ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİK DENGESİ BAĞLAMINDA ULUSLARARASI TERÖRLE MÜCADELE STRATEJİLERİ

Yıl 2014, Cilt: XVIII Sayı: 1-2, 63 - 98, 01.06.2014

Ergin Ergül

Öz

Özgürlük ve güvenlik dengesi günümüz demokrasilerinin ülke çapında, uluslararası örgütlerin ise, bölgesel, ulus üstü ve evrensel düzeyde sağlamaya çalıştıkları önemli ve stratejik bir hedefi ifade etmektedir. Demokratik devletlerin ruhu olarak nitelenen temel hak ve özgürlüklerin, günümüzde hukuk devletine yönelik tehditlerin başında gelen terörle mücadele bağlamında da korunması büyük önem taşımaktadır. Uluslararası örgütler, evrensel, bölgesel ve ulusüstü düzeylerde insan haklarını dikkate alan terörle mücadele stratejileri hazırlamışlardır. Bu makalede söz konusu stratejiler arasında, Türkiye’yi de yakından ilgilendiren “Birleşmiş Milletler Küresel Terörle Mücadele Stratejisi”, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin “İnsan Hakları ve Terörle Mücadelede Rehber İlkeleri” ile “Avrupa Birliği Terörle Mücadele Stratejisi” irdelenmektedir. Bu üç strateji belgesinin insan haklarına ilişkin içerdiği hükümler incelenerek, bu alanda dayandıkları ortak ilkeler ve farklılaştıkları alanlar ortaya konulmaktadır. Bu şekilde söz konusu uluslararası örgütlerin özgürlük ve güvenlik dengesine yaklaşımları, terörle mücadele strateji ve politikalarında insan haklarının korunması konusunda yer alan ilke ve tedbirler incelenmek suretiyle gösterilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Özgürlük ve Güvenlik Dengesi, Terörle Mücadele Stratejisi, Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği

INTERNATIONAL COUNTER-TERRORISM STRATEGIES IN THE CONTEXT OF FREEDOM - SECURITY BALANCE

Öz

The freedom-security balance is an important strategic target that
modern democracies try to achieve throughout the nation while international
organizations try to achieve at regional, supra-national and universal levels. It is very important that fundamental rights and freedoms which are deemed
as the spirit of democratic states are also protected in the context of counterterrorism, which is one of the leading threats against state of law today. International organizations prepare counter-terrorism strategies that take human rights into consideration at universal, regional and supra-national levels.
This article addresses, among others, United Nations (UN) Global CounterTerrorism Strategy, Guidelines of the Committee of Ministers of the Council
of Europe on human rights and the fight against terrorism and the European
Union (EU) Counter-Terrorism Strategy which are of particular concern to
Turkey. The human rights-related provisions of these three documents are
examined and shared principles and differing points of view are set forth.
Thus, the approach of relevant international organizations to freedomsecurity balance is revealed through examination of principles and measures
with regard to protecting human rights in these counter-terrorism strategies
and policies

Anahtar Kelimeler

Freedom-Security Balance, Counter-Terrorism Strategy, United Nations, Council of Europe, European Union

