A GENERAL OVERVIEW UPON THE SEPERABILITY THESIS OF LEGAL POSITIVISM

Yıl 2016, Cilt: XX Sayı: 3-4, 45 - 61, 01.12.2016

Tuba Dilşat Ural

Öz

HUKUKİ POZİTİVİZMİN AYRILABİLİRLİK TEZİNE GENEL BİR BAKIŞ

Öz

Hukuk felsefesinde birçok hukukçu tarafından tartışılmış konuların başında, hukuki pozitivizmin ayrılabilirlik tezi gelir. Bu tez, hukuk ile ahlak kavramları arasında zorunlu bir bağ olmadığını ifade eder. Ayrılabilirlik tezinin anlamı, çeşitli pozitivistler tarafından farklı şekillerde ortaya konmuştur. Klasik hukuki pozitivistler olarak adlandırılan Jeremy Bentham ve John Austin’e göre hukuk ile ahlak arasında zorunlu hiçbir bağ yoktur. Olan hukuk ile olması gereken hukuk birbirine karıştırılmamalıdır. Bu görüş geleneksel pozitivist anlayışı yansıtmaktadır. Hart gibi bazı pozitivistler ise ayrılabilirlik tezinin hukuk ile ahlak kavramları arasında zorunlu bir bağ olmadığı anlamının yanında, iki kavram arasında olumsal bir bağ olabileceği ihtimalini de kabul etmektedir. Kapsayıcı pozitivistler tarafından savunulan bu görüş, daha ılımlı bir hukuki pozitivizmin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu çalışma ile hukuki pozitivizmin ayrılabilirlik tezinin, genel hatları itibariyle değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Bu çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde hukuki pozitivizmin, ikinci bölümde ayrılabilirlik tezinin anlamına ilişkin olarak genel değerlendirmelerde bulunulmuştur. Üçüncü bölümde ise farklı düşünürlerin ayrılabilirlik teziyle ilgili görüşlerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

hukuk ile ahlak, rastlantısal bağ, olan hukuk, olması gereken hukuk

Kaynakça

• AKTAŞ, Sururi; “Hart ve Dworkin’e Karşı Otorite Olarak Hukuk”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 3-4, Y. 2004.
• AKTAŞ, Sururi; “Hukuksal Geçerlilik Sorunu”, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, 11. Kitap, İstanbul 2005.
• AKTAŞ, Sururi; “Pozitivist Hukuk Kavramı Üzerine Eleştirel Bir Refleksiyon”, Atatatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 1-2, Y. 2000.
• AKTAŞ, Sururi; Prosedürel Doğal Hukuk: Lon L. Fuller’in Hukuk Kavramı, 1. Bs., İstanbul 2011.
• ARAL, Vecdi; Kelsen’ in Saf Hukuk Teorisinin Metodu ve Değeri, İstanbul 1978.
• BENTHAM, Jeremy; “Ahlak ve Yasama İlkelerine Giriş (Introduction to Principles of Ethics and Legislation)”, Çev. Aysel Doğan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 57, S. 4, Y. 2008.
• BONNARD, Roger; “ Tabii Hukuk ve Pozitif Hukuk” , Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, Çev. Mehmet Ali Aybar, 15. Kitap, İstanbul 2006. FURTUN, Ayşen; Hukuk Felsefesi Dersleri, 1. Bs., İstanbul 2013.
• GÖZLER, Kemal; Hukukun Genel Teorisine Giriş, Ankara 1998. GREEN, Leslie; Legal Positivism, Stanford Encyclopedia of Philosophy.
• GÜRİZ, Adnan; Faydacı Teoriye Göre Ahlak ve Hukuk, Ankara 1963. GÜRİZ, Adnan; Hukuk Felsefesi, 11. Bs., Ankara 2015.
• HART, H. L. A.; Hukuk, Özgürlük, Ahlak, Çev. Erol Öz, 3. Bs., Ankara 2014.
• HİMMA, Kenneth Einar; Hukukun Ahlaki Kriterleri, Çev. Saim Üye, 1. Bs., Ankara 2010.
• IŞIKTAÇ, Yasemin; Hukuk Felsefesi, 3. Bs., Şubat 2010. İZVEREN, Adil; Hukuk Felsefesi, Ankara 1988.
• KELSEN, Hans; “What is Justice?”, Çev. Ali Acar, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y. Temmuz-Ağustos 2013.
• KELSEN, Hans; Saf Hukuk Kuramı, Çev. Ertuğrul Uzun, 1. Bs., İstanbul 2016. Hukuki Pozitivizmin Ayrılabilirlik Tezine… 61 61
• KEYMAN, Selahattin; “Hukuki Pozitivizm”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 35, S. 1, Y. 1978.
• ÖKTEM, Niyazi; “Hukuki Pozitivizm Akımı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 43, S. 1-4, Y. 1977.
• ÖKTEM, Niyazi / Türkbağ, Ahmet Ulvi; Felsefe, Sosyoloji, Hukuk ve Devlet, 6. Bs., İstanbul 2014.
• RATNAPALA, Suri; Jurisprudence, Cambridge University, Press 2009.
• TÜRKBAĞ, Ahmet Ulvi; “Evren ve İnsan Anlayışlarının Hukuka Yansıması Olarak İki Pozitivizm: Austin ve Hart”, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, 12. Kitap, İstanbul 2005.
• USLU, Cennet; Doğal Hukuk ve Doğal Haklar, Ankara 2009.
• UYANIK, Halit; Joseph Raz’ da Hukukun Otoritesi Kavramının Temellendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Y. 2007.
• UYGUR, Gülriz; “Hukuki Pozitivizmin Değişen Yüzü mü?”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 52, S. 3, Y. 2003.
• YAZICI, Sedat; Felsefeye Giriş, 6. Bs., İstanbul 2016. YÜKSELBABA, Ülker, Liberal Dağıtıcı Adalet Tartışmaları: Bentham, Mill, Rawls, Dworkin ve Nozick, İstanbul 2016.