THE MEANINGS OF "RATIFICATION", "VETO" NOTIONS ACCORDING TO THE ACTS FOR CONSTITUTIONAL AMENDMENTS AND THE ISSUE OF JUDICIAL REVIEW IN REFERENDUM PROCESS

Yıl 2011, Cilt: XV Sayı: 3-4, 47 - 68, 01.12.2011

Ömer Keskinsoy

Öz

ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİNE DAİR KANUNLAR BAKIMINDAN “ONAY”, “VETO” KAVRAMLARININ ANLAMI VE REFERANDUM SÜRECİNDE YARGISAL DENETİM SORUNU

Öz

Kanunlar ve anayasa değişikliklerine dair kanunlar bakımından Cumhurbaşkanının yetkisinin, onay kelimesini tam olarak karşılayıp karşılamadığı en azından tartışma götürür bir konudur. Zira, Cumhurbaşkanının Resmi Gazete’de yayınlanmasını uygun bulduğu kanunlara karşı Anayasa Mahkemesine iptal istemiyle müracaat hakkını haiz oluşu, yapılan işlemin onay olarak değerlendirilmesi noktasında bir çelişkiyi çağrıştırmaktadır. Bunun yanı sıra, Cumhurbaşkanının, anayasa değişikliklerine dair kanunlar da dahil olmak üzere, bunları geri gönderme yetkisinin veto olarak kabul edilip edilmeyeceği veto türleri, vetonun ifade ettiği anlam bakımından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Veto, Cumhurbaşkanı, referandum, onay

