacd.533639
• AFAD. Arama ve Kurtarma Teknisyeni Sayısına Yönelik İddialar Hakkında Basın Duyurusu (08.03.2023). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, 2023. https://afad.gov.tr/afad-arama-ve-kurtarma-teknisyeni-sayisina-yonelik-iddialar--basin-duyurusu
• Türker S. Arama Kurtarma Mevzuatı ve Ekipleri. Arama Kurtarma Bilgisi ve Etik Değerler içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2018. E-ISBN: 978-975-06-2844-3
• Nasar W, Da Silva Torres R, Gundersen OE, Karlsen AT. The Use of Decision Support in Search and Rescue: A Systematic Literature Review. ISPRS Int. J.Geo-Inf. 2023;12;182. https://doi.org/10.3390/ijgi12050182
• Vincent-Lambert C, Pretorius A, Van Tonder B. Use of Unmanned Aerial Vehicles in Wilderness Search and Rescue Operations: A Scoping Review. Wilderness&Environmental Medicine. 2023;34(4);580-588. https://doi.org/10.1016/j.wem.2023.08.022
• Sığrı Ü. Nitel Araştırma Yöntemleri. 2. Baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2021. ISBN: 9786052422175
• Zupic I, Cater T. Bibliometric Methods in Management and Organization. Organizational Research Methods. 2015;18(3):429-472. https://doi.org/10.1177/1094428114562629
• Donthu N, Kumar S, Mukherjee D, Pandey N, Lim WM. How to Conduct a Bibliometric Analysis: An Overview and Guidelines. Journal of Business Research. 2021;133:285-296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
• Ellegaard O, Wallin JA. The bibliometric analysis of scholarly production: How great is the impact? Scientometrics. 2015;105:1809-1831. https://doi.org/10.1007/s11192-015-1645-z
• Diktaş Yerli G. Sosyal Bilimler Alanında Afet Konulu Lisansüstü Çalışmaların Bibliyometrik ve Tematik Analizi. Afet ve Risk Dergisi. 2023;6(3):961-976. https://doi.org/10.35341/afet.1279328
• Yılmaz A, Gökalp S, Güven E, Eren T. Afet Yönetimi Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Resilience. 2024;8(2):223-234. https://doi.org/10.32569/resilience.1440077
• Topçu T, Ataoğlu A. Türkiye’de Afet Yönetimi ile İlgili Yapılmış Olan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Afet ve Risk Dergisi. 2023;6(4):1388-1400. https://doi.org/10.35341/afet.1301195
• Angammana AMS, Jayatissa LA. A Bibliometric Study of Postgraduate Theses in Library and Information Science: with special reference to University of Kelaniya and University of Colombo, Sri Lanka. Journal of the University Librarians’ Association of Sri Lanka. 2016;19(1);32-53. https://doi.org/10.4038/jula.v19i1.7874