Kaynakça

• A, Emre ÖKTEM, Terörizm, İnsancıl Hukuk ve İnsan Hakları, Derin Yayınları, İstanbul 2007
• Burak TANGÖR, Sevinç SAYIN, Avrupa Birliği’nin Terörizmle Mücadele Stratejisi: Yeni Bir Bütünleşme Alanı Mı?, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt: 11, No:1 (Yıl: 2012) , s.85-118
• Doğan ÖZLEM, Hukuk Devletini Sosyal Devlet İçinde Düşünmek, DoğuBatı, Hukuk ve Adalet Üstüne, Yıl 4 S.13, Ocak 2000.
• Emilie ROBERT, L'Etat de droit et la lutte contre le terrorisme dans l'Union européenne: Mesures européennes de lutte contre le terrorisme suite aux attentats du 11 septembre 2001. Law. Université du Droit et de la Santé - Lille II, 2012.
• Ergin ERGÜL, Terörizmle Uluslararası Mücadele Stratejilerinde İnsan Hakları Politikaları, in Hüseyin AKDOĞAN, Yavuz KAHYA, Nurullah ALTUN, Ortadoğu’daki Siyasi Gelişmeler ve Güvenlik, Ankara 2012, s.121- 141.
• Faruk TURHAN – Muharrem AKSU, 11 Eylül Sonrası ABD’de Özgürlük ve Güvenlik Dengesi Açısından Terörü Önleme Amaçlı Tedbirler / Özellikle Patriot Kanunu İle Getirilen Kısıtlamalar, SDÜHFD, Cilt. I, Sayı 1, Yıl 2011, s.47-90.
• Fatih KARADENİZ, Uluslararası Terörle Mücadelede Hukuk İlkelerinin Etkisi: İngiltere Örneği: Trakya Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Edirne 2011.
• FIDH, L'antiterrorisme à l'épreuve des droits de l'Homme, les clés de la compatibilité, Rapport d’analyse, 2005, https://www.fidh.org/IMG/pdf/onu429f.pdf.
• Haut-Commissariat des Nations Unies aux droits de l’homme (HCNUDH), (2009), Droits de l’homme, terrorisme et lutte anti terroriste, Fiche information No 32, Genève, 2009: 7.
• John E. TOMLINSON (Rapporteur), Les droits de l’homme et la lutte contre le terrorisme, Assemblée parlementaire, Commission des questions juridiques et des droits de l'homme, http://assembly.coe.int/ASP/Doc/XrefViewPDF.asp?FileID=13156&Language=fr
• İbrahim KAYA, Terörle Mücadele ve Uluslararası Hukuk, Ankara 2005.
• İbrahim Ö.KABOĞLU, Özgürlükler Hukuku, AFA yayınları 5. baskı, İstanbul 1993.
• Ionna KUÇURADİ (Yayına hazırlayan), 21. Yüzyılın Başında İnsan Haklarını Korumada Karşılaşılan Sorunlar, Maltepe Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2011, s.9-27.
• Katouyaj Kevin CONSTANT, Réflexions sur les instruments de pénal internationalet européen de lutte contrele terrorisme, Université Nancy 2, Faculté de Droit, Sciences économiques et Gestion École doctorale des Sciences juridiques, politiques, économiques et de gestion , SJPEG Ŕ n° 79/2010.
• KDGM, İnsan Hakları ve Terörle Mücadele, Ankara 2011.
• KDGM, Ulusal ve Uluslararası Terörle Mücadele Strateji Belgeleri, Ankara 2013.
• Kutlay TELLİ, Uluslararası Terörizm ile Mücadelede Fransa'nın Ocak 2015 Paradoksu, TBB Dergisi 2015, s. 118-134.
• Laure ORTIZ, “Demokratik Bir Rejimde Terörizme Karşı Zorunlu Önlemler”, “İnsan Hakları ve Güvenlik” Konulu Uluslararası Toplantı, Türkiye Barolar Birliği, Ankara 7-8 Aralık 2001, s.310-330.
• Muharrem AKSU, Faruk TURHAN, Yeni Tehditler, Güvenliğin Genişleme Boyutları ve İnsani Güvenlik, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi, Yıl:2012, C:4, S:2, s. 69-80
• Mustafa ERDOĞAN, Anayasal-Demokratik Bir Rejimde Özgürlük ve Güvenlik, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:12, Sayı 24, Güz 2013/2, s.21-29.
• Mustafa ERDOĞAN, Dersimiz Özgürlük, Pınar Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2003.
• ONUDC, Les droits de l’homme et les réponses de la justice pénale au terrorisme, Programme de formation juridique contre le terrorisme, MODULE 4, Nations Unies New York, 2014
• Ömer DEMİR/Mustafa ACAR, Sosyal Bilimler Sözlüğü, Adres yayınları, 6. Baskı, Ankara 2005,s.321
• Xavier, PINON, Le Conseil de L’Europe, une organisation au service de l’homme, L.G.D.J, Paris 2011.
• Sami SELÇUK, Adli Yıl Açılış Konuşması (1999-2000), Yargıtay Başkanlığı 1999.
• Sevtap YOKUŞ, Özgürlük-Güvenlik İkilemi, http://www.bilgesam.org/ Images/Dokumanlar/0-344-2014091559guvenlik-22.pdf.
• Thierry BALZACQ-Yılmaz ENSAROĞLU, İnsan Hakları ve Güvenlik:Türkiye, İngiltere ve Fransa, TESEV, İstanbul 2008.
• Thomas HAMMARBERG (çev. Ayşen Ekmekçi), Avrupa’da İnsan Hakları, İletişim yayınları, Ankara 2011.
• Turgut TAHRANLI, İnsan Hakları ve Terörizm, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Sevim Toluner’e Armağan, Yıl 24, Sayı 1-2/2004, s. 691-710.
• Zühtü ARSLAN, Anayasa Teorisi, Seçkin yayınları, Ankara 2005.
• Zühtü ARSLAN, Türkiye’de İstisna Hâli, Terör ve İfade Özgürlüğü, TBB Dergisi, Sayı 71, 2007, s. 201-226.
• Xavier, PINON, Le Conseil de L’Europe, une organisation au service de l’homme, L.G.D.J, Paris 2011.
• İNTERNET KAYNAKLARI Action de l'ONU contre le terrorisme, Historique, http://www.un.org/french/terrorism/bg.shtml:2011.
• Conseil de l’Europe, http://www.coe.int/fr/web/portal/home, erişim: 06.03.2015
• http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/06/st05/st05771-re01.en06.pdf.
• CODEXTER, http://www.coe.int/t/dlapil/codexter/about_en.asp, erişim:18.01.2015
• COE en bref, que – faisons-nous, http://www.coe.int/fr/web/about-us/whowe-are, erişim: 10.01.2015
• Conseil de l’europe (CE), Action contre le terrorisme, http://www.coe.int/t/dlapil/codexter/default_FR.asp?:
• Emmanuelle SAULNIER-CASSIA & Franck YONAN, La lutte contre le terrorisme dans le droit et dans la jurisprudence de l'Union européenne, Note de synthèse, s.6, http://www.gip-recherche-justice.fr/wpcontent/uploads/2014/07/09-27-NS.pdf,erişim tarihi: 5.03.2015,
• Henri-François GAUTRIN, La protection des droits et libertés dans le contexte de la lutte contre le terrorisme, rapport, Assemblé parlementaire de la Francophonie, Commission politique Dakar, 6 et 7 juillet 2010.
• http://europa.eu/legislation_summaries/justice_freedom_security/fight_against_terrorism/jl0041_fr.htm:201