Kaynakça

• ALDIKAÇTI, Orhan: Anayasa Hukukumuzun Gelişmesi ve 1961 Anayasası, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1982.
• ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz: Yasaların Cumhurbaşkanınca Geri Gönderilmesi”, Amme İdaresi Dergisi, S. 1, s. 5.
• ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI DERGİSİ S.8.
• ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI DERGİSİ S.17.
• ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI DERGİSİ S.44.
• ANAYURT, Ömer: Avrupa Birliği Ülkelerinde Anayasa Mahkemesinin Kompozisyonuna İlişkin Tartışmalar”, Gazi Ü. H.F.D., C. XIII, S. 1-2.
• ANAYURT, Ömer: “Referandumlar Üzerinde Anayasallık Denetimi Soru-nu”, Yetkin Yayınları, Armağan, (Prof. Dr. Ergun Özbudun’a), C. 2, Ankara 2008.
• ATAR, Yavuz: Türk Anayasa Hukuku, Mimoza Yayınları, Güncelleştirilmiş İkinci Baskı, Konya 2002.
• ATAR, Yavuz: “Anayasa Mahkemesinin Yeniden Yapılandırılması”, Ana-yasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayınları, S. 25, Ankara 2008.
• ATAR, Yavuz: “Anayasanın Bağlayıcılığı ve Üstünlüğü İlkesi ve Bu İlkenin Anayasada Yer Almasının Hukuki Sonuçları (Anayasa m. 11)”, Selçuk Ü., H.F.D., (Prof. Dr. Coşkun Üçok’a armağan) C. 2, S. 2, Konya 1989.
• ARSLAN, Zühtü: Anayasa Mahkemesinin Yorum Tekeli, Yargısal Üstünlük ve Demokrasi”, Yetkin Yayınları, Armağan (Prof. Dr. Ergun Özbudun’a, ), Ankara 2008, s. 79. BERKAN, İsmet: “Kaos için Osman Can'a ne hacet, Yargıtay var, Erzurum Ağır Ceza var...”, Radikal Gazetesi, 19.06.2010. CAN, Osman: “Anayasayı Değiştirme ve İktidarı Denetim Sorunu”, Ankara Üniversitesi S.B.F. Dergisi, S. 62, C. 3.
• CAN, Osman: Anayasa Yargısında Yokluk”, Yetkin Yayınları, Armağan (Prof. Dr. Ergun Özbudun’a,), C. 2, Ankara, 2008.
• CAN, Osman : “Meclis, Anayasa’yı Mahkemeye Karşı Korumalı”, (Yıldıray Oğur ile roportaj), Taraf Gazetesi, 12.06.2010.
• ÇAĞLAR, Bakır: “Parlamentolar ve Anayasa Mahkemeleri, Teori ve Pratik Anayasa Yargısının Sınırları Problemi”, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayınları, S. 3, Ankara 1987.
• ÇAĞLAR, Bakır: “Hukukla Kavranan Demokrasi ya da Anayasal Demok-rasi”, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayınları, S. 10, Ankara 1993.
• DAVER, Bülent: “Kanunla İlgili Meseleler”, A.Ü.S.B.F.D., C. XVI, S. 4. DEMİR, Fevzi: Anayasa Hukukuna Giriş, Barış Yayınları, 5. Baskı, İzmir 1998.
• DURAN, Lutfi: “Türkiye’de Anayasa Yargısının İşlevi ve Konumu”, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayınları, N. 4, Ankara 2004.
• DURSUN, Hasan: “Anayasa Değişiklikleri Esas Bakımından Denetlenebilir mi?”, Terazi Hukuk Dergisi, S. 47.
• ERDOĞAN, Mustafa: Türkiye’de Anayasalar ve Siyaset, Liberte Yayınları, 4. Baskı, Ankara 2003.
• ERDOĞAN, Mustafa: Anayasa Hukukuna Giriş, Liberte, Ankara 2004.
• ERDOĞAN, Mustafa: Anayasa Hukuku, Orion Yayınevi, Genişletilmiş 3. Baskı, Ankara 2005.
• ERKUT, Celal: “İdare Hukukunda Yokluk Teorisi”, İdare Hukuku ve İlimler Dergisi, S. 1- 3.
• EROĞLU, Hamza: İdare Hukuku Dersleri, Sevinç Matbaası, Ankara 1972.
• GÖREN, Zafer: Anayasa Hukukuna Giriş, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, 2. Baskı, İzmir 1999.
• GÖZLER, Kemal: “Anayasa Değişikliğine Dair Kanunlar Üzerinde Cumhurbaşkanının Yetkileri”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 59, C. S. 4.
• GÖZLER, Kemal: “Anayasa Yargısının Meşruluğu Sorunu”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S. 61, C. 3.
• GÖZLER, Kemal: “Halkoylamasıyla Kabul Edilen Anayasa Değişikliği Kanunlarının Resmî Gazetede Yayımlanması Sorunu”, Yasama Dergisi, S. 7.
• GÖZLER, Kemal: Türk Anayasa Hukuku, Ekin Kitabevi, 1. Baskı, Bursa 2001.
• GÖZLER, Kemal: Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Kitabevi, 5. Baskı, Bursa 2008.
• GÖZLER, Kemal: “Halkoylamasına Sunulan anayasa Değişikliği Kanunlarında Halkoylamasından Önce Değişiklik Yapılabilir mi?”, http://www.anayasa.gen.tr/halkoylamasindan-once.htm, Erişim tarihi: 06.07.2010.
