Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

“YARARLI” ve “ZARARLI” GLOBAL KAMUSAL MALLAR ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 2, 132 - 157, 31.12.2022
https://doi.org/10.55827/ebd.1100703

Öz

Günümüzde global kamusal malların pozitif etkileri ve global kamusal kötülüklerin negatif etkileri öylesine önemli boyutlara ulaşmıştır ki, hiçbir ülkenin bu iyiliklere ve/veya kötülüklere kayıtsız kalması düşünülemez. Ulus devletlerin tek başına global sorunları çözüme kavuşturmaları mümkün olmadığından sorunun çözümü uluslararası organizasyonların global anarşizmden kurtulabilmek için ortak işbirliği yapmalarına bağlı bulunmaktadır. Ancak kamu tercihi perspektifi tıpkı ulus devletler gibi uluslararası organizasyonların da başarısızlığa uğramasının kaçınılmaz olduğunu açıklamaktadır. Kamu tericihi araştırma proğramı uluslararası politik iktisadın iki kör bıçağının (global regülasyon ve global vergileme) sorunun çözümünü güçleştirdiğini ortaya koymaya çalışmaktadır.

Kaynakça

  • Aktan, C.C. 2019. Kamu Tercihi İktiadı ve Anayasal Politik İktisat, Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Aktan, C.C. 2016. “Faydalı” Global Kamusal Mallar ve “Zararlı” Global Kamusal Mallar, (Yayınlanmamış PPT Sunum).
  • Aktan, C. C. & Vural, İ. Y. 2003. Globalleşme, Fırsat mı, Tehdit mi?, Zaman Kitap.
  • Aktan, C.C. & S. Yay ve S. Taşdelen, 2018. “Global Vergi Önerileri”, içinde. C.C.Aktan, Vergileme (Vergi Teorisi ve Vergi Politikası), Ankara: Seçkin Yayınları.s. 149-70.
  • Axelrod, R. & Keohane, R. O. 1985. “Achieving Cooperation Under Anarchy: Strategies And İnstitutions”. World Politics, 38(1), 226-254.
  • Balaam, D. N., & Dillman, B. 2018. Introduction To International Political Economy. London: Routledge. Barnett, M. and M. Finnemore, 1999. “The Politics, Power, and Pathologies of International Organizations”, International Organization 53, 4: 699-732.
  • Barrett, S. 2007. Why Cooperate?: The Incentive to Supply Global Public Goods. New York:
  • Bauman, Z. 1999. Küreselleşme (çev, A.Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Bird, R. M., 2017. “Are Global Taxes Feasible?”, International Tax and Public Finance, 20: 1-29.
  • Brunsson, N. 1989. The Organization of Hypocrisy: Talk, Decisions and Action in Organizations, New York: John Wiley & Sons.
  • Carter D.B & Stone R.W. 2015. “Democracy And Multilateralism: The Case Of Vote Buying İn The UN General Assembly”, International Organizations. 69(1): 1–33.
  • Cohen, B. 2008. International Political Economy: An Intellectual History. Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Demir, İ. 2020. “Devletlerarası Ekonomik İlişkileri Düzenleyen Uluslararası Örgütlerin Politik Ekonomisi: Devletler, Çıkar Grupları Ve Örgüt Bürokrasisi Kıskacında Küresel Yönetişim”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi • Cilt 15, Sayı 53, Ocak 2020, ss. 1-35
  • Dreher, A. & Lang, V. F. 2016. “The Political Economy of International Organizations”, CESifo Working Paper, No. 6077, Center for Economic Studies and ifo Institute (CESifo), Munich
  • Dreher, A. & Michaelowa, K. 2008. “The Political Economy Of International Organizations”. Review of International Organizations, 3 (4), 331-334.
  • Dreher A, Gould M, Rablen M.D, Vreeland J.R. 2014. “The Determinants Of Election To The United Nations Security Council”. Public Choice 158(1–2): 51–83
  • Fratianni, M. and J. Pattison, 1982. “The Economics of International Organizations”, Kyklos 35, 2: 244-262.
