21. yüzyılda yeni teknolojilerin yarattığı sanat anlayışları ve görsel sanatlar öğretmeni yetiştiren kurumların eğitim programlarındaki yeri

Yıl 2014, Özel Sayı, 117 - 132, 01.04.2014

İnci Bulut

Öz

Gelişen teknoloji ve değişen yaşam şartlarıyla birlikte sanat da değişime uğramış, yeni teknikler, yeni malzemeler ve yeni araç gereçler kullanılarak farklı biçimlerde karşımıza çıkmaya başlamıştır. Bu değişim sürecinde sanat oluşumuna neden olan düşüncelerin de kökten değiştiği görülmektedir. Artık geçmiş dönemlerdeki estetik kaygılar, yerini bambaşka arayışlara ve amaçlara bırakmıştır. Bilgisayarın icadı adeta yeni bir çağın başlangıcı olurken sanatçılara da çeşitli imkânların kapılarını açmış, düşünce ve eser arasındaki teknik sınırlılıklar ortadan kaldırılmıştır. Bilgisayar, video, ışık, ses gibi birçok teknolojik unsur sanatçıların ifade biçimlerinde tek başına ya da birlikte yerlerini almıştır. Teknoloji sanatçıya yeni ifade biçimleri ve araçları sunmuş bununla birlikte kendisinin ve izleyicisinin düşünce yapısını, algısını ve arayışları tamamen değiştirmiştir. Türkiye’de öğretmen yetiştiren kurumlar ele alındığında lisans düzeyinde verilen sanat eğitimi programlarında bu yeni sanat biçimlerinin üzerinde yeterince durulmadığı görülmektedir. Bugün Modern Sanatlar Müzesi’ne giden bir öğrenci dijital teknolojilerin sıklıkla kullanıldığı, video artlar, enstalasyonlar, dijital baskılarla karşılaşıyor ve bunların birçoğunu nasıl değerlendirmesi gerektiğini bilemiyor. Bu durumdan hareketle bu makalede sanatla toplum arasında bir köprü vazifesi gören görsel sanatlar öğretmenlerinin lisans eğitimleri süresince almış oldukları sanat eğitimi programı ve ders içeriklerinin incelenmesi, mevcut programın 21. yüzyıl sanatını anlama, eleştirebilme ve öğrencilere aktarma yetisini kazanmada yeterli olup olmadığı konusunda bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Sanat eğitimi, Teknoloji ve sanat, Görsel sanatlar öğretimi

[The concepts in art created by 21st-century technologies and their place in education programmes at art teacher training faculties]

Öz

Throughout history art has existed in various forms. As a result of technological
developments and other changes, art has also transformed. As if a mirror, it has reflected the
lifestyles, belief systems, and the degree of the development in countless societies. As such,
art also offers knowledge about past societies in their sculptures, ceramics, mosaics, and wall
paintings that have come to light archaeological endeavors. A great deal of art has been
crafted as magic implements, charms, for religious doctrines, and to honor and symbolize the
power and glory of deities. Over time, artwork can also serve as evidence of the power and
greatness of not only gods but also societies. During civilizations’ development, especially
that of science and technology, art has become of uniquely significant value to societies and
cultures