• GÖZTEPE, Ece: “Muhakeme Etmek ya da Karar Vermek: Anayasa Mahkemesinin “367 Kararı” İçin Kavramsal Bir Çerçeve Denemesi”, Yetkin Yayınları, Armağan (Prof. Dr. Ergun Özbudun’a,), Ankara 2008.
• GÖZÜBÜYÜK A., Şeref: Yönetim Hukuku, Turhan Kitabevi, Güncelleştirilmiş 22. Bası, Ankara 2005.
• GÖZÜBÜYÜK A., Şeref: Anayasa Hukuku, Turhan Kitabevi, Güncelleştirilmiş 14. Bası, Ankara 2006.
• GÜNDAY, Metin: İdare Hukuku, İmaj Yayıncılık, 6. Bası, 2002 Ankara.
• GÜRAN, Sait: “Anayasa’da Değişiklik Yapan 4709 Sayılı Kanun Hakkında Düşünceler”, Turhan Kitabevi, Armağan (Prof. Dr. A. Şeref Gözübüyük’e), Ankara 2005.
• HATEMİ, Hüseyin:“Hatemi de Osman Can’la aynı fikirde…” (Melih Altınok ile röportaj), Taraf Gazetesi, 14.06.2010.
• İBA, Şeref: “Cumhurbaşkanınca Yayımlanması Kısmen Veya Tamamen Uygun Bulunmayan Kanunların Meclise Geri Gönderilmesi”, A.Ü.H.F.D., C. 52, S. 3.
• İBA, Şeref: Anayasa Hukuku ve Siyasal Kurumlar, Turhan Kitabevi, 2. Bası, Ankara 2008.
• KARAMUSTAFAOĞLU, Tuncer: “Anayasa Yargısının Önemli Sorunları”, A.Ü.H.F.D., C. XXV, S. 3-4.
• KESKİNSOY, Ömer: “Anayasada Değişiklik Yapma Usulü”, Gazi Ü.İ.İ.B.F, C.12, S.2.
• KUZU, Burhan: 1982 Anayasasının Temel Nitelikleri ve Getirdiği Yenilikler, Filiz Kitabevi, İstanbul 1990.
• ILICAK, Nazlı: “Anayasa Mahkemesi Esasa Girecek mi?”, Sabah Gazetesi, 17.06.2010.
• ILICAK, Nazlı: “Mahkeme Kararı ve Zihin Jimnastiği”, Sabah Gazetesi, 18.06.2010.
• ODYAKMAZ, Zehra–KAYMAK, Ümit–ERCAN, İsmail: Anayasa Hukuku İdare Hukuku, Güncelleşmiş 11. Bası, İkinci Sayfa, İstanbul 2010.
• ONAR, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumi Esasları, Hak Yayınevi, 3. Bası, İstanbul 1966.
• ONAR, Erdal: 1982 Anayasasında Anayasayı Değiştirme Sorunu, Ankara 1993.
• ONAR, Erdal: “1982 Anayasasının 5678 Sayılı Kanunla Değiştirilmesi Süreci Üzerine Düşünceler”, Yetkin Yayınları, Armağan (Prof. Dr. Ergun Özbudun’a), Ankara 2008.
• ÖZBUDUN, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Gözden Geçirilmiş 9. Baskı, Ankara 2008.
• ÖZBUDUN, Ergun: “Osman Can Formülü Hukuka Uygun”, (Meliha Okur ile yaptığı röportaj), Taraf Gazetesi, 16.06.2010.
• SABUNCU, Yavuz: Anayasaya Giriş, İmaj Yayıncılık, Genişletilmiş 5. Bası, Ankara 1997.
• SAĞLAM, Musa: “Anaysa Değişikliklerinin Denetimi Bağlamında Anayasa Mahkemesinin Meşruiyeti (Türk ve Fransız Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında)”, Selçuk Ü.H.F.D., C. 13, S. 1.
• ŞEN, Murat: “1961 ve 1982 Anayasalarında Değişikliklerin Yargısal Dene-timi”, A.Ü. Erzincan H.F.D., C. 2, S. 1.
• ŞENTOP, Mustafa: “Anayasa Değişikliklerinin İptali İhtimali ve 3. Yol”, Dünya Bülteni,15.06.2010.
• TANÖR, Bülent - YÜZBAŞIOĞLU, Necmi: Türk Anayasa Hukuku, Y.K.Y., 2. Baskı, İstanbul 2001.
• TARHAN, Nevzat: “Teröre Karşı Bir Milyon Kişi Neden Yürüyemez?”, “http://www.haber7.com/haber/20100623/Terore-karsi-bir-milyon-kisi-neden yuruyemez.php”, Erişim tarihi: 24.06.2010.
• TEZİÇ, Erdoğan: Türkiye’de 1961 Anayasasına Göre Kanun Kavramı, İÜHF Yayını No: 384, İstanbul 1972.
• TEZİÇ, Erdoğan: “Cumhurbaşkanının Geri Gönderme Yetkisi”, Anayasa Yargısı, Ankara 1987.
• TEZİÇ, Erdoğan: Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, 8. Bası, İstanbul 2003. Ömer TUNÇ, Hasan: “Anayasa Mahkemesinin Siyasi Yapısı”, Selçuk Ü., H.F.D., (Prof. Dr. Coşkun Üçok’a Armağan), .C. 2, S. Konya 1989.
• TUNÇ, Hasan - BİLİR, Faruk: Anayasa Hukuku Uygulamaları, Nobel Yayın dağıtım, Ankara 2002.
• TURHAN, Mehmet – GÜVEN: Serhat. Anayasa Hukuku Pratik Çalışmaları, Naturel Yayıncılık, Ankara 2005.
• YAYLA, Yıldızhan: Anayasa Hukuku Ders Notları, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 2. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 1986.
• YOKUŞ, Sevtap: “1982 Anayasası’na Göre Cumhurbaşkanının Anayasa Değişikliklerine, Yasalara ve Kanun Hükmünde Kararnamelere İlişkin Yet-kileri”, Legal Yayıncılık, Armağan, (Bülent Tanör’e), İstanbul 2004.