  • Frey, B.S. & B. Gygi, 1990, “The Political Economy of International Organizations”, Aussenwirtschaft 45, 3: 371-394.
  • Frey, B. S. 1984. “The Public Choice View of International Political Economy.” International Organization 38(1): 199-223.
  • Frey, B. S. 1997. “The Public Choice of International Organizations”. in: D. C. Mueller, Perspectives on Public Choice. Cambridge, Cambridge University Press: 106-23.
  • Gill, S 1988. Global Political Economy: Perspectives, Problems And Policies. New York: Harvester.
  • Gilligan, J.M. 2009. “The Transaction Costs Approach To International Institutions”. İn: Milner, H. V. & Moravcsik, A. (Eds.), Power, Interdependence, and Nonstate Actors in World Politics. Princeton University Press.
  • Gilpin, R. 2001. Global Political Economy: Understanding the International Economic Order, Princeton: Princeton University Press.
  • Gilpin, R. 2014. Uluslararasi İliskilerin Ekonomi Politigi, İstranbul: Kripto Basım Yayım. Grigorescu, A. 2007, “Transparency of Intergovernmental Organizations: The Roles of Member States, International Bureaucracies and Nongovernmental Organizations”, International Studies Quarterly 51, 3: 625-48.
  • Grigorescu, A. 2013. “International Organizations and Their Bureaucratic Oversight Mechanisms: The Democratic Deficit, Accountability, and Transparency”, in: Routledge Handbook of International Organization, ed. Bob Reinalda, London: Routledge, 176-88.
  • Hardin, R. 1982. Collective Action. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
  • Hardin, G. 1968. “The Tragedy Of Commons”, Science, Vol 162. Issue 3859. Pp. 1243-48.
  • Hardin, G. 2003. “Orta Malların Trajedisi”, (Çev. Y. Şahin), Piyasa, Cilt: 2, Sayı: 1 (Kış 2003), S. 13-26.
  • Hirst, P. and G. Thompson, 1998. Küreselleşme Sorgulanıyor, (Çev. Çağla Erdem ve Elif Yücel), Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Hollyer J.R. and Rosendorff B.P. 2011. “Why Do Authoritarian Regimes Sign The Convention Against Torture? Signaling, Domestic Politics And Non-Compliance”. Quarterly Journal of Political Science 6(3–4): 275–327.
  • Hollyer J.R. and Rosendorff B.P. 2012. “Do Human Rights Agreements Prolong The Tenure Of Autocratic Ratifiers?” Journal Of International Law Politics 44(3): 791–811.
  • Hurd I. 2008. After Anarchy: Legitimacy and Power in the United Nations Security Council. Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Jordan, R. 2019. Dünyanın Gözü, Zaman Çarkı, 1. Cilt. (çev. N.Elçi), İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Kanbur, R., T. Sandler, with K. Morrison. 1999. The Future of Development Assistance: Common Pools and International Public Goods. Policy Essay 25. Washington, D.C.: Overseas Development Council.
  • Kaul, I. (ed). 2003. Providing Global Public Goods: Managing Globalization. Oxford: Oxford University Press.
  • Kaul. I. 2012. “Global Public Goods : Explaining Their Underprovision”, Journal Of International Economic Law 15 (3), 729–750.
  • Kaul, I. & Grunberg, I., and Stern, M. A. (Eds.). 1999a. Global Public Goods. New York: Oxford University Press.
  • Kaul, I., Grunberg, I. & Stern, M.A. 1999b. “Defining Global Public Goods”, in: I. Kaul, I. Grunberg & M.A. Stern (ed.), Global Public Goods: International Cooperation in the 21st Century, United Nations Development Programme (UNDP), New York: Oxford University Press, 2-19.
  • Kuziemko, I., & Werker, E. 2006. “How Much Is a Seat on the Security Council Worth? Foreign Aid and Bribery at the United Nations”. Journal of Political Economy, 114(5), 905–930.