Anahtar Kelimeler

Art education, Technology and art, Visual art teaching

Kaynakça

• Altıntaş; O. (2007). Sanat eğitimi ve çağdaş Türk resminde nü. Ankara: Sur Yayıncılık.
• Ascott, R. (2002). Behaviourist art and the cybernetic vision. USA: Norton & Company.
• Başarır, G. (2012). Mona Hatoum istikrarsız bir dünyanın istikrarlı bir sanatçısı. Artist, Temmuz Sayısı, 26-31.
• Christiane, P. (2003). Digital art. UK: Thames&Hudson Publishers.
• Efland, A. D. (2002). Art and cognition. New York: Teachers Collage Press.
• Eliasson, O. (2010). Kırmızı Duygusal Küre. http://www.istanbulmodern.org/tr/koleksiyon/koleksiyon/5?t=3&id=1050 Erişim Tarihi: 29 Temmuz 2013.
• Erkmen, A. (2004). PFM-1 and Others. http://www.editionblockberlin.de/prev_exhibitions_en.php. Erişim Tarihi: 29 Temmuz 2013.
• Hatoum, M. (2002). Grater Divide. http://www.buten.net/rosie/2004/2004_08_29/MonaHatoumGraterDivide_8353.html. Erişim Tarihi: 29 Temmuz 2013.
• Hatoum, M. (1996). Deep Throat. http://scottavery.blogspot.com/2012/05/istanbul-art.html. Erişim Tarihi: 29 Temmuz 2013
• Kogler, P. (2010). İsimsiz (dijital enstalasyon). http://gununraporu.com/guzelgununlar/peter-kogler%E2%80%99in-mekan-algisini- degistiren-enstalasyonu/attachment/peter-kogler-01/. Erişim Tarihi: 29 Temmuz 2013.
• Greh, D. (1990). Computers in the artroom. USA: Davis Publishers.
• Kehnemuyi, Z. (1995). Çocuğun görsel sanat eğitimi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kırışoğlu, O. T. (2005). Sanatta eğitim. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kozlu, D. (2011). Türkiye’nin 1990 ve 2000’li yıllardaki çağdaş sanat ortamına genel bir bakış. Türk Sanatları Araştırmaları Dergisi, 2(1), 147-160.
• Oliveira, N., Oxley, N. & Petry, M. (2006). Installation art in the new millennium. London: Thames & Hudson Publishers.
• Ono, Y. (1964). Cut Piece. http://www.aaa.org.hk/onlineprojects/bitri/en/gallery.aspx?eid=A023.53.İndirme Tarihi: 9 Temmuz 2013.
• Özayten, N. (1997). Kavramsal sanat. Eczacıbaşı sanat ansiklopedisi. Cilt 2. İstanbul: Yem Yayınevi.
• Özsoy, V. (2004). Resim-iş öğretmeni yetiştirme programları ve resim-iş dersinin bir değerlendirmesi. 2. Sanat Eğitimi Sempozyumu, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi.28 Nisan 2008. Ankara.
• Rona, Z. (1997). Pop Sanat. Eczacıbaşı sanat ansiklopedisi. Cilt 3. İstanbul: Yem Yayınevi.
• Rona, Z. (1997). Dadacılık. Eczacıbaşı sanat ansiklopedisi. Cilt 1. İstanbul: Yem Yayınevi.
• Sağlamtimur, Z. Ö. (2010). Dijital sanat. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (3), 213-238.
• Tepecik, A. & Tuna, S. (2001, Haziran). Plastik sanatlar eğitiminde bir araç olarak bilgisayar kullanımı. Çağdaş Eğitim Dergisi, 277, 8-12.
• Tilbury, R. (2010). 3D total çalışması, Digital Art Masters, Volume 5.
• Turani, A. (2000). Dünya sanat tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Türker, U. (1988). Yeni uygulama ve anlatım biçimleri açısından çağdaş teknolojinin resim sanatına etkileri. Çağdaş Teknoloji ve Sanat, Ulusal Sanat Sempozyumu.Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi. 1998. Ankara.
• Şahin, S. (2010). Dijital devrim ile birlikte sanatta mekân, beden ve algı değişimi. Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
• Şengül, E. (2006). Teknolojinin görsel sanatlarda kullanımı ve sanat eğitimine katkısı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü İstanbul.
• Uçar, A. (2007). Türkiye ve İtalya’da yükseköğretimde plastik sanatlar ve bilgi teknolojisinin sanat eğitimine katkısı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Wands, B. (2006). Dijital çağın sanatı. (Çev: O. Akınay). İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat Dizisi.
• Whitham, G.& Pooke, G. (2010). Çağdaş sanatı anlamak. (Çev: T. Göbekçin). İstanbul: Optimist Yayıncılık.