Yenişehir’de Bir Öğle Vakti’de Kent ve Sınıf: İlişkiler, Karşılaşmalar, Temsiller

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 91, 62 - 80, 01.10.2025

Gökhan Bulut

Öz

Sevgi Soysal’ın Yenişehir’de Bir Öğle Vakti romanı, 1970’li yılların başında Ankara’da tesadüfi şekilde karşılaşan insanların izini sürerek sınıfsal karşılaştırmalar yapmaktadır. Roman, sınıf farklarını kültürel değerler, kodlar ve davranışlar üzerinden ele almaktadır. Sınıf farkları, yazar tarafından ev yaşamının karşılaştırması temelinde temsil edilmektedir. Çalışmada, yazarın bu farkları nasıl ele aldığı ve çözümlediği analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

sevgi soysal , kent , sınıf

Kaynakça

• Atay, F. R. (1998). Çankaya. İstanbul: Bates Atatürk Dizisi.
• Aydın, S. (2017). Ekolojik tahribat ve kültürel çöküş: Bir şehir yaratma projesinin iflası olarak Ankara. İçinde F. Şenol Cantek (Ed.), İcat edilmiş şehir: Ankara (ss. 31-68). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aydemir, Ş. S. (1966). İkinci adam (Cilt 1). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Batuman, B. (2005). Kentin suretleri: Mekân ve görsel politika. İstanbul: Dipnot Yayınları.
• Bayraktar, N. (Haz.). (2017). Sivil mimari bellek: Ankara 1930–1980. Ankara: Vekam.
• Bulut, G. (2019). İletişim, deneyim, sınıf kültürü: Zincir mağazalarda toplumsal ilişkiler (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Ankara.
• Candan, İ. (2021). Sevgi Soysal’ın romanlarında kent, mekân ve toplumsal cinsiyet (Yüksek lisans tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Castells, M. (2000). Kent, sınıf, iktidar (Çev. A. Cemal). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Coşkun, M. K. (2013). Sınıf, kültür ve bilinç: Türkiye’de işçi sınıfı kültürü, sınıf bilinci ve gündelik hayat. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Coşkun, M. K. (Der.). (2014). Emekçileri okumak: Edebiyatımızda sınıf, kültür ve işçilerin gündelik hayatı. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Coşkun, M. K. (2023). Sınıfın duyguları: İşçiler, duygular ve sınıf mücadelesi. İstanbul: Dipnot Yayınları.
• Çağlar, N., Ultav, Z. T., & Boyacıoğlu, E. (2013). Sevgi Soysal ve Yenişehir’de Bir Öğle Vakti romanında mimari/kentsel mekâna ilişkin çıkarımlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(3), 61-80.
• Çetin Baycanlar, S. (2022). Erken bir karnavalesk roman denemesi: Yenişehir’de Bir Öğle Vakti. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 7(1), 427-437.
• Değirmenci, R. (2024). 12 Mart dönemi’nde hukuk: Tanıklık edebiyatı bağlamında bir inceleme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 28(2), 367-398.
• Ergir, Y. (2017). “Piknik” – Tuna Caddesi, 1/A, Yenişehir/Ankara. İçinde F. Şenol Cantek (Ed.), İcat edilmiş şehir: Ankara (ss. 162-172). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ergüneş, N. (2008). Kent mekânı ve sınıf ilişkileri: Ankara örneği. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Fırat, H. (2009). 12 Mart romanlarında dönemin işçi eylemleri. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (HÜTAD), 11(11), 37-54.
• Harvey, D. (2019a). Paris: Modernitenin başkenti (Çev. B. Kılınçer). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Harvey, D. (2019b). Sosyal adalet ve şehir (Çev. M. Moralı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Hobsbawm, E. J. (2025). Devrim çağı (Çev. B. S. Şener). İstanbul: Dost Kitabevi.
• Kovacs, M. G., & Sağdıç, Z. (Ed.). (2025). Macarların tasarımları Türkiye’de: 19. ve 20. yüzyılda Macar-Türk mimarlık ilişkileri. İstanbul: YEM Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2024). Ankara. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kaynar, H. (2021). Ankara’nın duygusal tarihine giriş: Artık kimse kimseyle karşılaşmıyor. İçinde D. Ardalı Büyükarman, S. Şahin, T. Ural & B.
• Öztürk (Ed.), Edebiyatın izinde: Edebiyat ve gündelik hayat (ss. 128-149). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Keskinok, H. Ç., Özgür, I. Y., & Efeoğlu, H. (2023). Jansen ve Ankara: Planlar-yazışmalar. Ankara: Vekam Yayınları.
• Lefebvre, H. (2023). Mekânın üretimi (Çev. I. Ergüden). İstanbul: Sel.
• Marx, K. (2021). Kapital (Cilt 3) (Çev. M. Selik, N. Satlıgan & E. Özalp). İstanbul: Yordam.
• Sargın, G. (2017). Kurmaca başkentlerin imgesel inşası: Ankara’nın mekânsal siyasası üzerine kısa notlar. İçinde F. Şenol Cantek (Ed.), İcat edilmiş şehir: Ankara (ss. 81-106). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sazyek, E. (2020). Türk romanında Ankara. Ankara: Vekam Yayınları. Soysal, S. (2025). Yenişehir’de Bir Öğle Vakti. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tekeli, İ. (2002). Cumhuriyet döneminde Ankara’nın planlanması. İçinde Ankara’nın başkent oluşunun 75. yıldönümü sempozyumu bildirileri (ss. 15-30). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Thompson, E. P. (2004). İngiliz işçi sınıfının oluşumu (Çev. U. Kocabaşoğlu). İstanbul: Birikim Yayınları.
• Türkeli, Ö. (2017, Haziran). Bambaşka bir şehirde öğle vakti: Lavarla-alternatif Ankara hayatı. Lavarla. https://lavarla.com/bambaska-birsehirde-ogle-vakti/ (Erişim: 10.06.2025)
• Şengül, H. T. (2001). Sınıf mücadelesi ve kent mekânı. Praksis, (2), 9-31.
• Şişmek, B. (2017). Anlatılardan anlatıya kapattığım şehir: Ankara. İçinde F.
• Şenol Cantek (Ed.), İcat edilmiş şehir: Ankara (ss. 507-519). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ural, T. (2015). Kahrolsun “bazı” kavaklar: Yenişehir, yeni bir ülke umudu ve yazarlığın politik halleri üzerine. İçinde N. Şahin & I. Şahbenderoğlu (Ed.), İsyankâr neşe (ss. …). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uyguner, M. (2002). Sevgi Soysal: Yaşamı, sanatı, yapıtlarından seçmeler. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Williams, R. (1990). Marksizm ve edebiyat (Çev. E. Tarım). İstanbul: Adam Yayınları.
• Williams, R. (2017). Kültür ve toplum, 1780-1950 (Çev. U. Kocabaşoğlu). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Willis, P. (2016). İşçiliği öğrenmek: Sınıf, işçilik ve eğitim: İşçi çocukları nasıl işçi oluyor? (Çev. D. Elhüseyni). Ankara: Heretik Yayıncılık.