  • McMahon, F. 2001. A Global Tax: Unworkable, Unnecessary and Dangerous, Vencouver: The Fraser Institute
  • Mendez, R. P. 2001. The Case for Global Taxes: An Overview, New York: Expert Group Meeting on Innovations in Mobilising Global Resources for Development, 2-22.
  • Oatley, T. 2019. International Political Economy. 7th ed. London: Routledge.
  • Olson, M. 1965. The Logic of Collective Action Problems: Public Goods and the Theory of Groups. Cambridge: Harvard University Press.
  • Oye, K. A. 1985. “Explaining Cooperation Under Anarchy: Hypothesis And Strategies”, World Politics, 38(1), 1-24.
  • Öniş, Z. ve Kutlay, M. 2014. “Uluslararası Politik Ekonomi”, İçinde: Ş. Kardaş ve A. Balcı, Uluslararası İlişkiler’e Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular, İstanbul: Küre Yayınları., ss.1-11.
  • Posner, E.A. & Goldsmith, J. L. 2003. “International Agreements: A Rational Choice Approach”. Virginia Journal Of International Law, 44(1): 113-144.
  • Reinalda, B. and B. Verbeek (eds.), 2004. Decision Making Within International Organizations, London/New York: Routledge.
  • Sandler, T. 1998. “Global and Regional Public Goods: a Prognosis for Collective Actions”, Fiscal Studies, Vol. 19, No. 3, pp. 221-247.
  • Snidal, D. 1985. “Coordination Versus Prisoners’ Dilemma: Implications For International Regimes And Cooperation”. American Political Science Review, 79 (4), 923-942.
  • Spero, J.E. 1977. The Politics of International Economic Relations, London: Allen and Unwin.
  • Stiglitz, J. 2003. Küreselleşme ve Büyük Hayal Kırıklığı, İstanbul: Plan B Yayınları.
  • Stein, A.A. 1982. “Coordination and Collaboration: Regimes in An Anarchic” World. International Organizations, 36 (2), 299-326.
  • Steinberg, R. H. 2002. “In The Shadow Of Law Or Power? Consensus-Based Bargaining And Outcomes in the GATT/WTO”. International Organization, 56(2), 339-374.
  • Sweeney, R. J. & R.D. Tollison and T.D. Willett, 1974. "Market Failure, the Common-Pool Problem, and Ocean Exploitation", Journal of Law and Economics 17. pp. 179-192.
  • Tollison, R. D. and T.D. Willett, 1976. "Institutional Mechanisms for Dealing with International Externalities: A Public Choice Perspective", in: R.C. Amacher and R.J. Sweeney, eds., The Law of the Sea: U.S. Interest and Alternatives Washington, D. C. : American Enterprise Institute.
  • Tollison, R. D., & T.D. Willett, 1979. “An Economic Theory of Mutually Advantageous Issue Linkages in International Negotiations”. International Organization, 33(4), 425–449.
  • Tolstoy, L. 2009. Tanrı'nın Egemenliği İçinizdedir, İstanbul: Kaos Yayınları.
  • Vaubel, R. 1986. “A Public Choice Approach to International Organization.” Public Choice 51(1): 39- 57.
  • Vaubel, R. 1994. “The Political Economy Of Centralization and The European Community”. Public Choice, 81, 151–190.
  • Vaubel, R. 1996. “Bureaucracy At The IMF and The World Bank: A Comparison Of The Evidence”, The World Economy, 19, 195–210.
  • Vaubel, R. 2004. “International Organization”, in: The Encyclopedia of Public Choice, eds. Charles Rowley and Friedrich Schneider, New York: Kluwer.
  • Vaubel, R. 2006. “Principal-agent Problems in International Organizations”, Review of International Organizations 1(2), 125-138.
  • Vaubel, R. 2013. “International Organizations”, in: The Elgar Companion to Public Choice, Second Edition, eds. Michael Reksulak, Laura Razzolini and William F. Shughart, Cheltenham: Edward Elgar Publishing, 451-468.
  • Vaubel, R. 2015. “Rent Seeking in International Organizations”, in: Companion to the Political Economy of Rent Seeking, eds. R. D. Congleton and A. Hillman, Cheltenham: Edward Elgar Publishing, 276-292.
  • Vaubel, R & T. D. Willett (Eds.), 1991. The Political Economy Of International Organizations: A Public-Choice Approach, Boulder, Colorado.
  • Vaubel, R. & Dreher, A. & Soylu, U. 2005. “Staff Growth İn International Organizations: A Principal-Agent Problem? An Empirical Analysis”. In: John-Ren Chen & David Sapsford (Eds.), Cooperative Global Governance By İnternational İnstitutions: Principles And Challenges. Cheltenham.
  • Vreeland, J.R. 2019. “Corrupting International Organizations”, Annual Review of Political Science, Vol. 22:205-222.
  • World Bank. 2000. Reforming Public Institutions and Strengthening Governance., A World Bank Strategy, November 2000. Washington DC: World Bank Publication.
  • World Bank. 2001. Poverty Reduction Strategy Papers: Source Book, World Bank. World Bank İyi Yönetişim Arşivi : http://www.worldbank/wbi/governance
Toplam 69 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Coşkun Can Aktan 0000-0003-4294-2314

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 14 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Aktan, C. C. (2022). “YARARLI” ve “ZARARLI” GLOBAL KAMUSAL MALLAR ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 14(2), 132-157. https://doi.org/10.55827/ebd.1100703
AMA Aktan CC. “YARARLI” ve “ZARARLI” GLOBAL KAMUSAL MALLAR ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı. Ekonomi Bilimleri Dergisi. Aralık 2022;14(2):132-157. doi:10.55827/ebd.1100703
Chicago Aktan, Coşkun Can. ““YARARLI” Ve ‘ZARARLI’ GLOBAL KAMUSAL MALLAR Ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON Ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı”. Ekonomi Bilimleri Dergisi 14, sy. 2 (Aralık 2022): 132-57. https://doi.org/10.55827/ebd.1100703.
EndNote Aktan CC (01 Aralık 2022) “YARARLI” ve “ZARARLI” GLOBAL KAMUSAL MALLAR ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı. Ekonomi Bilimleri Dergisi 14 2 132–157.
IEEE C. C. Aktan, ““YARARLI” ve ‘ZARARLI’ GLOBAL KAMUSAL MALLAR ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, c. 14, sy. 2, ss. 132–157, 2022, doi: 10.55827/ebd.1100703.
ISNAD Aktan, Coşkun Can. ““YARARLI” Ve ‘ZARARLI’ GLOBAL KAMUSAL MALLAR Ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON Ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı”. Ekonomi Bilimleri Dergisi 14/2 (Aralık 2022), 132-157. https://doi.org/10.55827/ebd.1100703.
JAMA Aktan CC. “YARARLI” ve “ZARARLI” GLOBAL KAMUSAL MALLAR ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı. Ekonomi Bilimleri Dergisi. 2022;14:132–157.
MLA Aktan, Coşkun Can. ““YARARLI” Ve ‘ZARARLI’ GLOBAL KAMUSAL MALLAR Ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON Ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı”. Ekonomi Bilimleri Dergisi, c. 14, sy. 2, 2022, ss. 132-57, doi:10.55827/ebd.1100703.
Vancouver Aktan CC. “YARARLI” ve “ZARARLI” GLOBAL KAMUSAL MALLAR ve ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSADIN İKİ KÖR BIÇAĞI: GLOBAL REGÜLASYON ve GLOBAL VERGİLEME Kamu Tercihi Perspektifinden Uluslararası Organizasyonların Başarısızlığı. Ekonomi Bilimleri Dergisi. 2022;14(2):132-57.